در جهنم بازار نزولی ارز دیجیتال چه اتفاقی برای شرکت های وام دهی افتاد؟
آشفتگی اخیر بازار ازرهای دیجیتال با مجموعه ای از رویدادهای متوالی، از جمله فروپاشی ارز دیجیتال ترا (لونا) و ورشکستگی صندوق تامینی معروف Three Arrows Capital (3AC) مورد توجه قرار گرفته است. بهویژه این که قابلتوجه و شاید تأثیرگذارترین مورد هجوم پلتفرمهای وامدهی متمرکز ارزهای دیجیتال است که به شدت به سرمایهگذاران خرد آسیب وارد کرده است.
این سرمایه گذاران با توقف برداشت دارایی های تحمیل شده توسط شرکت های به مشکل خورده مانند بلاکفای، سلسیوس، وویجر و بسیاری دیگر، روبرو شده اند. داستان های عجیبی از جمله فرار مدیران عامل از کشور و پیدا شدن سروکله جی پی مورگان به عنوان رابین هود بازار برای نجات این صنعت، رخ داده است. کارشناسان بلاکچین مسیر دیجیتالی را دنبال می کنند تا کیف پول های مخفی و تراکنش های رد گم کنی را مانند فیلم های هالیوودی کشف کنند.
هروقت که تب و تاب این طوفان کم شود، بدون شک برخی سوالات به پاسخ نیاز دارند. چگونه وام دهندگان ارزهای دیجیتال شکست خوردند؟ پول مشتریان چه شد؟ چگونه می توان از سرمایه گذاران در آینده محافظت کرد؟ بخشهایی از اطلاعات عمومی، مانند پرونده ورشکستگی وویجر، میتواند به جمعآوری برخی از پاسخهای اولیه کمک کند.
روکش صلاحیت و امنیت
در ظاهر، وویجر دیجیتال دارای بسیاری از ویژگی های یک موسسه تجاری واجد شرایط بود. وویجر یک شرکت سهامی عام است که تحت عنوان VOYG در بورس اوراق بهادار تورنتو معامله می شود. مدیر عامل شرکت، استفان ارلیش، تجربه گسترده ای در امور مالی سنتی (TradFi) داشت و قبلاً به عنوان مدیر عامل E*TRADE، یک پلتفرم آنلاین برای سرمایه گذاران خرد، کار می کرد.
وبسایت وویجر وضعیت خود را بهعنوان «تجارت عام، دارای مجوز و تنظیمشده» اعلام می کرد. «صداقت و شفافیت اولویت اصلی ماست.» در واقع، چارچوب های نظارتی جامع اعمال شده در TradFi به سادگی هنوز برای صنعت ارز دیجیتال وجود ندارد. حتی افشای ریسک خود وویجر به شما می گوید که « در اکثر کشورها، از جمله ایالات متحده قوانین مرتبط به ارزهای دیجیتال هنوز تنظیم نشده اند، یا خیلی جزیی به آن ها پرداخته شده است.»
آنچه که ممکن است یکی از بحث برانگیزترین تاکتیک های بازاریابی وویجر باشد، پیام آنها در مورد بیمه شرکت بیمه سپرده فدرال (FDIC) است که می گوید: “دلار شما توسط شریک بانکی ما، بانک تجاری متروپولیتن، که بیمه FDIC است، نگهداری می شود، بنابراین پول نقدی که به وویجر می سپارید محافظت شده است.» وویجر از تکمیل جملهای که باید طولانیتر میبود غفلت میکند و توضیح نمیدهد که بیمه از ورشکستگی بانک متروپولین محافظت می کند، نه خود ویجر. طبق گزارش فوربز، شرکت بیمه سپرده فدرال اکنون در حال تحقیق در مورد وویجر برای تبلیغات نادرست احتمالی و ارائه اطلاعات نادرست است.
ضرر سرمایه گذاران خرد ارز دیجیتال
پرونده ورشکستگی وویجر نشان می دهد که Three Arrows Capital در ژوئن 2022 وام هایی به مبلغ 15250 بیت کوین و 350 میلیون USDC را نکول کرده است. این وام ها بیش از 50 درصد از وام های وویجر را در سه ماهه اول سال 2022 تشکیل می دادند. نه تنها وام ها بدون وثیقه به این شرکت داده شده بود، بلکه نشان می داد که شرکت مقابل یک کسب و کار بسیار پرریسک است.
همچنین، پرونده ورشکستگی وویجر نشان می دهد که تقریبا 50 تا از وام های بزرگ بدون ضمانت این شرکت به مشتریانی ارائه شده است که از 9,771,026.39 دلار آمریکا تا 955,417.27 دلار آمریکا وام گرفته اند. اکثر این مشتریان به اندازه کافی بزرگ نیستند که بتوانند مؤسسه باشند و به احتمال زیاد سرمایه گذاران خرد هستند.
مانند فروپاشی لونا (ترا)، طغیان داستان های دردناک از سوی مشتریان عصبانی و پریشان اینترنت را فرا گرفت. لورا شین، روزنامهنگار، تجربه جس آرچر، مشتری وویجر را توضیح داد که توسط پاداش 9 درصدی برای سپردههای USDC وسوسه شد و جذب بازار ارزهای دیجیتال شد. آرچر یکی از طلبکاران وویجر است که با بیش از 70000 دلار آمریکا سپرده (پولی که به عنوان پیش پرداخت برای خانه ای برای خود و دو فرزندش در نظر گرفته بود) اکنون در دادگاه ورشکستگی به سر می برد.
