NFT چیست؟ همه چیز درباره توکن‌های غیرقابل تعویض

امروزه کمتر کسی پیدا می‌شود که در صنعت کریپتو فعالیت کند و حداقل یکبار نام توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) را نشنیده باشد. چراکه این نوع دارایی دیجیتال، غوغایی در جهان ارز دیجیتال ایجاد کرد. توکن‌های NFT به لطف مزیت‌های خاصی که ارائه می‌دهند، از محبوبیت بالایی میان سرمایه گذاران برخوردار هستند. همان طور که بیت کوین (BTC) آوازه خود را به‌عنوان ” طلای دیجیتال ” در جهان ثبت کرد، توکن‌های غیرقابل تعویض یا ان اف تی نیز هیاهویی در عرصه هنر ایجاد کردند. اگر شما نیز می‌خواهید همه چیز درباره توکن‌های غیرقابل تعویض را بدانید و با نحوه ساخت این نوع دارایی نوآورانه آشنا شوید، با ما تا پایان این مقاله همراه شوید.

توکن غیرقابل تعویض یا NFT چیست؟

توکن‌های غیرقابل تعویض که با نام های دیگری همچون توکن غیر مثلی و NFTها نیز شناخته می‌شوند، دارایی‌های منحصر به فردی محسوب می‌شوند. گفتنی است، برخی از این پروژه های خلاقانه، با نرخ بالایی خرید و فروش می‌شوند. واژه NFT، اختصار از عبارت (non-fungible tokens) می‌باشد. این عبارت به معنای توکن‌های غیرقابل تعویض است که علت نام گذاری آن دقیقاً خاصیت تغییر ناپذیری این نوع دارایی دیجیتال می‌باشد. درست است که توکن‌های غیر مثلی نوعی دارایی دیجیتال هستند، اما بااین‌حال دارای یک فرق اساسی و بزرگ هستند. واحدهای ان اف تی را نمی‌توان مانند سایر رمزارزها به یکدیگر تبدیل کرد.

برای مثال، در حوزه ارزهای دیجیتال می‌توان 1 واحد ارز دیجیتال تتر (USDT) را به بیت کوین تبدیل کرد. اما شما نمی‌توانید توکن های غیرقابل تعویض را با یکدیگر معامله کنید. علت این ساختار ایجاد تمایز میان دارایی‌ها و حفظ اصالت توکن‌ها است. چراکه NFTها معمولاً در راستای ایجاد مالکیت به کار گرفته می‌شوند و آثار هنری دیجیتالی خاص را در خود جای می‌دهند.

توکن‌های غیرمثلی، به‌طور گسترده در فعالیت‌های هنری به کار گرفته می‌شوند و آثار هنری را به شکل الکترونیکی به نمایش می‌گذارند. در این راستا، هر اثر هنری اعم از نقاشی، قطعه موسیقی و یا هر تصویری را می‌توان به یک NFT، تبدیل کرد و در پلتفرم‌های آنلاین جهانی به فروش گذاشت. این دقیقا کار بزرگی است که ان اف تی‌ها انجام می‌دهند و عرصه هنر را چه برای کلکسیونرها و چه برای خالقان هنر به دنیایی شگفت‌انگیز تبدیل می‌کنند.

تاریخچه توکن‌های غیرقابل تعویض

بسیاری از تحلیل‌گران عقیده دارند ایده ساخت NFTها برای اولین بار در سال ۱۹۹۳، توسط ” هال فینی (Hal Finney) ” مطرح شد. هال فنینی یکی از علاقه‌مندان به ارز دیجیتال بیت کوین بود که NFTها را با عنوان “«” کارت تجارت ارز دیجیتال ” معرفی کرد. اما برخی دیگر نیز می‌گویند که ان اف تی‌ها با پیدایش سکه‌های رنگی ایجاد شدند. گفتنی است، سکه‌های رنگی واحدهای کوچکی از BTC هستند که ابرداده‌ها را به تراکنش‌های BTC اضافه می‌کنند. ایده بیت کوین‌های رنگی در سال 2012، توسط یونی آسیا (Yoni Assia) اجرا شد. تا پیش از این، NFTها از محبوبیت چندانی برخوردار نبودند و نقطه اوج گرفتن این صنعت در سال 2020 بود که به لطف توسعه حوزه دیفای (Defi)، اتفاق افتاد.

