شبکه بیت کوین با تمامی مزایائی که دارد، به دلیل وجود مشکلاتی مانند مقیاس‌پذیری، سرعت انجام تراکنش‌ها، مصرف بالای انرژی الکتریکی و کارمزد بالای شبکه (در صورت استفاده روزمره) مقدار بسیار زیادی از شتاب پیشرفت خود را از دست داده است. اما اگر به سال 2021 برگردیم، می‌بینیم که اتریوم هم دقیقاً همین مشکلات را داشته و در نهایت با به‌روزرسانی از الگوریتم PoW به الگوریتم PoS توسط تیم توسعه دهنده‌اش، توانسته است که دوباره سوار قطار سریع‌السیر پیشرفت دنیای کریپتو شود.
اما بیت‌کوینی که بدون ساتوشی مسیر خود را ادامه می‌دهد چطور می‌تواند بر این مشکل غلبه کند؟ در این مقاله با معرفی، بررسی و آموزش نحوه استفاده از لایتنینگ نتورک، راهی برای سریع‌تر کردن شبکه بیت کوین، همراه ما باشید.
لایتنینگ نتورک چیست؟
لایتنینگ یک راه‌حل لایه دومی مبتنی بر شبکه بیت‌کوین است که از فناوری کانال‌های پرداخت خرد برای مدیریت سریع‌تر، مقیاس‌پذیرتر و ارزان‌تر تراکنش‌ها استفاده می‌کند. این شبکه در سال 2015 توسط Joseph Poon و Thaddeus Dryja در یک مقاله معرفی شد. مؤسسات زیادی برای اجرایی‌کردن این ایده تلاش کردند؛ اما نسخه نهایی توسط Lightning Labs ساخته شد و از آن زمان تا به امروز درحال‌توسعه است.
مقیاس‌پذیری از ابتدای امر، مشکلی برای شبکه بیت‌کوین محسوب نمی‌شد و هدف بیت‌کوین در زمان توسعه، ساخت شبکه پرداختی غیرمتمرکز و بدون دخالت شخص ثالث بود تا آزادی هرچه بیشتر را برای همگان به ارمغان بیاورد؛ اما محبوبیت بیش از حد بیت‌کوین، از مقیاس‌پذیری آن غولی بی‌شاخ‌ودم ساخت و باعث کاهش سرعت پیشرفت شبکه شد.
شبکه بیت‌کوین می‌تواند در هر ثانیه 7 تراکنش را پردازش کند که نسبت به رقبای متمرکز خود بسیار خنده‌دار و مضحک است. علاوه بر این در صورت شلوغی شبکه، اولویت با کسانی است که هزینه کارمزد بیش‌تری پرداخت می‌کنند، در نتیجه خرید یک شام 10 دلاری و پرداخت هزینه آن با بیت‌کوین به‌ویژه در ساعات شلوغی شبکه ایده خوبی نیست، چرا که کارمزد 30 دلاری و مدت‌زمان انتظار 10 دقیقه‌ای ایده خوبی برای پرداخت‌های خرد نیست.
در مهندسی چندلایه لایتنینگ نتورک، هر لایه توسط لایه قبلی خود تکمیل می‌شود و این زنجیره تا زمان رسیدن به لایه یا شبکه اصلی بیت‌کوین ادامه دارد. لایتنینگ نتورک نه‌تنها مشکل مقیاس‌پذیری بیت‌کوین را حل می‌کند؛ بلکه به نسبت شبکه اصلی کارمزد بسیار کمتری دارد. در واقع لایتنینگ تراکنش‌ها را به‌صورت دسته‌ای از شبکه جمع‌آوری می‌کند، فرایند پردازششان را خارج از شبکه و به‌صورت آفلاین انجام می‌دهد و تنها مرحله اعتبارسنجی و امضای ماینرها را به شبکه اصلی می‌سپارد. با این روش می‌توان تا نزدیک به 1 میلیون تراکنش را در هر ثانیه پردازش کرد.
