سولانا تنها از یک کلاینت اعتبارسنج واحد استفاده می‌کند که تمام نودهای پشتیبان این بلاکچین نسل سوم، برای پشتیبانی از شبکه از آن بهره می‌برند. این نسخه کلاینت را شرکت سولانا لبز ایجاد کرده است. البته دو کلاینت دیگر برای سولانا به نام‌های Sig و Jito نیز در دسترس هستند که توسط توسعه دهندگان دیگر ایجاد شده‌اند. از آنجایی که تنوع کلاینت‌های نود، بلاک‌چین‌ها را ضدضربه‌تر می‌کند (به این معنی که احتمال سقوط شبکه کمتر می‌شود)، معرفی دومین کلاینت اعتبارسنجی رسمی برای سولانا که برای عملکرد بالا طراحی شده است، یک پیشرفت هیجان‌انگیز در یکی از امیدوارکننده‌ترین بلاک‌چین‌های لایه ۱ وب ۳ به شمار می‌رود. در این مقاله، کلاینت اعتبارسنج فعلی سولانا، چگونگی بهبود عملکرد توسط فایردانسر (Firedancer)، کلاینت جدید سولانا، و فناوری نهفته در پشت این کلاینت را بررسی خواهیم کرد.
کلاینت بلاکچین چیست؟
قبل از ادامه بحث، بیایید تا مفهوم کلاینت را مرور کنیم. یک کلاینت بلاکچین، نرم‌افزاری است که به کاربران اجازه می‌دهد با یک بلاکچین خاص تعامل داشته باشند. این کلاینت‌ها وظایف مختلفی از جمله ارسال و دریافت تراکنش‌ها، نظارت بر وضعیت شبکه و همگام‌سازی با بلاکچین را بر عهده دارند. کلاینت‌ها انواع مختلفی دارند و در دسته‌های مختلفی قرار می‌گیرند. برای مثال، کیف پول‌های ارزدیجیتال یا مرورگرهای بلاکچینی هم در دسته کلاینت های بلاکچین قرار می‌گیرند اما فایردنسر، یک کلاینت اعتبار سنجی است. هنگامی که شخصی می‌خواهد تبدیل به یک اعتبار سنج شود، در شبکه‌ی اثبات سهامی مانند سولانا، ابتدا باید نرم افزار کلاینت شبکه را دانلود و اجرا کند. این نرم افزار، امکان ارتباط سخت افزار و شبکه بلاکچین مدنظر را فراهم می‌کند. با نصب کلاینت اعتبارسنجی، کل اطلاعات موجود در یک بلاکچین، در کامپیوتر فرد دانلود و ذخیره می‌شوند. این امر، به شخصی که قصد تبدیل شدن به یک اعتبار سنج دارد، اجازه می‌دهد تا به طور مستقل تراکنش‌ها را تأیید کند و به اجرای شبکه کمک کرده و در ازای آن بخشی از کارمزد تراکنش را کسب کند.
فایردانسر (Firedancer) چیست؟
فایردانسر یک کلاینت اعتبارسنج مستقل نسل بعدی برای بلاکچین سولانا است که توسط تیم جامپ کریپتو (Jump Crypto) برای بهبود عملکرد اعتبارسنجی در سولانا، طراحی شده است. سولانا در حال حاضر دارای یک کلاینت اصلی (Solana Labs client) و دو کلاینت فرعی (Sig و Jito) است و فایردانسر علاوه بر ایجاد تنوع کلاینت در اکوسیستم سولانا، برای ارائه عملکرد و مقیاس‌پذیری بیشتر طراحی شده است.
در یک نمایش زنده در نوامبر ۲۰۲۲، یک اعتبارسنج واحد با اجرای کلاینت جدید فایردانسر، ۱.۲ میلیون تراکنش در ثانیه را پردازش کرد. در حالی که زمان انتشار نهایی کلاینت فایردانسر هنوز اعلام نشده است، اما نسخه‌های اولیه نشان می‌دهند که فایردانسر، سرعت و بهبود عملکرد را به شبکه سولانا معرفی خواهد کرد. علاوه بر بهبود عملکرد، کلاینت فایردانسر جامپ کریپتو ممکن است راه اندازی و اجرای نودهای سولانا را ارزان‌تر کند، زیرا برای کارآمدی بیشتر طراحی شده است که می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های عملیاتی برای اپراتورهای نود شود. با این حال، هزینه اجرای یک نود به عوامل مختلفی از جمله سخت‌افزار و زیرساخت بستگی دارد.
