بیت کوین یکی از دارایی‌های بسیار پرنوسان محسوب می‌شود؛ به این معنا که قیمت آن می‌تواند در بازه‌های زمانی کوتاه به‌صورت چشمگیری تغییر کند. اگر دائما از خود می‌پرسید که «چرا امروز بیت کوین ریزش کرد»، خوب است با دلایل مهم ریزش بیت کوین آشنا شوید. درک این‌که چنین محرک‌هایی چگونه می‌توانند به‌صورت منفی بر قیمت تأثیر بگذارند، به شما کمک می‌کند تا بازار پویای بیت کوین را بهتر بشناسید.
عوامل مؤثر بر قیمت بیت کوین چه هستند؟
قیمت بیت کوین تحت‌تأثیر نحوه‌ی ارزش‌گذاری بازار بر کارکرد آن قرار دارد. در علم اقتصاد، قیمت حاصل رابطه‌ای میان عرضه و تقاضاست. هرچقدر مقدار دارایی موجود (عرضه) و تعداد افراد خواهان آن دارایی (تقاضا) تغییر کند، قیمت دارایی نیز برای تطبیق با این رابطه تغییر خواهد کرد.
اما نکته مهم درباره بیت کوین این است که حداکثر عرضه آن به‌طور دقیق و غیرقابل‌تغییر، ۲۱ میلیون کوین تعیین شده است. از آنجا که عرضه‌ی بیت کوین مشخص و محدود است، بیشتر تغییرات قیمتی آن عمدتاً ناشی از تغییر در میزان تقاضا برای بیت کوین و کارکردهایی است که ارائه می‌دهد.
در دوره‌هایی که تقاضا برای کاربردهای بیت کوین کاهش می‌یابد، قیمت آن نیز ممکن است افت کند. البته باید به‌یاد داشت که عکس این موضوع نیز صادق است. بررسی دقیق‌تر عواملی که در وهله‌ی اول باعث کاهش تقاضا برای بیت کوین می‌شوند، می‌تواند به شفاف‌سازی دلایل افت قیمت این دارایی کمک کند.
چرا امروز بیت کوین ریزش کرد؟ نگاهی به دلایل احتمالی
بیت کوین به‌دلیل نوسان بالا شناخته شده است. کاهش بیش از ۱۰٪ قیمت در یک روز برای بیت کوین موضوعی بی‌سابقه نیست. با وجود ارزشی معادل با برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های جهان، نوسانات قیمتی بیت کوین از بسیاری از دارایی‌های سنتی بیشتر است.
درک عواملی که می‌توانند به‌طور منفی بر تقاضا برای بیت کوین تأثیر بگذارند، برای معامله‌گران تازه‌کار مفید خواهد بود. نگهداری بیت کوین در زمانی که یک محرک منفی بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است منجر به زیان‌های قابل توجهی شود. در ادامه چند پاسخ را به سوال «چرا امروز بیت کوین ریزش کرد؟» ارائه می‌دهیم:
۱. احساسات در رسانه‌های اجتماعی
بحث‌ها در شبکه‌های اجتماعی مختلف مانند X (توییتر سابق) یا یوتیوب می‌توانند ابزاری مفید برای سنجش دیدگاه عمومی نسبت به بیت کوین و صنعت کریپتو باشند. اگرچه اکنون بازار بیت کوین آن‌قدر بزرگ شده که به‌سختی می‌توان انتظار داشت یک معامله‌گر منفرد بتواند قیمت را تغییر دهد، اما رسانه‌های اجتماعی همچنان می‌توانند نظرات فردی را تقویت کرده و نگرش جامعه گسترده‌تری را تحت تأثیر قرار دهند.
در برخی موارد، این پیام‌ها می‌توانند باعث تغییر احساسات کلی بازار شوند و افرادی را که تقاضای کمتری برای بیت کوین در زندگی خود دارند، به فروش بیت کوین‌هایشان ترغیب کنند. اصطلاح «FUD» که مخفف «ترس، عدم‌اطمینان و تردید» است، در جامعه ارزهای دیجیتال برای توصیف همین پدیده به‌کار می‌رود.
