به گزارش ارزینجا، فیشینگ (Phishing) یکی از رایج‌ترین روش‌های کلاهبرداری در دنیای دیجیتال است که در بازار ارزهای دیجیتال و به‌دلیل ارزش بالای دارایی‌ها و ماهیت غیرمتمرکز این فناوری، تهدیدی جدی محسوب می‌شود. این مقاله به بررسی مفهوم فیشینگ، روش‌های اجراء آن و راهکارهای پیشگیری از گرفتار شدن در دام کلاهبرداران می‌پردازد.
فیشینگ در ارزهای دیجیتال چیست؟
فیشینگ نوعی حمله سایبری است که در آن کلاهبرداران با جعل هویت افراد یا نهادهای معتبر، کاربران را فریب می‌دهند تا اطلاعات حساس مانند کلیدهای خصوصی، رمزهای عبور یا عبارات بازیابی (Seed Phrase) کیف پول‌های دیجیتال را افشاء کنند. گفتنی است که در حوزه رمزارزها، این اطلاعات می‌توانند به سرقت دارایی‌های کاربر منجر شوند. در همین حال، فیشینگ معمولاً از طریق ایمیل‌های جعلی، وب‌سایت‌های تقلبی، پیام‌های متنی یا حتی شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود. هدف اصلی نیز بهره‌برداری از اعتماد کاربر و دسترسی به دارایی‌های او است.
روش‌های رایج فیشینگ در کریپتوکارنسی‌ها
کلاهبرداران از تکنیک‌های متنوعی برای اجراء حملات Phishing استفاده می‌کنند. یکی از روش‌های متداول، ارسال ایمیل‌هایی است که به نظر می‌رسد از صرافی‌های معتبر مانند بایننس (Binance) یا کوین‌بیس (Coinbase) ارسال شده‌اند و از کاربر می‌خواهند تا برای “تأیید حساب” وارد لینکی شوند. این لینک‌ها به وب‌سایت‌های جعلی هدایت می‌شوند که اطلاعات واردشده را ثبت می‌کنند. روش دیگر، ایجاد صفحات جعلی ورود به کیف پول‌هایی مانند متامَسک (Metamask) یا تراست ولت (Trust Wallet) است. افزون بر این، کلاهبرداران ممکن است از طریق گروه‌های تلگرامی یا شبکه‌های اجتماعی، با وعده‌های غیرواقعی مانند ایردراپ (Airdrop) رایگان، کاربران را به دام بیندازند.
خطرات فیشینگ برای کاربران ایرانی
کاربران ایرانی در همین حال به واسطه محدودیت‌های دسترسی به برخی پلتفرم‌های بین‌المللی و استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی (IP)، در معرض ریسک بالاتری قرار دارند. در این راستا، کلاهبرداران از این محدودیت‌ها سوءاستفاده کرده و وب‌سایت‌های جعلی را با دامنه‌های مشابه پلتفرم‌های معتبر طراحی می‌کنند. علاوه بر این، عدم آگاهی کافی برخی کاربران از نشانه‌های فیشینگ، مانند اشتباهات نگارشی در ایمیل‌ها یا آدرس‌های وب‌سایت غیراستاندارد، احتمال قربانی شدن را افزایش می‌دهد. گفتنی است که از دست دادن دارایی‌های دیجیتال، به‌ویژه در بازاری که بازیابی آن‌ها تقریباً غیرممکن است، می‌تواند تبعات مالی و روانی سنگینی داشته باشد.
نشانه‌های حملات Phishing
تشخیص حملات فیشینگ نیازمند دقت به جزئیات است. ایمیل‌ها یا پیام‌هایی که درخواست اطلاعات حساس دارند، معمولاً نشانه‌هایی از جعلی بودن دارند، مانند آدرس فرستنده ناشناخته یا دامنه‌ای که با وب‌سایت اصلی تفاوت دارد (مانند binance.co به جای binance.com).از طرفی، وب‌سایت‌های جعلی ممکن است فاقد پروتکل امن HTTPS باشند یا طراحی غیرحرفه‌ای داشته باشند. همچنین، پیشنهادهای بیش از حد وسوسه‌انگیز، مانند سود تضمین‌شده یا توکن رایگان، اغلب تله‌ای برای فریب کاربران هستند. در نتیجه، بررسی دقیق این نشانه‌ها، اولین گام در پیشگیری است.