زبان برنامه نویسی فایردانسر چیست؟
فایردانسر با زبان‌های برنامه‌نویسی C و C++ توسعه یافته است، که به دلیل عملکرد بالا و قابلیت اطمینان سخت‌افزاری شناخته شده هستند. این زبان‌ها برای سرعت و صرفه‌جویی در حافظه طراحی شده‌اند و به همین دلیل برای ساخت نرم‌افزارهای با عملکرد بالا مناسب هستند.
با توجه به گفته‌های جامپ کریپتو، نسخه‌های اولیه فایردانسر تا حدودی با زبان برنامه نویسی Rust سازگاری خواهند داشت. این موضوع منطقی است زیرا اکثر توسعه‌دهندگان از این زبان برای ایجاد قراردادهای هوشمند خود استفاده می‌کنند. با این حال، با گذشت زمان، این پروژه عمدتاً بر روی کد بیس مبتنی بر C/C++ تمرکز خواهد کرد تا با زبان و منطق زیربنایی سیستم‌های خودشان همخوانی داشته باشد.
مقایسه فایردانسر با کلاینت اعتبارسنجی فعلی سولانا
برای ترسیم تصویری واضح از پیشرفت‌های معرفی‌شده با فایردانسر، بیایید به محدودیت‌های کلیدی مرتبط با کلاینت اعتبارسنج پیش‌فرض سولانا نگاهی بیندازیم. از این طریق، می‌توانیم مفید بودن و ارتقاهای پیش‌بینی‌شده‌ای که با فایردانسر همراه خواهد بود را بسنجیم.
محدودیت‌های کلاینت نود فعلی سولانا چیست؟
کلاینت اعتبارسنج سولانا دارای محدودیت‌هایی است که می‌توانند بر عملکرد و مقیاس‌پذیری شبکه تأثیر بگذارد. بیشتر این محدودیت‌ها مبتنی بر نرم‌افزار هستند و به سخت‌افزار نود مربوط نمی‌شوند. برخی از این محدودیت‌ها عبارتند از:
۱. پردازش همزمان تراکنش: اعتبارسنج‌های سولانا تنها می‌توانند تعداد محدودی تراکنش را به طور همزمان پردازش کنند که می‌تواند منجر به کندی پردازش تراکنش شود. این امر می‌تواند با رشد شبکه سولانا و افزایش تعداد تراکنش‌ها، به مشکلی جدی تبدیل شود؛ مخصوصا با هایپ موجود در رابطه با میم کوین های سولانا یا توکن‌های NFT مبتنی بر این شبکه.
۲. پشتیبانی از شاردینگ (Sharding): کلاینت اعتبارسنج فعلی سولانا از شاردینگ پشتیبانی نمی‌کند. شاردینگ تکنیکی است که به یک بلاکچین اجازه می‌دهد تا با تقسیم داده‌ها به قطعات کوچک‌تر (به نام شارد)، به صورت موازی، مقیاس‌پذیر شود. این عدم پشتیبانی از شاردینگ می‌تواند منجر به کاهش مقیاس‌پذیری همزمان با رشد شبکه شود.
بهبودهای کلاینت جدید سولانا
۱. پردازش همزمان تراکنش بهبود یافته (Concurrent Transaction):
کلاینت فایردانسر برای پشتیبانی از تعداد بیشتری تراکنش همزمان طراحی شده است که می‌تواند منجر به پردازش سریع‌تر تراکنش شود. این امر با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی C و C++ به دست می‌آید که به عملکرد بالا و قابلیت اطمینان در عملیات شناخته شده‌اند. علاوه بر این، فایردانسر با برنامه‌های غیرمتمرکز مبتنی بر Rust سازگاری خواهد داشت.
۲. پشتیبانی از شاردینگ (Sharding):
علاوه بر بهبود پردازش همزمان تراکنش، کلاینت فایردانسر همچنین از شاردینگ پشتیبانی می‌کند. این موضوع می‌تواند با رشد شبکه، قابلیت مقیاس‌پذیری را بهبود بخشد و به بلاکچین سولانا امکان مقیاس‌پذیری افقی بدهد.
۳. شبکه‌سازی و ارتباط همتا به همتا (P2P):
کلاینت فایردانسر شامل شبکه‌سازی بهینه و پروتکل‌های ارتباطی همتا به همتا برای بهبود کارایی و سرعت انتشار بلاک و تراکنش است. این امر با استفاده از تکنیک‌هایی مانند فشرده‌سازی (compression) و دسته‌بندی (batching) به دست می‌آید که می‌تواند حجم داده‌هایی را که نیاز به انتقال در شبکه دارند را کاهش دهد.