اما تا پیش از آن نیز، در سال 2014 طرح کوانتوم (Quantum) که ” توسط مک کوی (Kevin McCoy) ” و ” آنیل دش (anil dash) ” ساخته شد، مجدداً حوزه ان اف تی‌ها را به عموم مردم یادآوری کرد. این دارایی‌ها در طی سالیان دیگر نیز توسط چندین تن از فعالان بازار کریپتو معرفی شدند. اما ناگهان از اوایل سال 2020، اوج گرفتند و در این بازه زمانی بازار NFTها بسیار داغ شد.

NFTها چگونه کار می‌کنند؟

پیش از هر چیزی باید گفت که ان اف تی‌ها همانند یک کارت تجارت دیجیتال هستند که تمامی اقلام و کالاهای دنیای واقعی را به شکل دیجیتالی ارائه می‌دهند. این کارت‌های دیجیتالی می‌توانند مالکیت هر چیزی که در واقعیت وجود دارد را در دنیای دیجیتال ارائه دهند. درواقع NFTها توکن‌های فردی هستند که اطلاعات بسیار ارزشمند و گران‌بهایی را در خود جای می‌دهند. معمولاً این نوع کلاس از دارایی، به‌طور گسترده در زمینه هنر مورد استفاده قرار می‌گیرد و کلکسیون‌های مبتنی بر اینترنت را ایجاد می‌کند.

در همین حال، توکن‌های غیرقابل تعویض را همانند کالای فیزیکی می‌توان خرید و فروش کرد و بازار آن بر اساس عرضه و تقاضا شکل می‌گیرد. از طرفی، توکن‌های غیرمثلی با دارا بودن اطلاعات یا آثار هنری منحصر به فردی که ارائه می‌دهند، مفهوم مالکیت را به‌طور کامل برای دارندگان خود به جای می‌آورند. گفتنی است، حوزه NFT، بر پایه فناوری منحصر به فرد بلاک چین شکل گرفت. درواقع بلاک چین هسته اصلی توکن‌های غیرقابل تعویض به شمار می‌رود و به این نوع دارایی ارزش می‌دهد. چرا که بلاک چین از امنیت بالایی برخوردار می‌باشد و استفاده از این فناوری در تشکیل ان اف تی‌ها، به پیشرفت صنعت توکن‌های غیرقابل تعویض کمک بزرگی می‌کند.

انواع پروژه‌های NFT

همان‌طور که می‌دانید ارزهای دیجیتال در فعالیت‌های متنوعی مورد استفاده قرار می‌گیرند و هر کدام کاربردهای متفاوتی را به علاقه‌مندان این بازار هدیه می‌دهند. توکن‌های غیرقابل تعویض نیز از این قاعده مستثنی نیستند و در بسیاری از زمینه‌های گوناگون پیشرو هستند. این بدان معناست که NFTها کاربردهای زیادی دارند. اما عموماً بیشترین کاربردهای ان اف تی را می‌توان به کلکسیون‌های دیجیتالی، آثار هنری ارزشمند، صنعت بازی، حوزه موسیقی و گواهی‌های معتبر نسبت داد.

در ابتدا توکن‌های غیرمثلی با عرصه هنر، معنا و مفهوم پیدا می‌کردند، اما در طول زمان، این دارایی‌های کمیاب مورد توجه سایر صنایع نیز قرار گرفتند. جالب است بدانید امروزه از NFTها در فعالیت‌های مهمی همچون تولید محتوا، خرید و فروش ملک، وصیت‌نامه و حتی مد و فشن نیز استفاده می‌شود. در ادامه چند مورد از صنایعی که بیشترین بهره‌وری از NFT‌ها را دارند، نام می‌بریم:

• ساخت و جمع‌آوری کلکسیون‌های دیجیتالی
• صنعت موسیقی
• هنر و ثبت آثار هنری
• صنعت گیمینگ
• ساخت آیتم‌های دیجیتالی
• امور مالی