در رسانه‌های اجتماعی، بسیاری از افراد استدلال می‌کنند که بیت کوین انرژی زیادی مصرف می‌کند و باعث تشدید تغییرات اقلیمی می‌شود. در مقابل، برخی دیگر معتقدند که استخراج بیت کوین می‌تواند به مقابله با این مشکل کمک کند. فارغ از این‌که کدام دیدگاه درست است، چنین بحث‌های گسترده‌ای در گذشته با کاهش تقاضا برای بیت کوین همراه بوده و موجب افت قیمت آن شده‌اند.
مثالی از تأثیر احساسات بازار بر قیمت بیت کوین
در تاریخ ۱۲ مه ۲۰۲۱ ایلان ماسک توییت کرد که شرکت تسلا دیگر بیت کوین را به‌عنوان روش پرداخت برای خودروها نمی‌پذیرد؛ دلیل این تصمیم، نگرانی از میزان کربن تولیدی در فرآیند استخراج بیت کوین بود. در همان روز، قیمت بیت کوین بیش از ۱۲٪ کاهش یافت و در هفته بعد نیز ۴۰٪ دیگر افت کرد.
ایلان ماسک تأیید کرد که این تصمیم به‌خاطر نگرانی از تأثیرات زیست‌محیطی بیت کوین گرفته شده است. هرچند عوامل متعددی در این ماجرا دخیل بودند، اما بسیاری معتقدند که این توییت نقش مهمی در تغییر احساسات بازار و کاهش تقاضا برای بیت کوین داشته است.
۲. عوامل کلان اقتصادی و ژئوپلیتیکی
قیمت بیت کوین در بسیاری از مواقع همبستگی بالایی با بازارهای سرمایه سنتی دارد، چراکه سرمایه‌گذاران نهادی بیشتری به‌دنبال ورود به بازار BTC هستند. در نتیجه، در دوره‌های رکود اقتصادی، افت همزمان قیمت بیت کوین با سایر بازارها امری رایج است؛ چراکه سرمایه‌گذاران بزرگ به‌سوی دارایی‌های امن‌تر مانند اوراق قرضه و خزانه‌داری تمایل پیدا می‌کنند.
مثال‌هایی از تأثیر عوامل کلان
در زمان شیوع اولیه ویروس کووید-۱۹ در سال ۲۰۲۰، قیمت بیت کوین حدود ۴۰٪ سقوط کرد؛ اتفاقی که در کنار سقوط بسیاری از کلاس‌های دارایی دیگر رخ داد. این رویداد به‌عنوان یک «قوی سیاه» توصیف شد و نشان داد که چگونه تحولات کلان اقتصادی می‌توانند قیمت BTC را تحت‌تأثیر قرار دهند.
در سال ۲۰۲۲، افزایش تورم در نیمه‌ی اول سال و حمله‌ی روسیه به اوکراین در فوریه نیز اثر منفی قابل توجهی بر قیمت بازارهای جهانی از جمله بازار سهام و ارزهای دیجیتال داشت.
۳. تغییرات قانونی و نظارتی
بیت کوین سال‌هاست که در محیطی پیچیده و همواره در حال تغییر از نظر قوانین جهانی فعالیت می‌کند. برخی کشورها بیت کوین را به‌عنوان یک فناوری انقلابی پذیرفته‌اند که می‌تواند به شکوفایی اقتصادی منجر شود؛ در حالی که برخی دیگر به‌طور کامل دسترسی به آن را مسدود کرده‌اند. بسیاری از کشورها نیز هنوز موضع رسمی مشخصی نگرفته‌اند یا در حال توسعه چارچوب‌هایی هستند که در عین حفظ امنیت سرمایه‌گذاران، نوآوری را نیز تشویق کند.
در چندین کشور، اقداماتی محدودکننده علیه ارزهای دیجیتال اجرا شده که شامل ممنوعیت‌های موقت، صدور هشدارها و حتی ممنوعیت کامل است. در پی علنی شدن برخی از این تصمیمات، قیمت بیت کوین در کوتاه‌مدت کاهش یافته است.
