در پی شدت گرفتن اختلافات میان ایلان ماسک و دونالد ترامپ، این هفته مقامات ناسا و پنتاگون به‌طور جدی به دنبال تسریع روند توسعه جایگزین‌های SpaceX برای مأموریت‌های فضایی آمریکا هستند. تهدید اخیر ماسک به توقف پروازهای فضاپیمای دراگون و واکنش متقابل ترامپ در خصوص لغو قراردادهای دولتی با SpaceX، زنگ خطر وابستگی بیش از حد دولت ایالات متحده به یک شرکت خصوصی را به صدا درآورده است.
در چنین فضایی، مقامات آمریکایی با چندین شرکت خصوصی از جمله Rocket Lab، Stoke Space و Blue Origin تماس گرفته‌اند تا درباره پیشرفت‌های فنی آن‌ها و امکان جایگزینی در مأموریت‌های آینده دولت گفت‌وگو کنند. در این گزارش، به ابعاد جدید این بحران و تأثیرات احتمالی آن بر صنعت فضایی آمریکا می‌پردازیم.
چرا اختلاف ترامپ و ماسک به نگرانی ناسا و پنتاگون انجامید؟
در روزهای اخیر، ترامپ تهدید کرده بود که ممکن است قراردادهای دولتی با شرکت‌های تحت مالکیت ایلان ماسک را لغو کند. تهدیدی که ماسک نیز در پاسخ به آن اعلام کرد پروازهای فضاپیمای دراگون را به حالت تعلیق در خواهد آورد. این واکنش زنجیره‌ای باعث شد که مقامات ناسا و پنتاگون به شدت نگران شوند؛ چرا که در حال حاضر فضاپیمای دراگون تنها گزینه آمریکا برای اعزام و بازگرداندن فضانوردان از ایستگاه فضایی بین‌المللی است. یکی از مقامات ناسا این تهدید را «ترسناک» توصیف کرده است. در پنتاگون نیز برخی از کارکنان اذعان کردند که «این دیگر یک شوخی نیست؛ این یک بحران واقعی است».
نقش SpaceX در مأموریت‌های فضایی آمریکا چقدر پررنگ است؟
در حال حاضر، SpaceX یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌ها در صنعت فضایی به شمار می‌رود. همچنین بیش از ۲۰ میلیارد دلار قرارداد از سوی ناسا دریافت کرده است. وابستگی گسترده دولت آمریکا به این شرکت، طی سال‌های اخیر همواره محل بحث بوده است. اما تنش اخیر میان ماسک و ترامپ بار دیگر این ریسک را برجسته کرده است. در شرایط فعلی، در صورت خروج SpaceX از مأموریت‌های دولتی، برنامه‌های فضایی ایالات متحده با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد.
دولت آمریکا به دنبال چه جایگزین‌هایی برای SpaceX است؟
به گزارش واشنگتن‌پست، مقامات دولتی طی روزهای اخیر با سه شرکت بزرگ فضایی تماس گرفته‌اند:
- Rocket Lab
- Stoke Space
- Blue Origin (متعلق به جف بزوس)
هدف این گفت‌وگوها، بررسی سطح آمادگی این شرکت‌ها برای انجام مأموریت‌های فضایی در آینده نزدیک و کاهش وابستگی به SpaceX عنوان شده است. این اقدامات نشان می‌دهد که دولت آمریکا به سرعت در تلاش است ریسک وابستگی به یک بازیگر خصوصی را مدیریت کند.
جمع‌بندی
تنش اخیر میان ترامپ و ایلان ماسک بار دیگر آسیب‌پذیری برنامه‌های فضایی آمریکا را آشکار کرد. در حالی که SpaceX نقش کلیدی در پرتاب ماهواره‌ها و انتقال فضانوردان ایفا می‌کند، وابستگی شدید به این شرکت اکنون به یک چالش راهبردی تبدیل شده است.
ورود جدی دولت به مذاکره با سایر شرکت‌های فضایی، نشان‌دهنده آغاز روند تنوع‌بخشی به تأمین‌کنندگان مأموریت‌های فضایی است. در هفته‌های آینده باید دید این تلاش‌ها تا چه حد می‌تواند جایگزین مناسبی برای SpaceX فراهم کند و آیا تنش میان ماسک و دولت فروکش خواهد کرد یا خیر.