سپرده ها همه یکسان نیستند
اکنون کاملاً واضح است که سپرده گذاری ارزهای دیجیتال به یک پلتفرم رمزنگاری متمرکز اصلاً مانند سپرده گذاری ارز فیات در یک بانک بیمه شده تحت بیمه فدرال نیست. برخورد مبهم با سپردههای ارزهای دیجیتال تحت شرایط ورشکستگی در ماه مه به موضوع داغ تبدیل شد. درست زمانی که کوینبیس در یکی از گزراش های خود فاش کرد که ارزهای دیجیتالی که به نمایندگی از مشتریان نگهداری میشوند میتوانند مشمول مراحل ورشکستگی شوند و این مشتریان میتوانند به طلبکاران بدون تضمین تبدیل شوند. در حقیقت، وویجر نیز اظهارات مشابهی را در قرارداد سرمایه گذاری مشتریان خود بیان کرده بود.
علاوه بر این، وویجر کسبوکار وامدهی پرخطر خود، مانند وامهای بدون وثیقه خود را به 3AC، در قالب همان قرارداد کاربران خود ارائه داده است:
«مشتری به ویجر این حق را میدهد که بدون اطلاع بیشتر به مشتری، با رعایت قوانین قابل اجرا، ارزهای دیجیتالی را که در حساب مشتری به نام وویجر یا به نام دیگری نگهداری میشود، حق فروش، قرض دادن و استیک کردن آن را به ویجر میدهد. برای استیک کردن، یا انتقال یا استفاده از هر مقدار از این ارزهای دیجیتال، به طور جداگانه یا همراه با سایر دارایی ها، با کلیه حقوق مالکیت مرتبط، و برای هر دوره زمانی و بدون حفظ مقدار مشابهی از ارز دیجیتال، و استفاده یا سرمایه گذاری از این ارزهای دیجیتال. تنها به عهده مشتری است.»
تسلط کامل وویجر بر ارز دیجیتال مشتریان
مشتریان ارزهای دیجیتال را به وویجر واریز می کردند و موجودی آن ها در اپلیکیشن موبایل وویجر نشان داده می شد. چیزی که شاید به ضرر مشتریان باشد این پلتفرم برایاستفاده از آن وجوه دستش کاملا باز است، از جمله وام دادن آنها به صندوق های تامینی (مانند 3AC). با توجه به ماهیت ترکیبی دارایی های دیجیتال مشتریان، حتی تشخیص اینکه چه بخشی از دارایی های مشتری قرض داده شده، در رهن گذاشته شده یا استفاده شده است، دشوار است. پس از ورشکستگی، وویجر استراتژی زیر را به مشتریان پیشنهاد کرد: «مشتریانی که در حساب خود ارزهای دیجیتال دارند، در عوض ترکیبی از دارایی های دیجیتال در حساب(های) خود، درآمد حاصل از بازیابی شرکت ورشکسته 3AC، سهام مشترک در حساب(های) تازه سازماندهی شده را دریافت خواهند کرد. مقدار دارایی های موجود در حساب شرکت با چیزی که مشتریان طلب دارند زمین تا آسمان متفاوت است.
تجربه تلخ
دیدن سرمایهگذاران کوچک و آگاه به ریسک مانند جس آرچر که احتمالاً بر این باور بودند که سپردههای کریپتویی مانند سپردههای بانکی محافظت میشوند، بسیار آزاردهنده است. سپردههای بانکی بدون ریسک نیستند. شرکت سرکل توسعه دهنده استیبل کوین USDC خاطرنشان کرد که “نگهداری هر مقدار پول نقد در هر بانکی، ریسک اعتباری و طرف مقابل را در معرض خطر قرار می دهد.”
با این حال، بانک ها تحت قوانین بالغ و یک چارچوب نظارتی قوی عمل می کنند. در صورت ورشکستگی بانک، رویه ها به وضوح تعیین می شوند و هیچ شکی وجود ندارد که سپرده گذاران در اولویت پرداخت قرار دارند. به گفته شرکت بیمه سپرده فدرال «هیچ سپردهگذاری از زمان تأسیس شرکت بیمه سپرده فدرال در سال 1933، یک پنی از سپردههای بیمهشده را از دست نداده است».
سخن پایانی
نتیجتا همانطور که تجربه وویجر نشان میدهد، سپرده گذاری دارایی های دیجیتال در یک پلتفرم وامدهی ارز دیجیتال چیزی شبیه به سپردههای بانکی سنتی نیست. تمایز کلیدی این است که یکی عمدتاً بدون مقررات عمل می کند و دیگری به شدت قانونمند شده است. سرمایه گذاران کوچک به یک محیط قابل اعتماد نیاز دارند که در صورت ورشکتگی یک شرکت، بتوانند وجوه خود را پس بگیرند. نظارت قانونی می تواند به ایجاد یک خط مرجع برای ایمن سازی و مدیریت صحیح یک پلتفرم متمرکز ارز دیجیتال کمک کند. علاوه بر این، مقررات به مشتریان کمک میکند تا درک بهتری از نحوه ذخیره و محافظت از وجوه آنها داشته باشند. و این که در شرایط عادی و استثنایی چه ادعاهای قانونی می توانند به وجوه خود داشته باشند.
قوانین برای شرکت های متمرکز در صنعت کریپتو باید افزایش یابد. این جاست که باید سخن معروف کارشناسان رجوع کنیم که می گوید ” اگر کلید خصوصی کیف پولت را نداشته باشی، کوینی نخواهی داشت”.
برای مطالعه اخبار مرتبط با رمزارزها در ایران و جهان، وبلاگ و کانال خبری ما را دنبال کنید.