آیا ریزش رمزارزها موقتی است یا شروع زمستان جدید کریپتو است؟

ریزش  بازار رمزارز در مهر و اوایل پاییز ۱۴۰۴ بار دیگر بازار دیجیتال را در شوک فرو برد. در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۲۵، سقوط ناگهانی قیمت‌ها موجب شد ارزش کل (مارکت کپ) بازار ارزهای دیجیتال به شدت کاهش یابد. بیت کوین (BTC) نیز با افتی نزدیک به ۱۵ درصد مواجه شد و بیش از ۱۹ میلیارد دلار از موقعیت‌های معاملاتی لیکوئید گردید. این رقم بزرگ‌ترین میزان لیکوئیدیشن در تاریخ معاملات کریپتویی محسوب می‌شود. اما پرسش اصلی فعالان بازار این است که آیا این ریزش رمزارزها موقتی است یا باید منتظر زمستان جدید کریپتو باشیم؟

آغاز شوک: جنگ تجاری و واکنش بازار

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، اخیراً به‌طور رسمی آغاز جنگ تجاری با چین را تأیید کرد. او تهدید کرده است که تعرفه‌ای ۱۰۰ درصدی بر تمام واردات از چین اعمال می‌کند. در مقابل، دولت چین نیز وعده داده اقدامات تلافی‌جویانه انجام دهد. این رویداد به سرعت بازارهای مالی جهانی را تحت تأثیر قرار داد. قیمت نفت، طلا (XAU) و سهام جهانی همگی با نوسان شدید روبرو شدند، به‌طوری که قیمت طلا به بیش از 4200 دلار رسید. اما بیشترین واکنش منفی در بازار کریپتو دیده شد. ریزش رمزارزها در این دوره نه‌تنها ناشی از عوامل اقتصادی، بلکه حاصل نگرانی گسترده سرمایه‌گذاران نسبت به آینده اقتصاد جهانی بود.

واکنش بیت کوین و بازار کریپتو

در پی اعلام تعرفه‌ها، بیت کوین که همیشه به‌عنوان دارایی امن در زمان بحران‌ها شناخته می‌شود، این بار نتوانست نقش پناهگاه سرمایه را ایفا کند. طی چند ساعت، قیمت آن بیش از ۱۵ درصد افت کرد. سایر رمزارزهای بزرگ مانند اتریوم (ETH)، سولانا (SOL) و بایننس کوین (BNB) نیز بین ۲۰ تا ۴۰ درصد سقوط کردند. این ریزش رمزارزها موجی از لیکوئیدشدن در صرافی‌های بزرگ ایجاد کرد و میلیون‌ها معامله‌گر را با زیان سنگین مواجه ساخت. با وجود این که بازار پس از این سقوط، درصد بالایی از افت خود را جبران کرد، گزارش‌هایی از فوت و بستری شدن بسیاری از تریدرها، شوک دیگری را به بازار وارد نمود. در همین حال، تحلیلگران بر این باورند که شدت سقوط به‌دلیل اهرم‌های بالای باز و نقدینگی پایین در بازار افزایش یافت.

ارتباط سیاست جهانی و زمستان جدید کریپتو

در ادامه، جنگ تجاری بین ایالات متحده و چین درواقع تکرار شرایط مشابهی است که در سال‌های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ مشاهده شد. در آن زمان نیز تشدید تعرفه‌ها موجب کاهش ارزش دارایی‌های پرریسک شد. اکنون هم با رشد تنش‌ها، سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند دارایی‌های دیجیتال خود را بفروشند و به بازارهای کم‌ریسک‌تر بروند. همچنین، برخی کارشناسان بر این باورند که این شرایط می‌تواند آغاز زمستان جدید کریپتو باشد. گفتنی است، زمستان کریپتو به دوره‌ای از کاهش طولانی‌مدت قیمت‌ها، افت حجم معاملات و خروج سرمایه‌گذاران اشاره دارد. با این حال، گروهی دیگر اعتقاد دارند بازار پس از جذب شوک اولیه، به تدریج به تعادل می‌رسد. برخی دیگر نیز بر شروع آلت‌سیزن (AltSeason) همراه با کاهش تدریجی دامیننس یا سلطه بیت کوین اشاره دارند.

