با مهمترین مشخصه در دنیای دیفای آشنا شویم

دیفای یا DeFi مخفف عبارت “Decentralized Finance”به معنای امور مالی غیرمتمرکز است. دیفای به خدمات مالی مختلفی اشاره دارد که با استفاده از تکنولوژی بلاکچین ارائه می‌شوند. در واقع، DeFi سعی دارد تا سیستم مالی سنتی و متمرکز را متحول کرده و یک سیستم مالی گسترده و غیرمتمرکز را ارائه کند. به عبارت ساده‌تر، دیفای مفاهیم مالی معمولی از جمله اعطای وام، تجارت و ترید، پرداخت‌ و مدیریت دارایی‌ها را ارائه می‌دهد، اما از تکنولوژی بلاکچین به جای نهادها یا واسط‌های مالی سنتی برای انجام این فعالیت‌ها استفاده می‌کند. این امر به کاربران اجازه می‌دهد تا به طور مستقیم و بدون واسطه به خدمات مالی دسترسی داشته باشند و همچنین درآمدی را از فعالیت‌های مالی در دنیای دیجیتال کسب نمایند.

امروزه پروژه‌های بسیاری وجود دارند که با ارائه خدمات مختلف، نام دیفای را به دوش می‌کشند. اما اگر بخواهیم با این دسته از پلتفرم‌ها تعامل داشته باشیم باید به چه مشخصه‌هایی توجه کنیم و چگونه بهترین پلتفرم دیفای را انتخاب کنیم؟ مشخصه‌های زیادی برای انتخاب از میان پلتفرم دیفای وجود دارد، اما قطعا یکی از اصلی‌ترین آن‌ها ارزش کل قفل شده یا به اختصار TVL است. در این مقاله به توضیح TVL و اهمیت آن در بخش دیفای می‌پردازیم.

مقدار ارزش کل قفل شده به چه معناست؟

از زمان رونق امور مالی غیرمتمرکز در تابستان سال 2020 که به تابستان دیفای مشهور شد، کارشناسان بازار با نوع جدیدی از سرمایه گذاری مواجه شدند و به دنبال راه‌هایی برای سنجش عملکرد آن بوده‌اند. به غیر از ارزش بازار، حجم معاملات، عرضه کل و عرضه در گردش، ارزش کل قفل شده (TVL) یکی از شاخص‌های کریپتویی مهم است. این شاخص در میان سرمایه‌گذاران دیفا‌ی، برای ارزیابی ارزش کلی بخش دیفای یا یک پروژه واحد محبوب است. در واقع TVL به کل دارایی‌های موجود در یک پلتفرم، شبکه، قرارداد هوشمند و… اشاره می‌کند. به‌عنوان مثال، TVL در استیکینگ (staking TVL)، یک شاخص بسیار مفید برای سرمایه گذارانی است که به دنبال پشتیبانی از پلتفرم‌های دیفای با بالاترین نرخ پاداش هستند. استیکینگ به معنای قفل کردن توکن ‌ها به منظور افزایش امنیت و شرکت در اجماع شبکه با هدف کسب پاداش است. TVL در استیکینگ مقدار کل قفل شده در پروتکل‌های استکینگ دیفای را منعکس می‌کند و نشان دهنده مقدار دارایی‌های سپرده شده توسط کاربران است.

•  استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

در زمان نگارش مقاله، TVL دیفای به نزدیک 39 میلیارد دلار در سطح جهانی رسیده است. این رقم در سال 2020 حدود 400 میلیون دلار بود. با افزایش محبوبیت و ارزش دیفای در فضای ارزهای دیجیتال، TVL به یک معیار اساسی تبدیل شده است؛ به‌خصوص برای سرمایه‌گذارانی که می‌خواهند میزان سلامت و مقبولیت یک پلتفرم را بررسی کنند.

در حالی که TVL به سادگی به عنوان ارزش کل ارزهای دیجیتال قفل شده در یک قرارداد هوشمند تعریف می شود، افزایش آن در برخی شرایط ممکن است بر ارزش پروژه‌ تأثیر بگذارد. همچنین مقدار این مشخصه با تغییر قیمت رمزارزها تغییر می‌کند. پس منطقی است که در اوج بازار صعودی، ارزش کل قفل شده نیز به رکوردهای جدیدی دست پیدا کند. مثلا در اوایل نوامبر سال 2021 که قیمت بیت کوین به سقف 69 هزار دلاری رسید، ارزش کل قفل شده در همه پلتفرم های دیفای به 180 میلیارد دلار رسید. TVL همچنین با ارزش ارزهای فیات تغییر می‌کند.

چرا TVL در دیفای اهمیت دارد؟

برای اینکه پلتفرم‌های دیفای کار کنند، باید سرمایه‌هایی به عنوان وثیقه یا نقدینگی در استخرهای معاملاتی سپرده شوند. TVL اهمیت دارد؛ زیرا نشان دهنده تأثیر سرمایه بر سود و قابلیت استفاده برنامه‌های DeFi برای معامله گران و سرمایه گذاران است. هنگامی که TVL یک پلت فرم دیفای افزایش می‌یابد، نقدینگی، محبوبیت و قابلیت استفاده آن نیز افزایش می‌یابد. این عوامل همگی به موفقیت پروژه کمک می‌کنند. TVL بالاتر به این معنی است که سرمایه بیشتری در پروتکل‌های دیفای قفل شده است و شرکت‌کنندگان از مزایا و درآمدهای قابل‌توجه بیشتری برخوردار می‌شوند. TVL کمتر به معنی در دسترس‌بودن پول کمتر و {به دنبال آن} بازدهی کمتر است.

