تاریخچه NFT‌ ها | مخترع NFT چه کسی بود؟

توکن غیرمثلی یا همان NFT، به دارایی دیجیتالی اشاره دارد که از طریق توکن سازی ایجاد می شود. در این فرایند بخشی از داده های حساس (مثلا اطلاعات کارت اعتباری یا هویت خود را در نظر بگیرید) به داده های رمزنگاری شده، شامل رشته ای از اعداد و حروف مرتبط با آن داده، تبدیل می شود. با افزایش محبوبیت توکن‌های غیرمثلی، جستجو برای تاریخچه NFT‌ ها نیز افزایش یافت.

مرتبط: بهترین مجموعه NFT در سال 2022

توکن سازی

مفهوم توکن سازی به دهه 70 میلادی برمی گردد، اما در سال های 2020 و 2021، به لطف فناوری بلاکچین و ظهور NFT ها مشهورتر شد. همه چیز را می توان توکنیزه کرد، از دارایی های فیزیکی، مانند املاک و آثار هنری گرفته تا فایل های دیجیتالی مانند تصاویر، فیلم ها، آلبوم ها و غیره. در دنیای کریپتو، هنگامی که چیزی توکنیزه می شود، درواقع ابَرداده منحصر به فردی (از آن چیز) روی بلاکچین ذخیره می شود. بلاکچین می تواند این ابرداده را برای اثبات صحت آن ردیابی کند؛ بنابراین نمی‌‍‌شود دو NFT مشابه هم وجود داشته باشد. این توکن ها نشان دهنده مالکیت اقلام منحصر به فردی هستند، بنابراین نام آن‌ها “غیرمثلی” است.

البته که در زبان فارسی از NFTها با عنوان «توکن‌های غیر قابل تعویض» نیز یاد می‌شود. اگرچه این اصطلاح کاملا صحیح نیست اما تقریبا در مقالات و متن‌های مختلف دیده می‌شود. لغت «fungible» به معنای مال یا دارایی مثلی است؛ مانند یک اسکانس هزار تومنی یا یک سکه طلا بهار آزادی. اما لغت «non-fungible» دقیقا در نقطه مقابل دارایی مثلی قرار دارد؛ مانند خانه شما. خانه را می‌توان با دارایی دیگری تعویض کرد اما این خانه در نوع خود خاص بوده و ممکن است مثل آن جایی یافت نشود.

تاریخچه NFT‌ ها

صحبت در مورد تاریخچه NFT‌ ها و تاریخ دقیق اختراع آن ها کمی سخت است. با اینحال می‌توان گفت که منی روزنفیلد، بنیانگذار اولین صرافی اسرائیلی بیت کوین، نخستین کسی است که ایده NFT ها را در سال 2012 با «کوین های رنگی»، که نسل اول NFT ها در نظر گرفته می شود، بررسی کرد.

ایده پشت کوین های رنگی استفاده از بلاکچین بیت کوین برای اثبات مالکیت با ردیابی ابرداده یک دارایی در دنیای واقعی بود. مشکل ظرفیت محدود بلاکچین بیت کوین بود. با این حال، ایده مالکیت، منشأ و ردیابی همان ویژگی‌های ذاتی امروزی NFT است.

داستان اولین NFT ضرب شده به اوایل سال 2014 باز می گردد. در سوم ماه می، کِوین مک کوی یک NFT به نام کوانتوم را در بلاکچین نیم کوین (Namecoin) ضرب کرد. نیم کوین یکی از اولین شبکه های ارز دیجیتال بود که در سال 2011 راه اندازی شد. این NFT یک هشت ضلعی پیکسلی است که ضربان دارد و رنگ آن را تغییر می کند. این توکن در آن زمان فقط به قیمت 4 دلار فروخته شد.

هنگامی که NFT ها در اوایل سال 2021 سر و صدا کردند، کوانتوم ارزش زیادی را برای علاقه مندان NFT به دست آورد و در ژوئن 2021 تقریباً 1.5 میلیون دلار فروخته شد.