توکن‌های غیرقابل تعویض چه کاربردی دارند؟

هر جا سخن از مالکیت و تمرکززدایی باشد، نام NFTها می‌درخشد. درواقع این حوزه در راستای ارائه حق مالکیت تمام و کمال و همچنین تمرکززدایی هرچه بیشتر تلاش می‌کند. درست است که این نوع دارایی رمزنگاری‌شده، با ارائه آثار هنری دیجیتالی و آیتم‌های کمیاب به جامعه کریپتو معرفی شد، اما ماهیت اصلی این توکن‌ها به‌طوری است که تقریباً در هر زمینه که نیاز به اثبات مالکیت و ایجاد یک کالای خاص را دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

از سوی دیگر NFT‌ها مفهوم کامل و جامعی از یک دارایی نادر را به جای می‌آورند. برای مثال یک اثر هنری که به ان اف تی تبدیل می‌شود، تنها یک مالک در جهان دارد و هیچ شخص دیگری نمی‌تواند آن را کپی کند یا به سرقت ببرد. این ویژگی برای کلکسیونرها و همچنین هنرمندان بسیار جذاب به شمار می‌رود، چرا که ان اف تی امنیت کامل یک اثر ارزشمند را ارائه می‌دهد.

از زاویه دیگر، قابلیت‌های ان اف تی به تولیدکنندگان محتوا از سراسر جهان اجازه می‌دهد تا محتوای خود را به‌طور خاص ایجاد کنند و مشکلات امنیتی را از بین ببرند. زیرا تولید کنندگان محتوا می‌توانند با تبدیل محتوای خود به یک NFT، از انتشار آن توسط پلتفرم‌های دیگر جلوگیری کرده و محتوای خود را به یک اثر منحصر به فرد تبدیل کنند.

بازار NFT چیست؟

از آنجا که NFTها آپشن‌های ویژه‌ای را به تمامی فعالیت‌های مهم جهان ارائه می‌دهند، به‌طور گسترده مورد استفاده صنایع گوناگون قرار می‌گیرند. از همین‌رو امروزه شاهد حجم بالایی از خرید و فروش NFT‌ها هستیم که با نرخ‌های کم و زیاد قیمت‌گذاری می شوند. اما برای ساخت یا خرید و فروش این توکن‌های خاص، نیاز به یک بستر آنلاین است که بازار ان اف تی این وظیفه را بر عهده دارد. در همین حال، پلتفرم‌های مختلفی در سراسر جهان ایجاد شدند که خرید و فروش توکن‌های غیرقابل تعویض را امکان پذیر می‌کنند. درواقع این مارکت‌پلیس‌ها، بازار NFT را تشکیل می‌دهند که برخی از آن‌ها میان سرمایه‌گذاران بسیار محبوب هستند. کاربران نیز می‌توانند در این بازار‌ها کلکسیون‌های دیجیتالی را مشاهده کرده، خریداری کنند و یا حتی ان اف تی مورد نظر خود را بسازند.

چه چیزی باعث محبوبیت NFT‌ها شده است؟

پیدایش حوزه ان اف تی، در سال 2015 اتفاق افتاد و در ابتدای فعالیت خود هنوز از طرفداران زیادی برخوردار نبود. اما این فناوری خاص به لطف پتانسیل بالایی که داشت، در طول زمان توسط تعداد بیشتری از مردم شناخته شد و کم کم به‌عنوان یکی از جذاب‌ترین پروژه های کریپتویی مورد استفاده قرار گرفت. اما علت این محبوبیت روز افزون ان اف تی ها چیست؟ شاید یکی از مهم‌ترین دلایل محبوبیت توکن‌های غیرقابل تعویض را می‌توان دگرگونی حوزه رمزارزها دانست.

درواقع ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین، برای سال‌هاست که به‌عنوان یک دارایی خاص در چشم سرمایه‌گذاران ظاهر شدند. حال با ظهور NFT‌ها نوع جدیدی از این دارایی‌های محبوب پدیدار شد، به‌طوری که می‌توان گفت ان اف تی‌ها جذابیت ارزهای دیجیتال را افزایش دادند. از دیگر دلایل محبوبیت توکن‌های دیجیتالی را می‌توان ایجاد تعامل بیشتر میان صنایع و مشتریان تعریف کرد. درواقع NFTها مزایای ویژه‌ای ازجمله ارائه مالکیت خالص، امنیت دارایی‌ها، ایجاد ارتباط بهتر میان تولید کنندگان و مصرف کننده را ارائه می‌دهند که آپشن‌های منحصر به فردی محسوب می‌شوند و به اقتصاد بهتر کمک کردند. 

