مقدمه
با تولد فناوری بلاکچین، نوع جدیدی از شبکه به دنیا معرفی شد. شبکهای غیرمتمرکز، توزیع شده و باز که سطح جدیدی از امنیت و قابلیتهای مختلف را به همراه دارد. اما شبکه چیست؟ در لغت، شبکه به گروهی از افراد و یا اشیا گفته میشود که قادر به اشتراکگذاری اطلاعات معنادار با یکدیگر هستند. در مفاهیم فناوری اطلاعات، به “شبکههای کامپیوتری” و یا “شبکه دیتا” به اختصار “شبکه” گفته میشود، به این معنی که کامپیوترها، ابزار و اشیایی هستند که اطلاعات را به شکل قابل فهم به اشتراک میگذارند.
[ez-toc]بلاکچین یک نوع خاص از شبکه میباشد که از قابلیت ایجاد کوین و توکن (واحدهای دارای ارزش) نیز برخوردار است. همانطور که با استفاده از شبکه بانکی کاربران میتوانند برای یکدیگر ریال را انتقال دهند، با استفاده از شبکههای بلاکچین نیز میتوان برای سایر افراد رمزارزها را انتقال داد. تنها شرط لازم این است که فرستنده و گیرنده در یک شبکه باشند، که در مثال شبکه بانکی، داشتن یک شماره حساب شرط است و در بلاکچین داشتن یک کیف پول. با این حال در دنیای کریپتو، نمیتوان بیت کوین را به آدرس کیف پول اتریوم ارسال کرد؛ زیرا شبکه بیت کوین از شبکه اتریوم مجزا است. حال این سؤال پیش میآید که شبکههای انتقال ارز دیجیتال چند نوع هستند؟ چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند؟ و بهترین آنها کدام است؟ در این مقاله به بررسی شبکههای بلاکچینی و تفاوتهای بین آنها میپردازیم.
کوین یا توکن؟
قبل از اینکه بحث را پیش ببریم، لازم است تا با مفهوم کوین و توکن آشنا شویم. به طور خلاصه میتوان گفت که اگر یک رمزارز فقط بر روی یک شبکه قرار داشته باشد جز دسته کوینها است و اگر در چندین شبکه موجود باشد جز دسته توکنها قرار میگیرد. به عبارتی، کوین، شبکه بلاکچین مخصوص به خود را دارد در حالی که توکن میتواند بر روی شبکههای متعدد ایجاد شود. برای مثال رمزارز ETH فقط بر روی بلاکچین اتریوم در دسترس است، پس یک کوین محسوب میشود، در حالی که تتر یک توکن است؛ زیرا بر روی چندین شبکه ایجاد شده است. زمانی که ما قصد ارسال یک کوین را داریم کارمزد انتقال ارز بر اساس کوین شبکه محاسبه میشود، اما هنگام انتقال توکنی مانند تتر، کارمزد را در قالب کوین اصلی شبکه پرداخت میکنیم. برای آشنایی بیشتر با مفهوم کوین و توکن میتوانید به لینک زیر مراجعه نمایید.
مطالب مرتبط: تفاوت کوین و توکن
دلیل وجود شبکههای بلاکچین مختلف چیست؟
شبکههای بلاکچین با اهداف مختلفی ایجاد میشوند. شبکه بیت کوین ایجاد شد تا همه افراد به یک سیستم مالی غیر متمرکز، امن و ضد تورمی دسترسی داشته باشند. با این حال شبکه بیت کوین محدودیتهای خود را داشت، از جمله سرعت پایین، کارمزد بالا و… . شبکه اتریوم ایجاد شد تا اهداف بیت کوین را به نحو بهتری دنبال کند و قابلیت پشتیبانی آن از قراردادهای هوشمند سبب گردید تا خدمات مختلفی در بلاکچین ارائه شوند و همچنین بتوان توکنهای مختلفی را ایجاد کرد.
بعد از این دو شبکه بلاکچین معروف، شبکههای مختلفی معرفی شدند که اهداف متعددی را دنبال میکنند. این شبکهها در مشخصههایی مانند سرعت و مقیاسپذیری، قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و البته در میزان کارمزد انتقال ارز با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه به معرفی برخی از شبکههای انتقال ارز محبوب میپردازیم.
شبکه انتقال ارز دیجیتال بیت کوین BTC
شبکه انتقال رمزارز بیت کوین اولین شبکه بلاکچینی شناخته شده است که با استفاده از آن میتوان رمزارز BTC را منتقل نمود. بلاکچین بیت کوین یک شبکه اثبات کار (POW) است؛ بدین معنی که مجموعهای از کامپیوترها اطلاعات مربوط به تراکنشها را در بلاکچین ثبت میکنند و در ازای این کار پاداش دریافت میکنند.