همچنین زمانی که ارزش کل قفل شده در یک پلتفرم بالا باشد می‌توان نتیجه گرفت که افراد بیشتری به آن پلتفرم اعتماد کرده‌اند و مقبولیت بیشتری دارد. به‌طور کلی دلیل اهمیت TVL در دیفای به شرح زیر است:

معیار موفقیت: TVL معیاری برای اندازه‌گیری موفقیت یا شهرت یک پروتکل دیفای است. وقتی که یک پروتکل یا پلتفرم DeFi توانایی جلب و نگه‌داشتن دارایی‌های کاربران را داشته باشد، این به عنوان یک نشانه موفقیت در نظر گرفته می‌شود.

پایداری و امنیت: مقدار بالای TVL به معنای وجود ارزش و پایداری در یک پروتکل یا پلتفرم دیفای است. چرا که بیشتر افراد تمایل دارند دارایی‌های خود را در پروتکل‌هایی با TVL بالا قفل کنند، این پروتکل‌ها معمولاً پایدارتر و امن‌تر هستند.

جذابیت برای توسعه‌دهندگان: TVL بالا می‌تواند توسعه‌دهندگان را به جذب و توسعه پروژه‌های دیفای ترغیب کند. زیرا با افزایش TVL، فرصت‌های بیشتری برای توسعه پروتکل‌ها و خدمات DeFi پدیدار می‌شود.

معاملات و تسهیل تجارت: TVL بالا به کاربران اعتماد بیشتری به پروتکل‌ها و سیستم‌های DeFi می‌دهد و تجارت در این محیط‌ها را تسهیل می‌کند. کاربران به راحتی می‌توانند دارایی‌های خود را در این محیط‌ها قفل کنند و از خدمات مالی دیجیتال بهره‌‌مند شوند.

بنابراین، TVL به عنوان یک شاخص اصلی، اهمیت زیادی داشته و تاثیر بسزایی در روند و موفقیت اکوسیستم DeFi و همچنین ترسیم آینده مالی دیجیتال ایفا می‌کند.

داده‌های TVL را چگونه ردیابی کنیم؟

سهم بازار پروتکل‌های دیفای را می‌توان به راحتی از طریق پلتفرم‌های تحلیلی مانند dappradar و DefiLlama شناسایی کرد. این پلتفرم‌ها داده‌هایی در مورد میزان رمزارزهای قفل شده در قراردادهای هوشمند را ارائه می‌دهند. DeFiLlama یک پلت فرم ردیاب داده‌های ارز دیجیتال است که اطلاعات و تجزیه و تحلیل های مربوط به اکوسیستم دیفای را ارائه می دهد. این پلتفرم داده‌ها را از پروتکل‌های مختلف دیفای ردیابی و جمع‌آوری می‌کند و به کاربران امکان می‌دهد ارزش کل قفل‌شده، حجم معاملات، قیمت توکن‌ها و سایر معیارهای مهم را در فضای DeFi را بررسی کنند.

در این پلتفرم می‌توان داده‌ها را به تفکیک بلاکچین‌ نیز مشاهده کرد که برای مقایسه شبکه‌های مختلف بسیار کاربردی است. علاوه بر این‌ها در پلتفرم DeFiLlama می‌توان میزان تغییرات TVL در بازه های زمانی مختلف، بازده پروتکل‌ها، میزان کارمزدها و… را رصد کرد.

فرمولی ساده برای انتخاب پروژه‌های دیفای بر اساس TVL

با توجه به ظهور بی وقفه پروتکل‌های جدید در فضای دیفای، ممکن است محاسبه دقیق TVL در بازار کلی و تعیین اینکه “آیا یک پلت فرم خاص DeFi گزینه ایمنی برای کاربران است یا خیر” چالش برانگیز باشد. با این حال، کاربران می‌توانند پروتکل‌های ثابت شده‌تری را با استفاده از معیار TVL یک میلیارد دلاری (TVL>1B) انتخاب کنند. TVL بالاتر بهتر است؛ زیرا همانطور که گفته شد، نشان دهنده سلامت پلت فرم، تقاضای بالا، داشتن تیم توسعه قوی و یک مورد استفاده ارزشمند است. همه این‌ موارد باید مشارکت‌کنندگان و سرمایه‌گذاران بیشتری را جذب کنند که به افزایش TVL پروژه کمک می‌کند.

سخن پایانی

دیفای، به معنی امور مالی غیرمتمرکز، با تولد بیت کوین به دنیا معرفی شد، اما در سال 2020 تعریف جدیدی به خود گرفت. دیفای به حوزه‌ای در صنعت ارزهای دیجیتال اشاره دارد که هدف آن ارائه تمام امور مالی سنتی بر بستر بلاکچین و به شکلی غیرمتمرکز است. با استفاده از پلتفرم‌های دیفای می‌توان به خدماتی همچون وام دهی و استقراض، سرمایه گذاری های مختلف، مدیریت دارایی‌ها و… دسترسی داشت. از آنجایی که هرروز به شمار این پروژه ها افزوده می‌شود، ممکن است انتخاب یک پلتفرم دیفای مناسب کمی سخت به نظر برسد. یکی از شاخص‌هایی که در بررسی پلتفرم‌های دیفای به ما کمک می‌کند، ارزش کل قفل شده یا TVL است. در این مقاله به توضیح مفهوم TVL، اهمیت و نحوه ردیابی داده‌های آن پرداختیم.