چین
چین یکی از کشورهای برجسته‌ای است که تغییرات نظارتی آن تأثیر چشمگیری بر قیمت بیت کوین داشته است. طی سال‌ها، این کشور چندین بار معاملات و استخراج بیت کوین را در سطح ملی محدود یا ممنوع اعلام کرده که تأثیر منفی بر بازار داشته است.
در دی‌ماه ۱۳۹۶ (ژانویه ۲۰۱۸)، دولت چین به تمام بانک‌های داخلی دستور داد تا ارائه خدمات به شرکت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال را متوقف کنند. این تصمیم تنها چند هفته پس از اوج‌گیری قیمت بیت کوین اعلام شد و فشار فروش بیشتری بر سرمایه‌گذاران وارد کرد. در نتیجه، قیمت بیت کوین طی سه هفته‌ی پس از اعلام این خبر، حدود ۵۰٪ کاهش یافت.
در خرداد ۱۳۹۸ (ژوئن ۲۰۱۹)، چین بار دیگر بازار را متزلزل کرد و معاملات ارزهای دیجیتال را غیرقانونی اعلام کرد. با وجود عملکرد مثبت قیمت بیت کوین در نیمه اول سال ۲۰۱۹، این خبر موجب بازگشت روند بازار شد و تا پایان سال، قیمت بیت کوین بیش از ۴۰٪ کاهش پیدا کرد.
ایالات متحده آمریکا
ایالات متحده نیز به‌دلیل جایگاه قدرتمند اقتصادی‌اش، نفوذ زیادی در بازار رمزارزها دارد. بسیاری از بزرگ‌ترین و سودآورترین شرکت‌های جهان در آمریکا تأسیس شده و مستقر هستند.
در سال ۲۰۱۸، وزارت دادگستری آمریکا (DOJ) تحقیقاتی جنایی درباره‌ی دست‌کاری در بازار بیت کوین آغاز کرد. این خبر باعث کاهش ۶ درصدی قیمت بیت کوین شد، چراکه تقاضا برای این دارایی کاهش یافت.
در آبان همان سال، این تحقیقات به بررسی نقش تتر (Tether) در دست‌کاری قیمت بیت کوین در روند صعودی سال ۲۰۱۷ نیز گسترش یافت. این رویداد، همراه با سایر عوامل بازار، منجر به افت ۳۰ درصدی قیمت بیت کوین در ۲۴ روز بعد شد.
دلایل دیگری که امروز بیت کوین ریزش کرد!
علاوه بر دلیل اصلی و پررنگ بازار رمزارزها، گاهش برخی عوامل دیگر نیز ریزش قیمت بیت کوین را در پی دارند، برای مثال:
هک‌ها، کلاهبرداری‌ها و سوءاستفاده‌ها
حملات سایبری، نشت داده‌ها و کلاهبرداری‌ها می‌توانند تأثیر منفی بر قیمت بیت کوین و اعتماد کلی معامله‌گران به بازار ارزهای دیجیتال داشته باشند. اگرچه شبکه‌ی بیت کوین هرگز دچار هک فاجعه‌باری نشده، اما شرکت‌ها و خدمات فعال در این حوزه هدف حملات متعددی قرار گرفته‌اند.
رویدادهای منفی مرتبط با این شرکت‌ها باعث کاهش تقاضا برای بیت کوین شده و در نتیجه قیمت آن را نیز پایین آورده‌اند. یکی از نمونه‌های برجسته، صرافی Mt. Gox است که در اوایل سال ۲۰۱۴ بیش از ۷۰٪ از کل تراکنش‌های بیت کوین را مدیریت می‌کرد.
در بهمن ۱۳۹۲ (فوریه ۲۰۱۴)، این صرافی برداشت بیت کوین را متوقف کرد و تا پایان همان ماه اعلام ورشکستگی کرد. این رویداد باعث شد قیمت بیت کوین بیش از ۳۰٪ کاهش یابد. از آنجا که این صرافی بزرگ‌ترین محل معاملات بیت کوین در آن زمان بود، اعتماد سرمایه‌گذاران به بیت کوین کاهش یافت و این مسئله تقاضا و در نتیجه قیمت آن را نیز پایین کشید.