می‌توان گفت توکن‌های غیر قابل تعویض آرزوی همیشگی تولیدکنندگان و حتی مصرف کنندگان را به واقعیت تبدیل کردند. چراکه به لطف ان اف تی‌ها، مصرف کنندگان و به خصوص کلکسیونرها، می‌توانند مالک حقیقی آنچه که می‌خواهند را کسب کنند. از سوی دیگر تولیدکنندگان نیز دغدغه دزدیده شدن و یا کپی محتوا خود را نخواهند داشت.

کسب درآمد مداوم از طریق ان اف تی

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های توکن‌های دیجیتالی، این است که کسب درآمد مداوم را برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان می‌آورند. به این معنی که شما می‌توانید حتی پس از فروش یک توکن، همچنان از آن کسب درآمد کنید. جالب است بدانید NFT‌ها در بستر اینترنت ذخیره می‌شوند و از بین نمی‌روند. از سوی دیگر، هر چه یک ان اف تی توسط کاربران بیشتری دیده شود ارزش آن نیز افزایش می‌یابد. سپس زمانی که توکن مورد نظر به فروش می‌رسد، مقدار مشخصی از مبلغ آن به سازنده اصلی تعلق می‌گیرد. در نتیجه سازندگان NFT می توانند کسب درآمد مداوم از این مدل تجاری را تجربه کنند.

گران‌ترین پروژه‌‌های NFT

در حال حاضر ان اف تی‌ها به بازیگر اصلی صحنه کریپتو تبدیل شدند. برخی از پروژه‌های توکن‌های غیرقابل تعویض با مبالغ نجومی خرید و فروش می‌شوند. در ادامه چندین پروژه محبوب NFT که به کسب درآمد میلیونی ختم شدند را نام می‌بریم.

پروژه The Merge

پروژه Merge، یکی از گران‌ترین توکن‌های دیجیتالی محسوب می‌شود که در سال 2021 غوغایی در عرصه رمزارزها ایجاد کرد. این طراحی دیجیتالی با قیمت 91.8 میلیون دلار به فروش رسید. توکن The Merge توسط یک هنرمند ناشناخته با لقب Pak، طراحی شد که در بازار نیفتی گیت (Nifty Gateway) به فروش رسید. پروژه The Merge، دارای 312,686 واحد توکن بود که قیمت هر کدام از 299 دلار شروع می شد.

گفتنی است، قیمت این توکن‌ها در طول دوره فروش، هر شش ساعت یک بار 25 دلار افزایش می‌یافت. در پایان دوره فروش پروژه نیز این توکن‌ها در مجموع 91.8 میلیون دلار سرمایه جمع‌آوری کردند. مبلغ به دست آمده از فروش 312686 واحد توکن به دست آمد که توسط 28983 کلکسیونر خریداری شده بود. جالب است بدانید هنرمندی که با نام مستعار Pak شناخته می‌شود، مجموعه NFT بعدی خود را با قیمت 16.8 میلیون دلار در پلتفرم نیفتی گیت‌ فروخت. این مجموعه ان اف تی با نام (The Fungible Collection)، شناخته می‌شود.

پروژه Clock

توکن ساعت یا Clock، یکی دیگر از گران‌ترین مجموعه‌های NFT محسوب می‌شود که به قیمت 52.7 میلیون دلار خریداری شدند. این ان اف تی برای جمع‌آوری کمک‌های مالی و دفاع از ” جولیان آسانژ “، بنیانگذار ویکی لیکس (WikiLeaks) بود. گفتنی است، توکن Clock، به شکل یک ساعت طراحی شد که نشان‌دهنده روزهای محبوس بودن جولیان بود. این توکن همچنین توسط گروهی به نام AssangeDAO، که متشکل از 10000 نفر عضو خواستار آزادی جولیان بودند، خریداری شد. البته می‌توان گفت تاثیر اجتماعی در فروش این ان اف تی بی‌تاثیر نبود و تمام امتیاز فروش این پروژه به اثر هنری تعلق نمی‌گیرد. بلکه توکن‌ها می‌توانند در برخی شرایط تنها از طریق احساسات جمعی، با قیمت بالایی به فروش برسند. 