عوامل بنیادی پشت ریزش رمزارزها

هرچند تنش‌های تجاری عامل محرک فوری این سقوط بودند، اما دلایل بنیادی‌تری نیز در پس این ریزش رمزارزها نهفته است. نخست، افزایش نظارت‌های قانونی بر صرافی‌ها و پروژه‌های بلاک‌ چین در کشورهای مختلف باعث کاهش اعتماد عمومی شده است. دوم، عدم اطمینان از کاهش نرخ بهره در اقتصاد ایالات متحده در کنار تعطیلی دولت، فشار مضاعفی بر دارایی‌های پرریسک وارد کرده است. سوم، خروج سرمایه‌گذاران نهادی از پروژه‌های بزرگ دیفای (DeFi) نیز نقدینگی بازار را تضعیف کرده است. ترکیب این عوامل باعث شده تا کوچک‌ترین شوک بیرونی، اثر بسیار بزرگی بر قیمت‌ها داشته باشد.

تحلیل احساسات بازار و آینده کوتاه‌مدت

تحلیل احساسات در فضای کریپتو نشان می‌دهد شاخص ترس و طمع در روزهای اخیر به پایین‌ترین سطح در دو سال گذشته رسیده است. در شبکه‌های اجتماعی نیز نگرانی از شروع زمستان جدید کریپتو به وضوح دیده می‌شود. اما تجربه گذشته نشان می‌دهد چنین موقعیت‌هایی می‌تواند فرصت خرید برای سرمایه‌گذاران بلندمدت باشد. بااین‌حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که نوسانات شدید ممکن است ادامه‌دار باشد. تا زمانی که تنش بین واشنگتن و پکن فروکش نکند، بازار رمزارزها در وضعیت نامطمئن باقی خواهد ماند.

آیا زمستان جدید کریپتو حتمی است؟

پاسخ قطعی به این پرسش هنوز مشخص نیست. در حالی که برخی تحلیلگران از احتمال ورود به زمستان جدید کریپتو سخن می‌گویند، گروهی دیگر باور دارند که بازار در حال اصلاح طبیعی پس از یک دوره رشد شدید است. رمزارز BTC طی سال ۲۰۲۵ و نیز پس از هاوینگ (Halving) در 2024 رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده بود و بسیاری از سرمایه‌گذاران سود خود را ذخیره کرده‌اند. بنابراین، بخشی از ریزش رمزارزها را می‌توان به رفتار طبیعی بازار نسبت داد. از سوی دیگر، ساختار قوی‌تر بلاک‌چین‌ها و حضور سرمایه‌گذاران سازمانی باعث شده تا احتمال سقوط‌های طولانی‌مدت کمتر از گذشته باشد.

نتیجه‌گیری

در مجموع، ریزش رمزارزها در مهرماه ۱۴۰۴ نتیجه ترکیب چند عامل بود: جنگ تجاری جدید بین ایالات متحده و چین، نگرانی‌های اقتصاد جهانی، فشار فروش ناشی از اهرم‌های بالا و کاهش اعتماد بازار. اگرچه برخی نشانه‌ها از احتمال ورود به زمستان جدید کریپتو وجود دارد، اما بسیاری از متخصصان معتقدند این دوره می‌تواند موقتی باشد. بازار کریپتو در طول تاریخ نشان داده که پس از هر ریزش شدید، دوباره احیا می‌شود و مسیر رشد خود را ادامه می‌دهد. در شرایط فعلی، احتیاط، تحلیل منطقی و سرمایه‌گذاری اصولی در کنار مدیریت ریسک (Risk Management) و سرمایه بهترین راهکار برای فعالان این بازار است.

پرسش‌های متداول