ورود به بازی‌های بلاکچینی

کوانتوم اولین NFT بود. اما اولین مجموعه NFT چه بود؟

اولین مجموعه، یک بازی دنیای مجازی مبتنی بر بلاکچین به نام دنیای اتریا (Etheria World) بود که سه ماه پس از اتریوم راه اندازی شد. اتریا یک بازی متاورسی است که از کاشی‌های شش ضلعی تشکیل شده است. این کاشی‌ها به عنوان زمین‌هایی هستند که کاربران می‌توانند در آن‌ها املاکی بسازند. هر کاشی یک NFT بود که کاربران می‌توانستند آن را با 1 اتریوم (کمتر از یک دلار) بخرند و بفروشند. مانند کوانتوم، این بازی در سال 2021 در بحبوحه شور و شوق NFTها دوباره ظاهر شد و زمین های آن بین 130 تا 150 هزار دلار خرید و فروش شد.

دو سال بعد، کریپتو کیتیز (CryptoKitties) به عنوان یکی از اولین بازی های کارتی مبتنی بر بلاکچین توسط دپرلبز (Dapper Labs) بر روی شبکه اتریوم راه اندازی شد. دپرلبز یک استودیوی کانادایی است و اکنون به عنوان یک نیروگاه NFT شناخته می شود. این بازی شامل گربه‌های متحرکی است که دارای ویژگی‌های متفاوتی هشتند. این ویژگی‌ها بخصوص و تا حدی شانسی هستند که باعث ارزشمند شدن این گربه‌ها می‌شود. محبوبیت این گربه‌های کلکسیونی در دسامبر 2017 افزایش یافت و به حجم تراکنش‌های بی‌سابقه‌ای رسید و فعالیت شبکه اتریوم را برای مدتی مختل کرد.

در طول سال‌ها، بازی‌های بلاک‌چین تنها توسط علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال شناخته می‌شد. این صنعت تا حد زیادی مورد توجه قرار نگرفت تا اینکه اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) نگاه‌ها را به بازی های بلاکچینی و NFT‌ها معطوف کرد.

اکسی اینفینیتی یکی از موفق ترین بازی‌ها برای کسب درآمد از دنیای گیم فای (GameFi) بود. با استفاده از فناوری بلاکچین، بازی و امور مالی با هم ترکیب شد. در این بازی کاربران باید برای شروع مجموعه‌ای از سه اکسی را خریداری کنند. اکسی‌ها موجوداتی در قالب NFT هستند. کاربران اکسی‌های خود را پرورش داده و با بازیکنان دیگر در فضایی به نام آرنا (Arena) مبارزه می‌کنند تا AXS بدست آورند. AXS ارز اصلی بازی است که می‌تواند برای خرید و فروش اکسی‌ها و قابلیت‌های مختلف مورد استفاده قرار گیرد. این اکسی‌های محبوب، بیش از 1.5 میلیارد دلار درآمد را برای استودیوی توسعه این بازی، Sky Mavis به دست آوردند.

در سال 2022 احساسات منفی بر حوزه کریپتو مسلط شد. با این وجود، بازی های بلاکچینی از سه ماهه اول 2021 حدود 2000 درصد رشد داشته است و DApp های بازی 52 درصد از کل فعالیت های بلاکچین را تشکیل می دهند. در واقع، طبق گزارش دپرلبز، بیش از 2.5 میلیارد دلار در سال 2022 در بازی های بلاکچینی سرمایه گذاری شده است. این افزایش‌ها به‌رغم عملکرد ضعیف بازار ارزهای دیجیتال فعلی، به وضوح علاقه سرمایه‌گذاران را به بازی‌های بلاکچینی و متاورس نشان می‌دهد.

تکامل NFT ها

در سال 2022، بازار ارزهای دیجیتال شاهد NFT های میلیون دلاری بود که قیمت آن‌ها به چند صد و حتی چند ده دلار کاهش یافت. مانند چیزی که برای NFT لوگان پاوول به نام Bumblebee رخ داد.

آثار هنری گران قیمت و تصاویر محدود میمون‌های کسل یا همان Bored Apes معروف دیگر در مرکز توجه نیستند. در عوض، موسسات، هنرمندان و اینفلوئنسرها NFT ها را به عنوان راه حلی بالقوه برای نقاط ضعف در صنایعی خاص، حمایت از هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا از طریق حق امتیاز، بهبود عملیات تجاری و حتی خیریه، بررسی می کنند.