۴. پروتکل اجماع بهبود یافته:
کلاینت فایردانسر از یک نسخه اصلاح‌شده از پروتکل اجماع سولانا استفاده می‌کند که نوعی از پروتکل اثبات سهام (PoS) است و به اعتبارسنج‌ها اجازه می‌دهد در فرآیند اجماع شرکت کرده و برای مشارکت‌های خود در شبکه، پاداش دریافت کنند. نسخه اصلاح‌شده مورد استفاده توسط فایردانسر برای کارآمدی و قابلیت اطمینان بیشتر نسبت به پروتکل اصلی طراحی شده است.
نکته مهم: فایردانسر جایگزین کلاینت اعتبارسنج فعلی سولانا نیست، بلکه یک الحاقیه برای آن به شمار می‌رود.
مزایا و معایب فایردانسر
فایردانسر مزایای بسیار بیشتری نسبت به معایب خود دارد:
| مزایا فایردانسر | معایب فایردانسر |
| بهبود عملکرد و مقیاس‌پذیری | تکنولوژی جدید با امکان بروز باگ و خطا |
| منبع کد باز و عمومی | سازگاری کمتر با همه dAppها |
| قابلیت اطمینان بیشتر | توسعه داده شده توسط یک شرکت ثالث |
| سبک بودن | |
| پشتیبانی از شاردینگ |
مزایای گسترده استفاده از فایردانسر
استفاده از کلاینت فایردانسر شامل مزایای متعددی است، از جمله:
۱. بهبود عملکرد و مقیاس‌پذیری:
همانطور که قبلا ذکر شد، کلاینت فایردانسر برای پشتیبانی از تعداد بیشتری تراکنش همزمان طراحی شده است و از شاردینگ پشتیبانی می‌کند، که می‌تواند عملکرد کلی و مقیاس‌پذیری اکوسیستم سولانا را بهبود بخشد.
۲. قابلیت اطمینان بیشتر:
کلاینت فایردانسر شامل تعدادی از بهینه‌سازی‌ها و ارتقاها برای بهبود قابلیت اطمینان کلی خود است که می‌تواند منجر به کاهش خرابی‌ها و ایجاد یک شبکه باثبات‌تر شود.
۳. کارآمدتر:
کلاینت فایردانسر برای کارآمدتر بودن نسبت به کلاینت‌های اعتبارسنج موجود سولانا طراحی شده است، که می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های عملیاتی برای اپراتورهای نود شود.
۴. کد بیس متن‌باز:
کد بیس متن‌باز فایردانسر، کار را برای توسعه‌دهندگان و مشارکت‌کنندگان برای ارتقای مداوم این پروژه آسان می‌کند. به طور خلاصه، با این نوع پشتیبانی جامعه محور، وضعیت برای کاربران با گذشت زمان بهتر خواهد شد.
۵. نقاط ضعف/گزینه‌های بیشتر:
داشتن گره‌های اعتبارسنج بیشتر در سراسر شبکه‌ای غیرمتمرکز، به معنای انعطاف‌پذیری بیشتر از طریق حذف یک نقطه ضعف واحد است. تا زمانی که هر دوی کلاینت اصلی یا فایردانسر در حال اجرا باشند، باید انتظار خرابی‌های کمتری در شبکه داشته باشیم.
ملاحظات جانبی در مورد فایردانسر
اگر یک نود سولانا هستید، با وجود تمام خوبی‌ها و قابلیت‌ها، هنگام تغییر به کلاینت فایردانسر، نکاتی را نیز باید در نظر بگیرید: این یک فناوری جدیدتر است و نیاز به زمان بیشتری برای اثبات خود دارد.
۱. فناوری جدیدتر:
کلاینت فایردانسر به عنوان یک کلاینت اعتبارسنج جدیدتر، هنوز در حال توسعه است و ممکن است برخی باگ‌ها یا مشکلاتی داشته باشد که نیاز به رفع دارند.
۲. منحنی یادگیری:
به عنوان یک کلاینت جدید، اپراتورهای نود ممکن است نیاز داشته باشند تا زمان مشخصی را صرف یادگیری نحوه استفاده از کلاینت فایردانسر کنند و ممکن است نیاز باشد فرآیندها و سیستم‌های موجود خود را برای سازگاری با آن به‌روزرسانی کنند.
سخن پایانی
به طور خلاصه، کلاینت فایردانسر یک کلاینت اعتبارسنج نسل بعدی برای بلاکچین سولانا است که هدف آن بهبود عملکرد کلاینت‌های اعتبارسنج موجود از چندین طریق است. این کلاینت شامل پردازش همزمان تراکنش بهبود یافته، پشتیبانی از شاردینگ و سایر بهینه‌سازی‌ها و ارتقاها برای بهبود عملکرد کلی و قابلیت اطمینان آن است. در حالی که فایردانسر هنوز در حال توسعه است، اما پتانسیل این را دارد تا برای شبکه سولانا یک تغییر اساسی ایجاد کند.