پروژه HUMAN ONE

این توکن را می‌توان یکی از جذاب‌ترین NFT‌های موجود در بازار دانست. توکن هیومن وان (HUMAN ONE)، به شکل یک مجسمه فیزیکی است که این اثر هنری مولد، به‌طور پویا تغییر می‌کند. درواقع پروژه هیومن وان به شکل آشکارا خلاقیت در هنر دیجیتالی را به رخ می‌کشد. این نقاشی متشکل از 4 حلقه دیجیتالی است که فضانوردی را در این صفحات نگه داشتند. فضانورد در میان محیط‌های مختلف قدم می‌زند و در مکان‌های مختلف جهان سفر می‌کند. نکته جالب درباره این ان اف تی، آپدیت شدن مداوم آن و خلق رنگ‌ها و سفرهای جدید فضانورد است. درست است که سازنده هیومن وان پروژه را فروخت، اما برای ایجاد تغییرات همچنان به این طرح دیجیتالی دسترسی دارد و هر چند وقت یکبار آن را آپدیت می‌کند. توکن هیومن وان، در سال 2023 به قیمت 28.985 دلار فروخته شد.

چگونه NFT خود را بسازیم؟

صنعت ان اف تی امروزه به‌عنوان یکی از بهترین و ساده‌ترین روش‌های کسب درآمد معرفی می‌شود. به همین خاطر بسیاری از افراد، علاقه‌مند هستند شروع به ساخت ان اف تی کرده و از این راه، هنر دیجیتال خود را به جوامع دیگر نشان دهند. شایان ذکر است که ساخت NFTها در ابتدا ممکن است کمی پیچیده به نظر بیاید و برخی از کاربران را گمراه کند. اما نگران نباشید، ارزینجا در این بخش آموزش‌های ساده‌ای را در راستای ساخت ان اف تی‌ها قرار داده است که شما را تا مرحله آخر راهنمایی می‌کند. در ادامه مراحل ساخت یک دارایی دیجیتال و نحوه فروش آن را به ترتیب برای شما شرح می‌دهیم:

خرید ارز دیجیتال

اولین قدم برای ساخت یک مجموعه NFT، خریداری مقداری رمزارز است. این ارزهای دیجیتال توسط پلتفرم‌های ساخت ان اف تی دریافت می‌شود. معمولا این هزینه توسط ارز دیجیتال اتریوم (ETH) پرداخت می‌شود. از همین‌رو پس از انتخاب پلتفرم مورد نظر برای ساخت توکن‌های خود، نیاز است که به خرید اتریوم بپردازید و مبلغی که از سوی پلتفرم تعیین شده را از طریق این ارز دیجیتال پرداخت کنید. این هزینه شامل یک مقدار مشخص نیست و می‌تواند نسبت به قیمت اتریوم یا هر رمزارز دیگری که پلتفرم مورد نظرتان دریافت می‌کند، متغیر باشد. این نرخ می‌تواند طبق نوسانات بازار تغیر کند و هزینه پرداختی ساخت ان اف تی نیز نسبت به وضعیت بازار حساب می‌شود. البته هر پلتفرمی که در زمینه NFT فعالیت می‌کند، از مبلغ متفاوتی برخوردار بوده و در کل این عرصه بسیار انعطاف‌پذیر است.

ساخت کیف پول ارز دیجیتال

قدم دوم پس از خرید ارز دیجیتال، نصب کیف پول ارز دیجیتال است تا رمزارزها را در آن ذخیره کرده و بتوانید فعالیت خود را در عرصه خدمات دیجیتال آغاز کنید. گفتنی است، کیف پول‌های الکترونیکی در تنوع زیادی عرضه می‌شوند. بر همین اساس شما می‌توانید طبق سلیقه خود، یکی از کیف پول‌های محبوب بازار را بر روی دستگاه مورد نظرتان نصب کنید. معمولا کیف پول‌هایی مانند تراست ولت (Trust Wallet)، متامسک (Metamask) و انجین (enjin) از بهترین کیف پول‌های ساخت NFT به شمار می‌روند. پس از نصب یکی از کیف پول‌های رمزارزی که ذکر شد، تنها کافی است کریپتوهای خود را به کیف پول منتقل کرده و حساب خود را شارژ کنید.