NFT ها در صنعت بازی

ممکن است این سوال برای ما پیش بیاید که NFTها چه ارزشی را به بازی‌های رایانه ای اضافه می‌کنند یا فناوری بلاکچین چه مزایایی برای گیمرها دارد؟ در پاسخ باید گفت که سه مزیت اصلی وجود دارد.

مالکیت:

در بازی های امروزی کاربران واقعاً مالک دارایی های درون بازی نیستند. صنعت بازی به شدت متمرکز در نظر گرفته می شود. فرض کنید ساعت‌ها بازی کرده اید و سلاح ها و امکانات مختلفی را بدست آورده‌اید. اگر شرکت تصمیم به بستن حساب شما بگیرد همه این پیشرفت‌ها از دست می‌رود. بنابراین بازیکنان کنترل کمی بر دارایی‌هایی درون بازی دارند. کاربران حتی اختیار آنچنانی بر درآمدهایی که می‌توانند با فروش این دارایی‌ها ایجاد کنند، ندارند. با NFT ها، بازیکنان کنترل کامل دارایی های خود را بدست می‌گیرند و آنها را در بازارهای ثانویه می فروشند.

هویت کاربر و کنترل حساب:

پلتفرم‌های بازی وب2 مانند Roblox و Steam به کاربران اجازه می‌دهند آواتارهای خود را شخصی‌سازی کنند و خود را به بازیکنان دیگر معرفی کنند. همین مفهوم در مورد بازی های NFT و وب3 نیز صدق می کند. با حفظ رکورد روی بلاکچین، بازیکنان می توانند شهرت، موفقیت و تجربه خود را بر اساس فعالیت های درون بازی ببینند. تفاوت اصلی این است که بازی‌های بلاکچین غیرمتمرکز هستند و نمی‌توانند یک حساب کاربری را مانند پلتفرم‌های وب2 ببندند.

مرتبط: وب ۳ چیست و چه کاربردهایی دارد؟

حاکمیت جامعه:

یک سازمان غیرمتمرکز خودمختار (DAO) شکلی از حکمرانی جامعه را ارائه می‌کند که در آن هر عضو صدایی در تغییرات و پیشرفت‌های پروتکل ارز دیجیتال دارد. همین مفهوم را می توان برای بازی به کار برد. به عنوان مثال، توسعه‌دهندگان بازی می‌توانند DAOای را ایجاد کنند که در آن بازیکنان توکن‌هایی را برای رأی دادن در مورد تنظیمات و تغییرات بازی خرج می‌کنند یا ایده‌های خود را برای سایر بازیکنان ارسال می‌کنند تا در مورد آن بحث شود. مکانیزم‌ بازی‌های بلاکچینی همچنین به بازیکنان اجازه می‌دهند تا توکن‌های حاکمیتی را از طریق گیم‌پلی، برای خود باز کنند.

شایان ذکر است که بازی های مختلف بلاکچین و وب 3 این ویژگی ها را به روش های مختلفی اعمال می کنند. مثلا برخی ممکن است به کاربران اجازه دهند تا دارایی های درون بازی خود را کنترل کنند در حالی که بازی دارای حاکمیت متمرکز است.

مرتبط: سازمان غیرمتمرکز خودگردان چیست؟

آینده بازار NFT

موارد استفاده بالقوه از NFT ها و فناوری بلاکچین تا حد زیادی توسط مخاطبان اصلی در طول دوره صعودی 2020-2021 نادیده گرفته شد. علت آن هم به احتمال زیاد معرفی NFT های گران قیمت و پروژه های پرهیجان مانند بورد ایپ بود. پس از کاهش این هیجانات، هنرمندان، اینفلوئنسرها، مدیران اجرایی و کارآفرینان در حال بررسی NFT ها به عنوان ابزاری فناورانه در صنایع مختلف هستند.

انتظار می‌رود ارزش بازار NFT تا سال 2030 به 211 میلیارد دلار افزایش یابد. محرک اصلی این رشد، هنر دیجیتال است، اما NFTها اکنون علاوه بر هنر، ارزش جدیدی را به بازار اضافه می‌کنند. آنها به عنوان ابزاری برای حل مشکلات در صنایع خاص، حمایت از هنرمندان، جمع آوری کمک های مالی، خیریه و حتی زنجیره تامین استفاده می شوند.

برای مطالعه اخبار مرتبط با رمزارزها در ایران و جهان، وبلاگ و کانال خبری ما را دنبال کنید.