کارمزد تراکنشها در این شبکه در قالب BTC پرداخت میشود. در مقایسه با سایر شبکههای بلاکچینی، شبکه بیت کوین سرعت کمتری در پردازش تراکنشها دارد و کارمزدهای آن نیز بیشتر است. این شبکه به طور معمول در هر ثانیه 7 تراکنش را نهایی میکند. کارمزد شبکه به عوامل مختلفی مانند اندازه تراکنش، تقاضا برای فضای بلوک و ازدحام شبکه بستگی دارد. گاهی اوقات، این کارمزد ممکن است برای برخی از کاربران بسیار زیاد باشد، به خصوص زمانی که شبکه شلوغ است، یا مبلغ تراکنش کوچک است.
شبکه انتقال ارز دیجیتال اتریوم ETH
میتوان گفت که پر استفادهترین شبکه در دنیای کریپتو، شبکه اتریوم است. به لطف قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، این شبکه میزبان 90 درصد از توکنهای بازار است. استاندارد توکن سازی در این شبکه ERC20 است؛ پس هرگاه شنیدیم که توکنی مبتنی بر استاندارد ERC20 است یعنی که آن توکن بر روی شبکه اتریوم قرار دارد.
شبکه اتریوم دارای میزان مطلوبی از مقیاسپذیری است، توسعه بر روی آن آسان است و نقدینگی زیادی دارد؛ بدین دلایل استفاده از آن گسترده است و در همه صرافیها و کیف پولها پشتیبانی میشود. تا قبل از ارتقا ادغام (که شبکه از مکانیزم اجماع POW به مکانیزم اجماع POS یا اثبات سهام منتقل شد) میزان کارمزدها نسبتاً زیاد بود و زمان نهایی شدن تراکنشها گاهی به چند ساعت میرسید.
شبکه انتقال ارز دیجیتال بایننس
صرافی بایننس در سال 2019 دو شبکه اختصاصی به نامهای شبکه بایننس چین (Binance Chain) و شبکه بایننس اسمارت چین (BSC) را معرفی کرد. این دو شبکه از استانداردهای BEP2 و BEP20 برای ساخت توکنها در بلاکچین خود استفاده میکنند. شبکه بایننس چین به عنوان یک شبکه اختصاصی برای صرافی بایننس ایجاد شد و از تعداد زیادی رمزارز پشتیبانی میکند. از مزیتهای این شبکه میتوان به کارمزد پایینتر تراکنشها نسبت به شبکه ERC-20 اشاره کرد.
همچنین، شبکه بایننس اسمارت چین BSC که به صورت موازی با شبکه بایننس ایجاد شد، دارای قابلیت مقیاسپذیری بسیار بالاتری است و نیز از استاندارد BEP20 برای توکنها استفاده میکند. در فوریه 2022 این دو شبکه با یکدیگر ادغام شدند و زنجیره BNB را تشکیل دادند. زنجیره BNB در سال 2022 جز برترین شبکهها از نظر میزان تراکنش بود و در بسیاری از کیف پولها و صرافیها پشتیبانی میشود.
شبکه انتقال ارز دیجیتال ترون
ترون شبکه بلاکچینی است که تقریباً مشابه شبکه اتریوم عمل میکند. رمزارز بومی این شبکه TRX است و استاندارد توکن سازی بر روی این شبکه TRC-20 نام دارد. زمانی که شبکه اتریوم تحت مکانیزم اجماع اثبات کار (POW) عمل میکرد و از سرعت کمتری برخوردار بود، شبکه ترون به دلیل سرعت و کارمزد کم و البته قابلیت پشتیبانی از قراردادهای هوشمند به شهرت زیادی رسید.
رمزارزهای زیادی تحت استانداد TRC-20 ایجاد شدهاند و شبکه ترون میزبان بسیاری از این توکنها است، برای مثال تتر (USDT) یک از پراستفادهترین توکنهایی است که بر روی شبکه ترون نیز قرار دارد.
شبکه پالیگان
متیک نتورک در سال 2017 بنیانگذاری شد و در سال 2020 شبکه اصلی خود را راه اندازی کرد. این شبکه بعدها به پالیگان تغییر نام داد. پالیگان در واقع یک راه حل مقیاس پذیری برای شبکه اتریوم است. این شبکه ابتدا به عنوان یک پروتکل لایه دوم عمل میکرد، اما با توسعههای فراوان به چیزی فراتر از یک راه حل لایه 2 تبدیل شده و میتوان گفت یک زنجیره جانبی با قابلیتهای فراوان است.
توکنهای زیادی بر روی شبکه پالیگان قرار دارند. همچنین میتوان داراییهای بسیاری را از شبکه اتریوم به شبکه پالیگان و بالعکس منتقل نمود که از طریق یک پل (Bridge) امکان پذیر است. شبکه پالیگان از سرعت بالا و کارمزدهای کم برخوردار است و همچنین به دلیل ساختارش، امنیت آن در حد بسیار بالایی قرار دارد.