برخلاف تصور بسیاری، لایتنینگ نتورک یک شبکه غیرمتمرکز است و هیچ هسته کنترلی واحدی ندارد. پس به ایده آزادی مالی و حذف واسطه‌ها از فرایندهای پرداختی لطمه‌ای وارد نمی‌کند.
لایتنینگ چگونه کار می‌کند؟
برای انجام تراکنش در شبکه لایتنینگ، کاربران می‌بایست از فناوری تحت عنوان “آدرس چند امضایی” استفاده کنند. با استفاده از این آدرس‌ها، مبلغ انتقالی در تراکنش تا زمان واردکردن امضا یا رمز طرف مبدأ، قفل باقی می‌ماند. پس امنیت نهایی‌شدن تراکنش‌ها بعد از ثبت‌شدن در شبکه لایتنینگ بیت کوین به این شکل تضمین می‌شود. این فناوری قفل هش یا HashLock نام دارد. اما اگر به هر دلیلی رمز و امضای طرف مبدأ گم شود چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا سرمایه‌ای که در شبکه در حالت تعلیق قرار دارد در شبکه گم می‌شود؟ جواب یک نه قاطع است. فناوری دومی که در شبکه لایتنینگ مورداستفاده قرار می‌گیرد، قفل زمانی یا TimeLock است. با استفاده از تایم لایک در صورتی که وجوه بیش از تعداد معینی بلوک در حالت تعلیق باقی بمانند تراکنش ناموفق اعلام خواهد شد و وجوه به‌حساب مبدأ باز می‌گردد.
ترکیب این دو فناوری باهم تحت عنوان Hash-Time Contract Lock یا HTCL امنیت شبکه لایتنینگ تضمین می‌کند.
مزایا و معایب شبکه لایتنینگ
شبکه لایتنبنگ بیت کوین دارای مزایا و معایب به خصوصی است که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:
مزایا
سرعت انجام تراکنش: اولین و مهم‌ترین مزیت شبکه لایتنینگ افزایش سرعت تراکنش‌ها نسبت به شبکه اصلی است. با افزایش حجم تراکنش‌ها و طولانی‌شدن صف انتظار، سرعت انجام تراکنش‌ها کاهش محسوسی را تجربه می‌کند.
کارمزد کمتر: در شبکه بیت کوین هرچه شبکه شلوغ‌تر باشد، چون اولویت با انجام تراکنش‌هایی است که کارمزد بیش‌تری پرداخت می‌کنند، میانگین کارمزد پرداختی به‌شدت افزایش می‌یابد. تا جایی که شبکه صرفه اقتصادی انجام تراکنش را از دست می‌دهد. اما در شبکه لایتنینگ این موضوع اتفاق نمی‌افتد.
بهبود مقیاس‌پذیری: شبکه بیت‌کوین که حالا 15 سال سن دارد، می‌تواند در هر ثانیه 4 تا 7 تراکنش را پردازش کند. درصورتی‌که رقبای متمرکز بیت‌کوین، نظیر پی پال و مستر کارد، می‌توانند ده‌ها هزار تراکنش را در هر ثانیه نهایی سازند. با استفاده از لایتنینگ می‌توان در هر ثانیه بین هزاران تا یک میلیون تراکنش را انجام داد. به دلیل اینکه TPS لایتنینگ به عوامل مختلفی بستگی دارد نمی‌توان عدد ثابتی را به آن نسبت داد.
معایب
دشواری در استفاده: هر چه‌قدر هم که این شبکه مفید و کارآمد باشد، نمی‌تواند منکر پیچیدگی استفاده از آن شد. استفاده از لایتنینگ حتی به نسبت شبکه اصلی بیت‌کوین و دیگر شبکه‌های بلاکچینی هم دشوار است. داده‌ها نشان می‌دهند بخش بسیار بزرگی از کاربران شبکه بیت‌کوین، تابه‌حال از شبکه لایتنینگ استفاده نکرده‌اند.
