دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) چیست؟
پس از راه اندازی بیت کوین در سال 2009، یک صنعت قوی شکوفا شد که از دارایی، مفهوم آن و فناوری زیربنایی آن سرچشمه می گرفت. فضای کریپتو و بلاکچین دارای جایگاه‌های مختلفی است که در آن پروژه‌ها و شرکت‌ها راه‌حل‌هایی را برای موارد استفاده مختلف توسعه می‌دهند. یکی از این موارد، بخش امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) است که به عنوان جایگزینی برای خدمات مالی سنتی ایجاد شده است. به طور خاص، دیفای از قراردادهای هوشمند تشکیل شده است که به نوبه خود، برنامه‌های غیرمتمرکز (DApps) و پروتکل‌ها را تقویت می‌کنند. بسیاری از برنامه های اولیه دیفای بر روی اتریوم ساخته شده اند و اکثر ارزش کل اکوسیستم قفل شده (TVL) در آنجا متمرکز می شود.
بیت کوین (BTC) در هسته خود دارای ویژگی هایی است که به عنوان ستون های تمرکززدایی درنظر گرفته می شوند. با این حال، دیفای این ویژگی ها را گسترش می دهد و قابلیت های اضافی را به اون می افزاید. دیفای یک زیرمجموعه در فضای گسترده تر رمزنگاری، بسیاری از خدمات دنیای مالی اصلی را به شیوه ای که توسط عموم کنترل می شود به جای یک نهاد یا نهادهای مرکزی ارائه می دهد.
ممکن است وام دادن همه چیز را شروع کرده باشد، اما برنامه های دیفای اکنون موارد استفاده زیادی دارند که به شرکت کنندگان امکان دسترسی به پس انداز، سرمایه گذاری، تجارت، بازارسازی و موارد دیگر را می دهد. هدف نهایی امور مالی غیرمتمرکز، به چالش کشیدن و در نهایت جایگزینی ارائه دهندگان خدمات مالی سنتی است. دیفای اغلب از کد منبع باز استفاده می کند، و به هر کسی این فرصت را می دهد تا برنامه های از قبل موجود را به شیوه ای بدون نیاز به مجوز و قابل ترکیب بسازد.
درک عبارت “امور مالی” آسان است، اما “غیرمتمرکز” چیست؟ به طور خلاصه، غیرمتمرکز یا تمرکززدایی به این معنی است که هیچ نهاد اصلی چیزی را کنترل نمی کند. تا حدی، بانک ها و سایر موسسات مالی بر وجوه شما سلطه دارند. این نهادها می توانند دارایی های شما را مسدود کنند و شما تحت الشعاع ساعات کار و ذخایر نقدی آنها هستید.
جنبه تمرکززدایی دیفای نه تنها پراکندگی قدرت بلکه پراکندگی ریسک وخطرات نیز است. به عنوان مثال، اگر یک شرکت تمام داده های مشتریان خود را در یک سرور نگه می دارد، یک هکر فقط باید برای حجم زیادی از داده ها به آن سایت خاص دسترسی داشته باشد. در مقابل، ذخیره آن داده ها در چندین مکان یا حذف آن نقطه ضعف می تواند امنیت را بهبود بخشد.
این مقاله توضیح می‌دهد که دیفای به چه معناست، دیفای چگونه کار می‌کند و کمی به تجارت دیفای و بانکداری غیرمتمرکز می‌پردازد.
DeFiدر مقابل CeFi (امور مالی متمرکز)
برای این مقایسه از بانک های تجاری به عنوان مثال استفاده می شود. در دنیای سنتی، شما ممکن است از موسسات مالی برای ذخیره پول خود، وام گرفتن، کسب سود، ارسال تراکنش ها و غیره استفاده کنید. بانک های تجاری دارای سابقه طولانی و اثبات شده عملکرد هستند. بانک های تجاری می توانند بیمه ارائه دهند و تدابیر امنیتی برای جلوگیری و محافظت در برابر سرقت داشته باشند.
از سوی دیگر، چنین مؤسساتی دارایی های شما را تا حدی نگه داشته و کنترل می کنند. شما توسط ساعات کاری بانکی برای اقدامات خاص محدود شده‌اید، و تراکنش‌ها می‌توانند دست و پا گیر باشند و در زمان‌های خاص تسویه می شوند. علاوه بر این، بانک های تجاری برای مشارکت به جزئیات مشتری و مدارک شناسایی خاص نیاز دارند.
