شبکه فانتوم چگونه کار می‌کند؟

بررسی تخصصی شبکه فانتوم

شبکه فانتوم (FTM) یک پروژه فناوری دفتر کل توزیع شده (DLT) است که امکان ایجاد یک پلتفرم غیرمتمرکز برای مدیریت ارزهای دیجیتال و قراردادهای هوشمند را فراهم می کند. برای انجام این کار، فانتوم به جای استفاده از بلاک چین، از DAG یا گراف غیرمدور جهت دار استفاده می کند. این انتخاب به فانتوم اجازه می دهد تا انعطاف و سرعت بیشتری نسبت به همتایان بلاک چین خود داشته باشد. توکن بومی شبکه با نام FTM علاوه بر این که وسیله ای برای تبادل اقتصادی بین طرفین است، برای فعال کردن نودها در شبکه و تامین امنیت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نحوه شکل گیری شبکه فانتوم

تاریخچه فانتوم با ایجاد بنیاد فانتوم در سال ۲۰۱۸ آغاز به کار کرد. از آن لحظه، بنیاد شروع به ساخت زیرساخت شبکه فانتوم کرده است. وایت پیپر فانتوم با عنوان «فریم ورک مقیاس پذیر برای سیستم توزیع ناهمزمان» در ۲۵ اکتبر ۲۰۱۸ منتشر شد. در پشت این پروژه، متخصصان سانگ مین چوی، جیهو پارک، کوان نگوین (مدیر ارشد فناوری فعلی فانتوم) و آندره کرونژ، که در سراسر جهان برای ایجاد یرن فایننس (Yearn Finance) شناخته می شوند، قرار داشتند. در وایت پیپر مذکور، نحوه کار فانتوم به وضوح توضیح داده شد، ایجاد پروتکل اجماع لاچسیس (Lachesis) و استفاده از یک گراف غیرمدور جهت دار (DAG) برای دستیابی به تحمل ناهمزمان خطای بیزانسی (aBFT) حیاتی است.

با پیروی از نقشه راه مشخص شده در وایت پیپر، پروژه شروع به تحکیم توسعه خود کرد و شبکه عملا در دسامبر ۲۰۱۹ راه اندازی شد. در آن زمان، فانتوم همه چیز مورد نیاز خود را برای دستیابی به اهداف توسعه خود داشت، از جمله یک ماشین مجازی سازگار با ماشین مجازی اتریوم (EVM) که امکان انتقال قراردادهای هوشمند از شبکه هایی مانند اتریوم به فانتوم را بدون عوارض عمده فراهم می کند. علاوه بر این، شبکه با یک لایه اثبات سهام (PoS) عمل می‌کند که مجموعه اعتباردهنده‌های Lachesis برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و تولید بلوک‌های جدید استفاده می‌شود. در نهایت، این بدان معنی است که فانتوم یک شبکه بهینه شده برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز (dApps)، به ویژه برنامه های دیفای (DeFi) است، که در آن می توانیم برنامه هایی مانند Curve، Sushi  یا Year Finance  اشاره کنیم. شبکه فانتوم قادر است با تمام این برنامه‌های غیرمتمرکز ارتباط برقرار کند، که تعهد خود را به Web3 نشان می‌دهد.

در حال حاضر، شبکه فانتوم به عنوان یکی از سریع‌ترین پروژه‌های در حال رشد در اکوسیستم کریپتوکارنسی شناخته می‌شود، نه تنها این، بلکه پتانسیل آن برای برنامه‌های غیرمتمرکز آن را به یک مرکز مهم در این بخش تبدیل کرده است. به لطف این ویژگی فانتوم اکنون یکی از ۵۰ پروژه بزرگ بلاک چین در جهان محسوب می شود و همچنان به رشد و کسب ارتباط در این بخش بسیار رقابتی ادامه می دهد.

فناوری شبکه فانتوم

DAG، مدل سازمانی زنجیره اپرای فانتوم

وقتی عملکرد یک بلاک چین یا زنجیره بلوک ها را تصور می کنیم، اولین چیزی که به ذهن ما می رسد (یا معمولاً در تصاویر می بینیم)، بلوکی از داده ها (تولید شده توسط ماینرها) است که با هش آن بلوک قبلی و به همین ترتیب با بقیه بلاک ها مرتبط است. ایده این است که از اولین بلاک تا بلوک های آینده، همه آنها به هم متصل هستند و یک زنجیره ناگسستنی را ایجاد می کنند که ما آن را به عنوان بلاک چین می شناسیم و در آن تمام عملیاتی که در شبکه انجام می شود ثبت می شود.

با این حال ساختار دیگری به نام  DAG (Directed Acyclic Graph) یا گراف غیرمدور جهت دار وجود دارد که می تواند برای این نوع ساخت و سازها نیز با مزیت های مختلف مورد استفاده قرار گیرد و دقیقا همان چیزی است که فانتوم از آن استفاده می کند. DAG  چیزی نیست جز درختی از گره‌ها یا رئوس (معادل بلوک‌های موجود در بلاک چین) که توسط یک یا چند لبه (معادل ارتباط رمزنگاری بین بلوک‌های زنجیره بلوک) به هم متصل شده‌اند که نشان‌دهنده یک آدرس کاملاً تعریف‌شده است.  فانتوم از این ساختار برای کنار گذاشتن ساختار یک بلاک چین کلاسیک استفاده می کند و تمام اطلاعات شبکه خود را در یک DAG ذخیره می کند.