اتصال کیف پول به پلتفرم ان اف تی

برای آنکه هزینه ساخت ان اف تی‌ها پرداخت شود، نیاز است که کیف پول را به پلتفرم مورد نظر متصل کنیم. به همین ترتیب، پس از ساخت مجموعه توکن‌های خود، رمزارزهای از پیش خریداری شده را خرج می‌کنیم. هر مارکت‌پلیس NFT، از روش متفاوتی برای اتصال کیف پول برخوردار است. اما بااین‌حال متصل کردن کیف پول به بازارهای ان اف تی کار چندان سختی نیست. برای این کار معمولا باید وارد یک پلتفرم ساخت ان اف تی شوید و بر روی گزینه اتصال کیف پول که عموما با گزینه (Connect Wallet) نشان داده می‌شود، فرایند اتصال را انجام دهید.

فایل مورد نظر را بارگذاری کنید

حال زمان آن رسیده است که اثر دیجیتالی منحصر به فرد خود را در بازار NFT، بارگذاری کنید تا تمامی جهان آن را مشاهده کنند. برای این کار تنها کافی است گزینه ” ایجاد ” ان اف تی را انتخاب کرده و فایل دیجیتالی خود را در قسمت مربوطه بارگذاری کنید. برای مثال، در پلتفرم Rarible، می‌توانید از نوار بالایی صفحه در سمت راست، گزینه آبی رنگ ایجاد (Create)، را انتخاب و اثر خاص خود را در پلتفرم ایجاد کنید.

راه‌اندازی حراج برای توکن‌ها

در این مرحله می‌توانید نحوه فروش مجموعه NFT خود را مشخص کنید. سه گزینه اصلی برای این کار وجود دارد:

• قیمت ثابت (fixed price): این گزینه به شما امکان می‌دهد تا یک نرخ ثابت و مشخص برای ان اف تی خود در نظر بگیرید و بلافاصله آن را به متقاضیان بفروشید.
• حراج نامحدود (Unlimited auctions): در این روش شما می‌توانید مجموعه ان اف تی خود را در پلتفرم قرار دهید و پیشنهادات خرید و قیمت‌گذاری توسط خود مردم مشخص شود.
• حراج به موقع (Auction on time): این نوع حراج به شکلی است که شما قیمت مشخصی را برای فروش NFT‌های خود مشخص می‌کنید و تا زمانی که متقاضی برای آن پیدا شود صبر می‌کنید. درواقع در حراج به موقع، ان اف تی با هیچ پیشنهاد قیمتی دیگری به غیر از قیمت مد نظر خود سازنده، به فروش نمی‌رسد.

انتخاب یکی از روش های فوق، با توجه به اهداف سرمایه گذاری سازندگان ان اف تی انتخاب می شود و قاعده خاصی برای راه اندازی حراج وجود ندارد. پس از انتخاب یکی از روش‌های دریافت هزینه فروش ان اف تی‌ها، تنها کافی است اطلاعات طرح دیجیتالی خود را نیز وارد کرده و آن را در پلتفرم مورد نظر بارگذاری کنید.

سخن پایانی

ان اف تی یا توکن‌های غیرقابل تعویض، دارایی‌های دیجیتالی منحصر به فردی هستند که از تمایزهای اصلی با رمزارزهای دیگر برخوردار می‌باشند. حوزه NFT، زیرمجموعه‌ای از ارزهای دیجیتال است. اما بااین‌حال این نوع دارایی‌ها را نمی‌توان همانند بیت کوین، آلت‌کوین‌ها (Altcoin) یا میم کوین (Memecoin) با یکدیگر معامله کرد. این ویژگی اصلی ان اف تی‌ها است که کاربری منحصر به فرد و خاصی را به توکن‌های غیرمثلی می‌بخشد. همچنین، توکن‌های ان اف تی مالکیت تمام و کمال را به دارندگان خود هدیه می‌دهند. از این مزیت به‌طور گسترده در عرصه هنر، صنعت موسیقی، اثبات گواهی و تولید محتوا استفاده می‌شود.

پرسش‌های متداول