رویدادهای معاملاتی
بسیاری از معامله‌گران برای پیش‌بینی تغییرات احتمالی قیمت بیت کوین، از تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند. این روش‌ها با تکیه بر الگوهای ریاضی و روانشناسی بازار سعی دارند بهترین زمان ورود یا خروج از معامله را تشخیص دهند. یکی از این الگوها، «تقاطع مرگ» (Death Cross) است که برخی معامله‌گران آن را نشانه‌ای از ورود دارایی به بازار نزولی می‌دانند. اگرچه این الگو همیشه دقیق نیست، اما وقتی با سایر شاخص‌ها ترکیب شود، می‌تواند سرنخ‌هایی به معامله‌گران بدهد.
رویداد معاملاتی دیگری که می‌تواند تأثیر منفی بر قیمت بیت کوین بگذارد، «فشار فروش طولانی» (Long Squeeze) در بازار قراردادهای فیوچرز رمزارزهاست. معامله‌گران اغلب از قراردادهای آتی با استفاده از اهرم برای بهره‌برداری از نوسانات قیمتی بیت کوین استفاده می‌کنند.
فشار فروش طولانی زمانی رخ می‌دهد که افت شدید قیمت باعث صدور فراگیر درخواست مارجین و لیکویید شدن موقعیت‌های معاملاتی خرید می‌شود. این روند باعث فروش گسترده بیت کوین برای جلوگیری از زیان بیشتر می‌شود. چنین لیکوییدیشن‌هایی می‌توانند تا ۱۰ میلیارد دلار بیت کوین را در یک روز روانه بازار فروش کنند.
گاهی اوقات، این لیکوییدیشن‌ها موجب سقوط بیشتر قیمت شده و زنجیره‌ای از فروش را در سطوح پایین‌تر فعال می‌کند که در نهایت باعث کاهش شدید و سریع قیمت بیت کوین می‌شود.
در نهایت، چطور بفهمیم چرا امروز بیت کوین ریزش کرد؟
توجه به این نکته مهم است که سازوکار قیمت‌گذاری بیت کوین بسیار پیچیده است و همواره در حال تحول می‌باشد. هیچ تضمینی وجود ندارد که رویدادهای تاریخی که قبلاً بر قیمت تأثیر گذاشته‌اند، در آینده نیز اثر مشابهی داشته باشند.
نمونه‌هایی که در بالا ذکر شد بیشتر به‌عنوان روابط مشاهده‌شده در گذشته قابل استفاده هستند و می‌توانند نقطه‌ی شروع مناسبی برای شناخت نیروهای مؤثر در بازار بیت کوین باشند. با این وجود، نباید صرفاً به اتفاقات گذشته برای تصمیم‌گیری در معاملات اتکا کنید.
سوالات متداول
چرا امروز قیمت بیت کوین کاهش یافت؟
قیمت بیت کوین ممکن است به‌دلیل عوامل مختلفی کاهش یابد، اما سه عامل رایج شامل تغییرات احساسات عمومی در رسانه‌های اجتماعی، تحولات کلان اقتصادی و اخبار قانونی یا نظارتی هستند. به‌عنوان مثال، انتشار یک توییت منفی یا ممنوعیت رمزارزها در یک کشور می‌تواند به کاهش شدید قیمت منجر شود.
نقش اقتصاد جهانی در نوسانات بیت کوین چیست؟
بیت کوین با وجود ماهیت غیرمتمرکز خود، اغلب همبستگی بالایی با بازارهای مالی سنتی دارد. بحران‌های اقتصادی، افزایش نرخ بهره، تورم بالا یا تنش‌های ژئوپلیتیکی ممکن است سرمایه‌گذاران را به سمت دارایی‌های امن‌تر سوق دهد و موجب افت قیمت بیت کوین شود.
چگونه می‌توان دلیل واقعی ریزش قیمت بیت کوین را تشخیص داد؟
بهترین روش، بررسی اخبار روز، تحلیل بازار و داده‌های درون‌زنجیره‌ای است. گاهی اوقات، ریزش به‌خاطر رویدادهای آشکار مانند ورشکستگی یک صرافی یا اعلامیه‌ی رسمی دولت‌هاست؛ در برخی موارد نیز فشار فروش یا لیکوییدیشن‌های گسترده در بازار مشتقه عامل اصلی هستند.