بنابراین، در شبکه فانتوم، هر لبه یا رأس یک بلوک با مجموعه ای از تراکنش ها است که در داخل شبکه انجام شده است. از آنجایی که شبکه به صورت ناهمزمان کار می کند، بلوک های تراکنش جدید می توانند توسط استیک کنندگان شبکه در هر زمان تولید شوند. این بلوک‌های تراکنش می‌توانند به یک یا چند راس مرتبط باشند که یک ساختار پیوند متقابل کاملاً تعریف شده ایجاد می‌کند که خود باعث ایجاد یک DAG می‌شود و به فانتوم اجازه می‌دهد تا یک رکورد پیوسته از هر چیزی که در شبکه اتفاق می‌افتد به سرعت و بصورت کاملا ایمن ایجاد کند. همچنین می بینیم در زمان تایید تراکنش در شبکه فانتوم که معمولاً به ترتیب ۱ ثانیه در هر تراکنش است (و ۶۰ ثانیه برای برگشت ناپذیری آن) محقق می شود. DAG فانتوم، زنجیره اپرای فانتوم نامیده می شود و می توانید با استفاده از بلاک اکسپلورر شبکه، آن را به صورت آنلاین جستجو کنید.

لاچسیس (Lachesis)، یک پروتکل اجماع  aBFT

البته، استفاده فانتوم از DAG، پروتکل های اجماع آن را بسیار متفاوت از آنچه ما در شبکه های دیگر به دیدن آن عادت کرده ایم، می کند. در این مورد، فانتوم  پروتکل Lachesis را ایجاد کرده است، یک پروتکل از نوع aBFT (تحمل خطای بیزانسی ناهمزمان) که بسیار متمایز است:

ناهمزمان: شرکت کنندگان برای پردازش دستورات در زمان های مختلف آزاد هستند.

بدون رهبر: هیچ شرکت کننده ای نقش ویژه‌ای در تولید بلوک‌ها ایفا نمی کند (بدون هماهنگ کننده).

Asynchronous Byzantine Fault Tolerant (aBFT): تا یک سوم نودهای بد یا مخرب را پشتیبانی می کند.

نهایی شدن فوری: تراکنش ها به طور متوسط بین ۱ تا ۲ ثانیه تأیید می شوند.

فانتوم لاچسیس را به عنوان یک لایه اجماع اجرا کرده است که می تواند به لایه های اضافی در سیستم گسترش یابد. اکوسیستم فانتوم ممکن است در نهایت از چندین لایه بلاک چین تشکیل شده باشد که لاچسیس هسته آن است. با استفاده از این قابلیت، فانتوم اولین لایه معروف به اپرا (Opera) را به بهره برداری رساند که از EVM پشتیبانی می کند.

عملکرد لاچسیس بسیار ساده است و می توان آن را به شرح زیر تقسیم کرد:

• ابتدا فرآیند همگام سازی (سینک کردن) نود شروع می شود.
• سپس، یک الگوریتم انتخاب نود تصادفی برای شروع فرآیند تولید بلوک بعدی اجرا می‌شود.
• پس از پایان فرآیند انتخاب، فرآیند ارتباط بین نودهای انتخاب شده آغاز می شود.
• مجموعه نودهای انتخاب شده با زنجیره اپرا فانتوم (DAG) همگام می شود، بلوک را ایجاد می کند و اطلاعات آن را بررسی می کند.
• سپس بلوک به تمام نودهای شناخته شده روی خط پخش می شود.
• روند توافق عمومی در شبکه در مورد صحت بلوک جدید آغاز می شود و پس از تأیید بلوک، پذیرفته شده و در DAG معتبر ادغام می شود.
• در نهایت فرآیند برای ایجاد یک بلوک دیگر مجدداً راه اندازی می شود.

نکته جالب در مورد پروتکل لاچسیس این است که به تعداد دلخواه شرکت کننده اجازه می دهد تا به صورت پویا به سیستم بپیوندند. بنابراین، این امکان وجود دارد که فانتوم DAG بتواند با ورود این شرکت کنندگان جدید فعالیت کند. به همین خاطر این فرآیند از نظر استفاده از پهنای باند، قدرت محاسباتی و سرعت تکمیل بسیار کارآمد است، هدف پشت این کار این است که لاچسیس سریع، مقیاس‌پذیر و ایمن باشد تا فانتوم همیشه بتواند با ظرفیت کامل کار کند .

