آشنایی با تعریف و تاریخچه پول

همه چیز راجع به پول

اگر قصد دارید با ارزهای دیجیتال و بیت کوین (BTC) بیشتر آشنا شوید و به کسب سود از طریق آن‌ها بپردازید، نیاز است تا با تاریخچه پول و تعریف آن آشنا باشید.

تعریف و تاریخچه پول

پول (Money)، وسیله یا کالایی برای خرید بوده که کاملاً قراردادی است. یعنی افراد توافق می‌کنند که در ازاء دریافت یک وسیله، کالای دیگری را به خریدار بدهند. در ادامه، نگاهی بر سیر تکاملی تاریخچه پول می‌اندازیم.

مبادله کالا به کالا

سالیان سال پیش انسان‌ها برای رفع نیاز‌های خود مبادله کالا به کالا می‌کردند. برای مثال من بیش از مقدار نیاز شیر گاو داشتم. شما هم بیش از نیاز خود تخم مرغ داشتید. برای همین ما شیر و تخم مرغ خود را با یکدیگر معاوضه می‌کردیم. این روش مشکلات بسیاری داشت. مثلاً ممکن بود کسی به کالای من نیاز نداشته باشد. ضمناً ارزش گذاری بر روی کالا ممکن نبود؛ به‌طور مثال ممکن بود من حاضر به مبادله‌ شیر خود با 10 عدد تخم مرغ بودم ولی به نظر شما آن مقدار شیر ارزش 5 تخم مرغ بیشتر را نداشت.

یک کالا واحد

در همین حال، در راستا رفع مشکلات ذکر شده، افراد تصمیم گرفتند که یک کالا مشخص مثل نمک، صدف و یا پنبه را به‌عنوان وسیله‌ مبادله قرار دهند. علت هم این بود که حمل آن آسان‌تر بود. دلیل دیگر تعیین کالایی بود که همه به آن نیاز دارند و برای همه ارزش یکسان داشته باشد.

طلا و نقره

کم کم مردم تصمیم گرفتند که از فلزات به‌عنوان پول استفاده کنند. فلزاتی که مقاومت بیشتری داشتند و کمیاب‌تر هم بودند. می‌دانیم که اصل کمیابی موضوعی است که می‌تواند باعث ایجاد ارزش برای آن شود. سنگ به راحتی یافت می‌شود پس ارزش ندارد، اما یافتن طلا کار سختی است. در نتیجه،با ارزش است! بر این اساس، دیری نگذشت که حکومت‌ها شروع به ضرب سکه‌های فلزی کردند و آن سکه‌ها وسیله تبادل کالا شدند. این سکه‌ها علاوه بر آن‌که پول رایج بودند، نماد قدرت حکومت‌ها نیز تلقی می‌شدند.

اسکناس‌ها و بانک‌ها چگونه به وجود آمدند؟

حمل سکه در مقادیر بالا کار ساده‌ای نبود. برای همین مردم سکه‌های خود را به جایی می‌سپردند و در عوض آن سکه‌ها، برگه‌ای می‌گرفتند. آن برگه تضمین می‌کرد که فرد تعدادی سکه نزد فلان شخص امین دارد. برای نمونه شما ده سکه به گروه تجاری من می‌سپردید و من بر روی کاغذی تضمین می‌دادم که شما نزد من ده سکه دارید. شما نیز هنگام خرید، آن برگه را به شخص فروشنده می‌دادید. فروشنده نیز بعد از تحویل کالا به شما، برای دریافت سکه‌ها نزد من می‌آمد و سکه‌ها را دریافت می‌کرد.

کم کم خود این برگه نقش پول را بازی کرد. یعنی دیگر فرد به گروه تجاری من مراجعه نمی‌کرد. بلکه آن برگه را به افراد دیگر می‌داد و با آن خرید می‌کرد. به این شکل کم کم مبادلات صرفاً با کاغذی که روی آن مهر و امضاء امانت‌دار سکه‌ها وجود داشت، انجام می‌شد. این‌گونه بود که اسکناس با پشتوانه طلا اختراع شد. در همین حال، اگر به اسکناس‌های امروزی هم دقت کرده باشید، امضاءهایی بر روی آن هست. این امضاءها نشان از تضمین شخص امضاء دهنده (وزیر اقتصاد وقت) درباره‌ ارزش اسکناس است. این امضاء یادگار همان روزها است.

پول بدون پشتوانه

تا سال 1971 هر اسکناس معادل مقداری طلا در نظر گرفته می‌شد. مثلاً به ازاء هر یک دلار، 1 گرم طلا (XAU) وجود داشت (اعداد فرضی است). اما از آن زمان به بعد ایالات متحده اعلام کرد که دیگر به استاندارد طلا پایبند نیست و ارزش هر دلار را خود حاکمیت تعیین می‌کند. این موضوع تبدیل به سرآغاز فصل جدیدی در نظام مالی دنیا شد. علت آن هم بدهی ایالات متحده به اروپا بود. چون طلا کافی بابت پول چاپ شده نداشت، ارزش گذاری پول را عوض کرد!