نقدشوندگی: دومین مشکل بزرگ لایتنینگ نقدینگی محدود است. دو طرف تراکنش برای انتقال وجوه تنها می‌توانند از نقدینگی قفل شده درون کانالشان استفاده کنند. استفاده از ظرفیت بیشتر از ظرفیت از پیش تعیین شده نیازمند ساخت یک کانال جدید است و با کانال اول ممکن نیست.
ساخت حساب در شبکه اصلی لایتنینگ
روش‌ها و بسترهای متفاوتی برای استفاده از شبکه لایتنینگ وجود دارد؛ برای مثال می‌توانید به‌صورت کیف پول‌های حضانتی و غیرحضانتی یا حساب فول نود در شبکه عضو شوید. استفاده از شبکه لایتنینگ در سیستم‌عامل‌های مختلف مانند ویندوز، MacOS، لینوکس، اندروید و iOS ممکن است.
نصب کیف پول لایتنینگ در ویندوز یا MacOS
برای نصب کیف پول لایتنینگ روی سیستم‌عامل‌های ویندوز و مک اواس بهترین و امن‌ترین راه، استفاده از لینک‌های رسمی لایتنینگ لبز در گیت‌هاب است. با استفاده از این لینک وارد صفحه رسمی لینک دانلود کیف پول لایتنینگ شوید و نسخه مناسب سیستم‌عامل خود را دانلود و نصب کنید. (توجه داشته باشید که ادامه آموزش مبتنی بر سیستم‌عامل ویندوز است؛ ولی کلیت مراحل نصب در تمامی سیستم‌عامل‌ها مشابه یکدیگرند)
بعد از نصب اپلیکیشن و باز کردن آن با صفحه روبه‌رو مواجه خواهید شد. درصورتی‌که تابه‌حال کیف پول لایتنینگ نداشته‌اید از گزینه اول (Generate a new wallet) استفاده کنید.
سپس کلمات امنیتی کیف پول جدیدتان برای شما نمایش داده خواهد شد، این کلمات را در جایی امن ذخیره کنید و در حفظ آن کوشا باشید. (در صورت گم‌شدن یا فاش‌شدن این کلمات برای اشخاص دیگر هرچه سریع‌تر کیف پول خود را تخلیه کنید و دارایی خود را به کیف پولی جدید منتقل کنید.)
با انتخاب گزینه NEXT وارد صفحه بررسی امنیتی می‌شوید که باید کلمات خواسته شده را در بخش مربوطه وارد کنید. سپس می‌بایست یک رمز برای کیف پول خود در نظر بگیرید.
درصورتی‌که مراحل را به‌درستی پشت سر گذارید به این صفحه می‌رسید:
در صفحه بعدی می‌توانید آدرس کیف پول خود را مشاهده کنید.
نصب کیف پول شبکه لایتنینگ روی تلفن همراه
یکی از ساده‌ترین کیف پول‌های شبکه لایتنینگ برای تلفن‌های همراه Wallet of Satushi است که می‌توانید با استفاده از این لینک به نصب و دانلود آن بپردازید. این اپلیکیشن به‌صورت پیش‌فرض یک کیف پول به شما ارائه می‌دهد؛ اما پیشنهاد می‌شود که برای حفظ امنیت سرمایه و دارایی‌تان با استفاده از یک ایمیل امن اقدام به ساخت ولتی خصوصی کنید.
سخن پایانی
لایتنینگ بیت کوین یک راه حل مقیاس پذیری لایه دوم برای بیت کوین است که به افزایش سرعت و قابلیت مقیاس پذیری تراکنش های بیت کوین کمک می کند. این شبکه قادر به پردازش تعداد بالایی از تراکنش در ثانیه (TPS) است و به کاربران امکان پرداخت‌های کوچک و فوری را با کمترین هزینه ممکن می دهد. این راه حل از شبکه بیت کوین جدا بوده و به عنوان یک راه حل تکمیلی برای آن عمل می کند. با این حال، لایتنینگ بیت کوین به تنهایی نمی تواند جایگزین بلاکچین بیت کوین شود و بلاکچین بیت کوین همچنان به عنوان دفتر کلی برای تراکنش های بزرگ و تسویه حساب ها استفاده می شود.