لامپورت (Lamport)، همگام سازی شبکه

یکی از مشکلات در بلاک چین، حفظ یک تنظیم زمان صحیح برای همه نودهای شبکه است. در بیت کوین، این یک مشکل شناخته شده است که باعث شد ساتوشی ناکاموتو یک سیستم مهر زمانی نسبتاً منحصر به فرد ایجاد کند. با این حال، مشکل در یک شبکه ناهمزمان و پرسرعت پیچیده‌تر می‌شود، دقیقاً دو عنصری که در شبکه فانتوم وجود دارد.

برای حل این مشکل، فانتوم از Lamport استفاده می‌کند، یک سیستم زمانی که به شما امکان می‌دهد تمام نودهای خود را در یک چهارچوب زمانی مشترک همگام‌سازی کنید. Lamport اجازه می دهد تا ترتیب زمانی بین بلوک ها را در یک سیستم توزیع ناهمزمان تعیین کند و برای این کار موارد زیر انجام می‌شود:

• هر نود قبل از ایجاد بلوک رویداد، Count Value خود را افزایش می دهد.
• هنگامی که یک پیام ارسال می شود، شامل Count Value آن می شود، گیرنده باید در نظر بگیرد که پیام کدام فرستنده دریافت شده و مقدار Count Value آن را افزایش دهد.
• اگر شمارنده فعلی کمتر یا مساوی با Count Value دریافت شده از نود دیگر باشد، Count Value گیرنده به روز می شود.
• برعکس، اگر شمارنده فعلی بیشتر از Count Value دریافت شده از نود دیگر باشد، Count Value فعلی به روز می شود.

به این ترتیب، می‌توان در تولید بلوک‌ها نظم ایجاد کرد و یک چهارچوب زمانی مناسب برای همه شرکت‌کنندگان در شبکه و بلوک‌هایی که تولید می‌کنند حفظ کرد.

چرا این مورد مهم است؟ خب، اول از همه، تولید بلوک‌ها با مُهر زمانی صحیح به سازمان‌دهی شبکه و اطلاعات درون آن کمک می‌کند، اما مهم‌تر از آن، این به تقویت امنیت و انعطاف‌پذیری آن در برابر خطای بیزانسی کمک می‌کند، بنابراین Lamport نقش اساسی را در اجماع شبکه ایفا می‌کند.

توکن FTM، ارز بومی شبکه فانتوم

FTM، توکن بومی شبکه فانتوم است. نسخه‌های ERC-20 و BEP-20 رسمی آن نیز وجود دارد. نقش اصلی آن پرداخت کمیسیون برای تراکنش‌های شبکه، ارائه انگیزه اقتصادی به اعتبارسنجی‌ها، اجازه دادن به این اعتباردهنده‌ها برای انجام استیکینگ است (فانتوم از اثبات سهام استفاده می‌کند) و اعتبارسنجی‌ها را برای مشارکت در حاکمیت زنجیره‌ای شبکه توانمند می‌سازد.

مجموع عرضه فانتوم ۳,۱۷۵,۰۰۰,۰۰۰ میلیارد توکن FTM است که همه آنها صادر شده است. این توکن ها از ابتدای شبکه به تدریج توزیع شده اند و به صورت زیر تقسیم شده اند:

۴۰  درصد: فروش عمومی و خصوصی

۱۵  درصد: به مشاوران با زمان قفل ۳

۱۰  درصد: تیم بنیانگذار و طی ۲۴ ماه آزاد خواهد شد

۳.۶  درصد: ذخیره استراتژیک پروتکل

۳۱.۴ درصد: رزرو برای جوایزی که تا سال ۲۰۲۴ توزیع می شود

موارد استفاده فانتوم

فانتوم یک شبکه متمرکز بر ارائه قراردادهای هوشمند پیشرفته  و سازگار با EVM برای برنامه های دیفای (DeFi) است. به عنوان مثال، در فانتوم می‌توانیم به سرویس‌های DeFi مانند کرو و سوشی سواپ دسترسی داشته باشیم که از شبکه خود برای ارائه خدمات DEX  استفاده می‌کنند که بسیار سریع‌تر و ارزان‌تر از همتایان خود در اتریوم هستند.

پروژه دیگری که در آن می‌توانیم از فانتوم استفاده کنیم مولتی چین (Multichain) است، یک پل چند شبکه‌ای که به ما اجازه می‌دهد تا با استفاده از کیف پول خود به عنوان یک واسطه، توکن‌ها را بین زنجیره‌های سازگار خیلی سریع و آسان ارسال کنیم. همچنین پروژه های بومی مانند Solidly وجود دارد که مبادلات غیرمتمرکز را از فانتوم به سایر شبکه های سازگار ارائه می دهد. البته همه چیز به حوزه دیفای ختم نمی شود. فانتوم به شما اجازه می دهد تا NFT بسازید. همه اینها قابلیت کاربرد شبکه فانتوم را نشان می‌دهد، به خصوص وقتی می بینیم که همه آن را می توان با استفاده از ابزارهای مشابه اتریوم ساخت، که ایجاد برنامه های غیرمتمرکز جدید برای این شبکه را تا حد زیادی تسهیل می کند.

برای مطالعه اخبار مرتبط با رمزارزها در ایران و جهان، وبلاگ و کانال خبری ما را دنبال کنید.