ارز فیات

از طرفی، امروزه تقریباً تمام واحدهای پولی کشور‌ها مثل دلار آمریکا (USD)، پوند (GBP)، ریال و غیره که به آن‌ها ارز فیات گفته می‌شود، بدون پشتوانه طلا هستند. تنها حاکمیت است که بر ارزش گذاری بر روی آن‌ها نقش دارد. به عبارت ساده‌تر، اسکناس‌ها مثل دلار و… چیزی جز برگه‌ کاغذ بیش نیستند و به ازاء آن هیچ فلز ارزشمندی مثل طلا وجود ندارد. اگر حاکمیت ایالت متحده بر روی یک برگه کاغذ بنویسد 1 دلار، ارزش آن برگه 1 دلار است و اگر بنویسد 100 دلار، همان برگه قبلی، این بار 100 دلار می‌ارزد. در واقع حاکمیت می‌تواند هر چقدر که دلش می‌خواهد بدون این‌که پشتوانه‌ طلا وجود داشته باشد، پول تولید کند.

تورم

یکی از مشکلات پول بی‌پشتوانه، تورم‌زایی است. تصور کنید که به‌عنوان مثال یک خودکار یک دلار بیارزد و یک دلار ارزشی برابر یک گرم طلا داشته باشد. با افزایش چاپ پول بدون پشتوانه، دیگر به ازاء یک گرم طلا، یک دلار وجود ندارد. بلکه مقداری بیشتر از آن وجود دارد. مثلاً به ازاء هر یک گرم طلا، دو دلار وجود دارد. اما ارزش آن خودکار کماکان یک گرم طلا است که برابر می‌شود با دو دلار. همین افزایش قیمت از یک به دو دلار حاصل چاپ بدون پشتوانه است که این مسئله تورم زایی می‌کند.

بانکداری آنلاین

در ادامه‌ سیر تحولی و تاریخچه پول به بانکداری آنلاین می‌رسیم. با گسترش اینترنت، پول‌ها شکل جدیدی به خود گرفتند. به‌جای آن‌که روی کاغذ مبلغی ثبت شود و آن به گردش در بیاید، بانکداری دیجیتال شد. برای مثال شما در حساب بانکی خود یک میلیون تومان پول دارید. این پول را می توانید توسط همراه بانک یا دستگاه خودپرداز بدون این‌که شکل فیزیکی از آن ببینید خرج کنید یا انتقال دهید. با این کار صرفاً چند عدد و کد بین بانک‌ها جابه‌جا می‌شود و اعتبار شما را به شخص دیگری می‌دهند. به این ترتیب تورم‌زایی حتی راحت‌تر می‌شود! چرا که برای خلق پول فقط فشردن چند دکمه نیاز است.

ارز دیجیتال

بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتالی که برای استفاده در معاملات اینترنتی طراحی شده است، به علت تلاش برای ایجاد یک سیستم پولی دیجیتال بدون نیاز به واسطه‌های مالی (مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی) به وجود آمد. BTC توسط شخصی یا گروهی از افراد تحت نام مستعار ” ساتوشی ناکاموتو ” در سال ۲۰۰۸ معرفی شد. آن‌ها با استفاده از تکنولوژی بلاکچین، یک سیستم اعتبارسنجی و تأیید تراکنش‌های بیت کوین ارائه دادند که از نظر امنیت و قابلیت اطمینان بسیار بالا بود.

از آن زمان به بعد، بیت کوین به‌دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، از جمله عدم وابستگی به بانک‌ها و دولت‌ها، قابلیت انتقال سریع و مستقیم، عدم نیاز به اطلاعات شخصی برای انجام تراکنش‌ها و همچنین امنیت بالا سیستم، برای معاملات اینترنتی و سرمایه‌گذاری محبوب شده است.

سخن پایانی

با نگاهی به تکامل تاریخچه پول، درمی‌یابیم که شکل انتقال و ذخیره ارزش در دوره‌های مختلف بنابر نیاز زمان، دائماً در حال تغییر بوده است. همه این تغییرات در راستا راحتی و اعتبار بیشتر و از همه مهمتر کارآمدی بهتر بوده‌اند. با وجود پذیرش گسترده BTC توسط شرکت‌‎های بزرگ و نهادهای مختلف، هرگاه به آینده این رمزارز فکر کردید، از خود بپرسید که آیا سیستم بانکداری و پولی حال حاضر واقعاً کارآمد است؟ آیا روشی بهتر وجود ندارد؟ نواقص و کاستی‌های این سیستم چیست؟ بر این اساس، احتمالاً پاسخ این پرسش‌ها را در کاربردهای بیت کوین نیز پیدا خواهید کرد. حال به نظر شما آیا وقت اصلاح سیستم پولی قالب نرسیده است؟

پرسش‌های متداول