آشنایی با تعریف و تاریخچه ی پول

آشنایی با تعریف و تاریخچه ی پول

اگر قصد دارید با ارزهای دیجیتال و بیت کوین بیشتر آشنا شوید و به کسب سود از طریق آن‌ها بپردازید، نیاز است با تاریخچه ی پول و تعریف آن آشنا باشید.

تعریف و تاریخچه‌ی پول

پول وسیله یا کالایی برای خرید است که کاملا قراردادی است. یعنی افراد توافق می کنند که در ازای دریافت یک وسیله، وسیله ی دیگری را به خریدار بدهند. بیایید نگاهی بر سیر تکامل پول بیاندازیم.

مبادله کالا به کالا

سالیان سال پیش انسان‌ها برای رفع نیاز‌های خود مبادله کالا به کالا می‌کردند. برای مثال من بیش از مقدار نیاز شیر گاو داشتم. شما هم بیش از نیاز خود تخم مرغ داشتید. برای همین ما شیر و تخم مرغ خود را با یکدیگر معاوضه می کردیم. این روش مشکلات بسیاری داشت. مثلا ممکن بود کسی به وسیله‌ی من نیاز نداشته باشد. ضمنا ارزش گذاری روی کالا ممکن نبود؛ مثلا ممکن بود من حاضر به مبادله‌ی شیر خود با ۱۰ تخم مرغ بودم ولی به نظر شما آن مقدار شیر ارزش ۵ تخم مرغ بیشتر را نداشت.

سالیان سال پیش انسان‌ها برای رفع نیاز‌های خود مبادله کالا به کالا می‌کردند

یک کالای واحد

به دلیل رفع مشکلات ذکر شده، مردم تصمیم گرفتند که یک کالای مشخص مثل نمک، صدف و یا پنبه را به عنوان وسیله‌ی مبادله قرار دهند. علت هم این بود که حمل آن آسان تر بود. دلیل دیگر تعیین کالایی بود که همه به آن نیاز دارند و برای همه ارزش یکسان داشته باشد.

طلا و نقره

کم کم مردم تصمیم گرفتند که از فلزات به عنوان پول استفاده کنند. فلزاتی که مقاومت بیشتری داشتند و کمیاب‌تر هم بودند. می دانیم که اصل کمیابی چیزی می تواند باعث ایجاد ارزش برای آن شود. سنگ به راحتی یافت می شود پس ارزش ندارد، اما یافتن طلا کار سختی است. پس با ارزش است! دیری نگذشت که حکومت‌ها شروع به ضرب سکه‌های فلزی کردند و آن سکه ها وسیله ی تبادل کالا شدند. این سکه‌ها علاوه بر اینکه پول رایج بودند، نماد قدرت حکومت‌ها نیز تلقی می شدند.

نمونه‌ای از سکه‌های باستانی

اسکناس ها و بانک ها چگونه به وجود آمدند؟

حمل سکه در مقادیر بالا کار ساده ای نبود. برای همین مردم سکه‌های خود را به جایی می‌سپردند و در عوض آن سکه‌ها، برگه‌ای می گرفتند. آن برگه تضمین می‌کرد فرد تعدادی سکه نزد فلان شخص امین دارد. مثلا شما ده سکه به گروه تجاری من می سپردید و من روی کاغذی تضمین می‌دادم شما نزد من ده سکه دارید. شما نیز هنگام خرید، آن برگه را به شخص فروشنده می‌دادید. فروشنده نیز بعد از تحویل کالا به شما، برای دریافت سکه‌ها نزد من می‌آمد و سکه‌ها را دریافت می کرد.

کم کم خود این برگه نقش پول را بازی کرد. یعنی دیگر فرد به گروه تجاری من مراجعه نمی‌کرد. بلکه آن برگه را به افراد دیگر می‌داد و با آن خرید می‌کرد. به این شکل کم کم مبادلات صرفا با کاغذی که روی آن مهر و امضای امانتدار سکه‌ها وجود داشت، انجام می شد. اینگونه بود که اسکناس با پشتوانه طلا اختراع شد. اگر به اسکناس‌های امروزی هم دقت کرده باشید، امضاهایی روی آن هست. این امضاها نشان از تضمین شخص امضا دهنده (وزیر اقتصاد وقت) درباره‌ی ارزش اسکناس است. این امضا یادگار همان روزها است.

پول بدون پشتوانه

تا سال ۱۹۷۱ هر اسکناس معادل مقداری طلا در نظر گرفته می شد. مثلا به ازای هر یک دلار ۱ گرم طلا وجود داشت (اعداد فرضی است). اما از آن زمان به بعد ایالات متحده اعلام کرد که دیگر به استاندارد طلا پایبند نیست و ارزش هر دلار را خود حاکمیت تعیین می کند. این موضوع تبدیل به سرآغاز فصل جدیدی در نظام مالی دنیا شد. علت آن هم بدهی آمریکا به اروپا بود. چون طلای کافی بابت پول چاپ شده نداشت، ارزش گذاری پول را عوض کرد!

