قراردادهای هوشمند: انقلاب غیرمتمرکز در توافقات
قراردادهای هوشمند یا Smart Contract، یکی از نوآورانهترین دستاوردهای بلاکچین هستند که توسط ویتالیک بوترین در اتریوم معرفی شدند. این قراردادها، توافقاتی خودکار و غیرقابل تغییر هستند که بدون نیاز به واسطه اجرا میشوند. در دنیای سنتی، قراردادها نیازمند وکیل، مشاور یا نهاد مرکزی هستند، اما قراردادهای هوشمند، اعتماد را با کد جایگزین میکنند.
فرض کنید ملکی میخرید: مشاور املاک، قیمت را مذاکره میکند، سند را تنظیم و کمیسیون را دریافت میکند. قرارداد هوشمند، همه این مراحل را خودکار انجام میدهد – بدون خطا و بدون واسطه.
تعریف قرارداد هوشمند
قرارداد هوشمند، برنامهای روی بلاکچین است که وقتی شرایط مشخصی برآورده شود، به طور خودکار اجرا میگردد. این قراردادها، غیرقابل برگشت و شفاف هستند و روی شبکه توزیعشده ذخیره میشوند.
نام دیگر آنها DApp (اپلیکیشن غیرمتمرکز) است که کاربردهای گستردهای دارد.
نحوه کار Smart Contract
قرارداد با زبان برنامهنویسی (مانند Solidity در اتریوم) نوشته میشود. شرایط (if/then) تعریف و روی بلاکچین مستقر میگردد. وقتی شرایط محقق شود، قرارداد اجرا و نتیجه ثبت میشود.
این فرآیند، بدون دخالت انسانی و با امنیت بالا انجام میگیرد.
کاربردهای قراردادهای هوشمند
DeFi: وامدهی، صرافی غیرمتمرکز و استیکینگ بدون بانک.
NFT: مالکیت دیجیتال آثار هنری و داراییها.
متاورس: معاملات زمین و داراییهای مجازی.
بیمه، رأیگیری و زنجیره تأمین: شفافیت و اتوماسیون.
قراردادهای هوشمند، واسطهها را حذف و هزینهها را کاهش میدهند.
مزایا و چالشها
مزایا: شفافیت، امنیت، سرعت و حذف واسطه.
چالشها: خطای کد غیرقابل اصلاح، هزینه گس و پیچیدگی توسعه.
با این حال، قراردادهای هوشمند، آینده توافقات را شکل میدهند.
نقش ویتالیک بوترین
ویتالیک، با اتریوم در ۲۰۱۵، قراردادهای هوشمند را عملی کرد و نسل دوم بلاکچین را ایجاد نمود. بدون او، DeFi و Web3 وجود نداشت.
سوالات متداول
- قرارداد هوشمند چیست؟
- برنامه خودکار روی بلاکچین که بدون واسطه اجرا میشود.
- DApp چیست؟
- اپلیکیشن غیرمتمرکز مبتنی بر قرارداد هوشمند.
- کاربرد اصلی Smart Contract کجاست؟
- DeFi، NFT، متاورس و امور مالی غیرمتمرکز.
- چرا قرارداد هوشمند امن است؟
- غیرقابل تغییر و توزیعشده روی بلاکچین.
- چه کسی قرارداد هوشمند را معرفی کرد؟
- ویتالیک بوترین در اتریوم.