دیفای بخشی است که شامل محصولات و خدمات مالی است که برای هر کسی با اتصال به اینترنت قابل دسترسی است و بدون دخالت بانک ها یا شرکت های شخص ثالث دیگر عمل می کند. بازار مالی غیرمتمرکز نمی‌خوابد و بنابراین، تراکنش‌ها 24 ساعته و در 7 روز شبانه‌روز انجام می‌شوند، در حالی که هیچ واسطه‌ای قدرت توقف آنها را ندارد. می توانید ارز دیجیتال خود را در رایانه ها، کیف پول های سخت افزاری و جاهای دیگر ذخیره کنید و در هر زمان به آن دسترسی داشته باشید.
بیت کوین و اکثر ارزهای دیجیتال دیگر این ویژگی ها را به دلیل فناوری زیربنایی که از این دارایی ها پشتیبانی می کند، دارند. به لطف وابستگی دیفای به فناوری بلاکچین، تراکنش‌ها سریع‌تر، ارزان‌تر و ایمن‌تر از مداخله انسانی انجام می‌شوند. امور مالی غیرمتمرکز به دنبال استفاده از فناوری های رمزنگاری برای حل انبوهی از مسائل موجود در بازارهای مالی سنتی است:
افراد یا شرکت‌ها در امور مالی متمرکز طبقه و فرآیندهای دارایی را مدیریت می‌کنند. با این حال، دارایی ها توسط مجموعه ای از پروتکل های هوشمند در امور مالی غیرمتمرکز اداره می شود. همه اینها به داشتن اعتماد به مردم یا سازمان پشت پلتفرم خلاصه می شود. پلتفرم‌های CeFi، مانند صرافی کوین بیس، حضانتی هستند، به این معنی که این ضرافی، رمزارز را برای شما ذخیره می‌کند. با این حال، می توانید از کیف پول کوین بیس به همان روشی که از یک کیف پول نقد معمولی استفاده می کنید، استفاده کنید و به شما امکان کنترل کامل بر دارایی های کریپتویی خود را می دهد.
به طور کلی، دیفای به شرکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد تا به بازارهای وام‌دهی و وام‌دهی دسترسی داشته باشند، موقعیت‌های خرید (لانگ) و فروش (شرت) روی دارایی های دیجیتال باز کنید، از طریق ییلد فارمینگ کسب سود کنند و موارد دیگر. امور مالی غیرمتمرکز این پتانسیل را دارد که برای 2 میلیارد نفر در جهان که به بانک دسترسی ندراند، به ویژه که به دلایلی به خدمات مالی سنتی دسترسی ندارند، بازی را تغییر دهد.
راه‌حل‌های دیفای بر روی زنجیره‌های بلوکی مختلف ساخته شده‌اند، با اکوسیستم‌هایی که از مشارکت‌کنندگانی تشکیل شده‌اند که به صورت همتا به همتا (P2P) در تعامل هستند و از طریق فناوری دفتر کل توزیع‌شده و قراردادهای هوشمند تسهیل می‌شوند، که سیستم‌ها را کنترل می‌کند. چنین نتایجی محدود به مرزهای جغرافیایی نیستند و برای مشارکت نیازی به اسناد شناسایی ندارند.
چهارچوب این سیستم مالی بر اساس قوانین برنامه ریزی شده عمل می کند. به جای استفاده از یک واسطه مانند بانک برای استقراض سرمایه، مقادیری از یک ارز دیجیتال خاص را به عنوان وثیقه برای وام خود به یک مکان دیجیتال امن مثلا یک قرارداد هوشمند ارسال می کنید و در ازای آن دارایی متفاوتی دریافت می کنید. دارایی های وثیقه شما تا زمانی که مبلغ وام را پس نگیرید، در پلتفرم وام دهنده قفل می شود.
اگرچه ممکن است هنگام استفاده از راه‌حل‌های دیفای به شیوه‌ای مستقیم همتا به همتا تعامل داشته باشید یا نه، روح این فرآیند همتا به همتا (P2P) است، به این ترتیب که اشخاص ثالث با فناوری‌هایی جایگزین می‌شوند که توسط یک مقام مرکزی اداره نمی‌شود.
برای مطالعه ادامه «دیفای (DeFi) چیست؟» به بخش دوم مقاله مراجعه فرمایید.
برای مطالعه اخبار مرتبط با رمزارزها در ایران و جهان، وبلاگ و کانال خبری ما را دنبال کنید.