ارز فیات

امروزه تقریبا تمام واحد های پولی کشور‌ها مثل دلار، پوند، ریال و غیره که به آنها ارز فیات گفته می شود، بدون پشتوانه ی طلا هستند. تنها حاکمیت است که بر ارزش گذاری روی آن‌ها نقش دارد. ساده تر بگویم. اسکناس ها مثل دلار و … چیزی جز برگه‌ی کاغذ نیستند و به ازای آن هیچ فلز ارزشمندی مثل طلا وجود ندارد. اگر حاکمیت ایالت متحده روی یک برگه کاغذ بنویسد ۱ دلار، ارزش آن برگه ۱ دلار است و اگر بنویسد ۱۰۰ دلار، همان برگه قبلی، این بار ۱۰۰ دلار می‌ارزد. در واقع حاکمیت می تواند هر چقدر که دلش می خواهد بدون اینکه پشتوانه‌ی طلا وجود داشته باشد، پول تولید کند.

فیات، شکل امروزی پول‌

تورم

یکی از مشکلات پول بی پشتوانه تورم زایی است. تصور کنید که مثلا یک خودکار یک دلار بیارزد و یک دلار ارزشی برابر یک گرم طلا داشته باشد. با افزایش چاپ پول بدون پشتوانه، دیگر به ازای یک گرم طلا یک دلار وجود ندارد. بلکه مقداری بیشتر از آن وجود دارد. مثلا به ازای هر یک گرم طلا، دو دلار وجود دارد. اما ارزش آن خودکار کماکان یک گرم طلا است که برابر می شود با دو دلار. همین افزایش قیمت از یک دلار به دو دلار حاصل چاپ بدون پشتوانه است که تورم زایی می کند.

بانکداری آنلاین

در ادامه‌ی سیر تحولی و تاریخچه‌ی پول به بانکداری آنلاین می رسیم. با گسترش اینترنت، پول‌ها شکل جدیدی به خود گرفتند. به جای آنکه روی کاغذ مبلغی ثبت شود و آن به گردش در بیاید، بانکداری دیجیتال شد. برای مثال شما در حساب بانکی خود یک میلیون تومان پول دارید. این پول را می توانید توسط همراه بانک یا دستگاه خودپرداز بدون اینکه شکل فیزیکی از آن ببینید خرج کنید یا انتقال دهید. با این کار صرفا چند عدد و کد بین بانک‌ها جا به جا می‌شود و اعتبار شما را به شخص دیگری می دهند.

به این ترتیب تورم زایی حتی راحت‌تر شد! چرا که برای خلق پول فقط فشردن چند دکمه نیاز است.

ارز دیجیتال

بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتالی که برای استفاده در معاملات اینترنتی طراحی شده است، به علت تلاش برای ایجاد یک سیستم پولی دیجیتال بدون نیاز به واسطه‌های مالی (مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی) به وجود آمد. بیت کوین توسط شخصی یا گروهی از افراد تحت نام مستعار “Satoshi Nakamoto” در سال ۲۰۰۸ معرفی شد. آن‌ها با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، یک سیستم اعتبار سنجی و تایید تراکنش‌های بیت کوین ارائه دادند که از نظر امنیت و قابلیت اطمینان بسیار بالا بود.

از آن زمان به بعد، بیت کوین به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، از جمله عدم وابستگی به بانک‌ها و دولت‌ها، قابلیت انتقال سریع و مستقیم، عدم نیاز به اطلاعات شخصی برای انجام تراکنش‌ها، و امنیت بالای سیستم، برای معاملات اینترنتی و سرمایه‌گذاری محبوب شده است.

سخن پایانی

با نگاهی به تاریخچه تکامل پول، درمیابیم که شکل انتقال و ذخیره ارزش در دوره‌های مختلف بنابر نیاز زمان، دائما در حال تغییر بوده است. همه این تغییرات در راستای راحتی و اعتبار بیشتر و ازهمه مهمتر کارآمدی بهتر بوده‌اند. با وجود پذیرش گسترده بیت کوین توسط شرکت‌‎های بزرگ و نهادهای مختلف، هرگاه به آینده این رمزارز فکر کردید، از خود سوال کنید که آیا سیستم بانکداری و پولی حال حاضر واقعا کارآمد است؟ آیا روشی بهتر وجود ندارد؟ نواقص و کاستی‌های این سیستم چیست؟ احتمالا جواب این سوالات را در کاربردهای بیت کوین نیز پیدا خواهید کرد. حال به نظر شما آیا وقت اصلاح سیستم پولی قالب نرسیده است؟