راهکارهای پیشگیری از فیشینگ
برای جلوگیری از Phishing، کاربران باید اقدامات پیشگیرانه‌ای انجام دهند. نخست، هرگز اطلاعات حساس مانند کلید خصوصی یا عبارت بازیابی را با دیگران به اشتراک نگذارند. دوم، استفاده از نرم‌افزارهای آنتی‌ویروس معتبر و به‌روزرسانی منظم آن‌ها می‌تواند تهدیدات را کاهش دهد. سوم، فعال‌سازی احراز هویت دومرحله‌ای (2FA) در حساب‌های صرافی و کیف پول، لایه امنیتی اضافی ایجاد می‌کند. لازم به ذکر است که بررسی دقیق آدرس وب‌سایت‌ها و اجتناب از کلیک بر روی لینک‌های مشکوک نیز ضروری است. برای کاربران ایرانی نیز استفاده از منابع آموزشی به زبان فارسی و مشورت با انجمن‌های معتبر می‌تواند آگاهی را افزایش دهد.
نقش آموزش و هوشیاری
آموزش، مهم‌ترین ابزار در برابر فیشینگ است. کاربران باید با نحوه عملکرد کیف پول‌ها، صرافی‌ها و قراردادهای هوشمند (Smart Contract) آشنا شوند. مضاف بر این، شرکت در دوره‌های آموزشی معتبر، مطالعه مقالات به‌روز و دنبال کردن اخبار امنیت سایبری، به شناسایی تهدیدات کمک می‌کند. هوشیاری در برابر پیام‌های غیرمنتظره و بررسی منبع هر درخواست نیز از اشتباهات پُرهزینه جلوگیری می‌کند. گفتنی است که برای کاربران ایرانی که ممکن است با محدودیت‌های زبانی مواجه باشند، پیوستن به گروه‌های تخصصی کریپتو در شبکه‌های اجتماعی امن می‌تواند اطلاعات مفیدی فراهم کند.
نتیجه‌گیری
Phishing در ارزهای دیجیتال تهدیدی جدی است که با جعل هویت و فریب کاربران، دارایی‌های آن‌ها را هدف قرار می‌دهد. در همین حال، با شناخت روش‌های کلاهبرداری، بررسی دقیق نشانه‌های فیشینگ و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه مانند احراز هویت دومرحله‌ای و عدم افشاء اطلاعات حساس، می‌توان از این خطر اجتناب کرد. کاربران ایرانی در این راستا باید با آموزش و هوشیاری، از دارایی‌های خود در برابر این حملات محافظت کنند. پیشگیری، کلید حفظ امنیت در دنیای دیجیتال است.
پرسش‌های متداول
چگونه می‌توان وب‌سایت‌های جعلی را شناسایی کرد؟
برای شناسایی وب‌سایت‌های جعلی، ابتدا آدرس URL را بررسی کنید. دامنه‌های معتبر معمولاً از HTTPS استفاده می‌کنند و با نام رسمی پلتفرم مطابقت دارند. همچنین، تفاوت‌های جزئی در املاء یا پسوندها (مانند .co به جای .com) نشانه خطر هستند. از سویی، طراحی غیرحرفه‌ای، خطاهای نگارشی یا درخواست اطلاعات حساس نیز هشداردهنده هستند. کاربران در همین حال باید از منابع معتبر برای دسترسی به لینک‌ها استفاده کنند و از کلیک بر روی لینک‌های دریافتی از ایمیل یا پیام‌های ناشناس خودداری کنند. نصب افزونه‌های ضد فیشینگ (Anti-Phishing) مضاف بر آن می‌تواند امنیت را افزایش دهد.
آیا احراز هویت دومرحله‌ای از فیشینگ جلوگیری می‌کند؟
احراز هویت (2FA) لایه امنیتی مهمی اضافه می‌کند، اما به‌تنهایی از فیشینگ جلوگیری نمی‌کند. بنابراین، اگر کاربر فریب خورده و اطلاعات ورود یا کد 2FA را در سایت جعلی وارد کند، کلاهبرداران می‌توانند حساب را هک کنند. در نتیجه، فعال‌سازی احراز هویت دو مرحله‌ای باید با بررسی دقیق لینک‌ها و منابع همراه باشد. در همین حال، استفاده از برنامه‌هایی مانند Google Authenticator و اجتناب از ذخیره کدهای حساس در ایمیل یا پیام‌رسان‌ها، ریسک را کاهش می‌دهد.
چرا ایرانیان بیشتر در معرض فیشینگ هستند؟
ایرانیان به‌دلیل محدودیت‌های دسترسی به پلتفرم‌های جهانی و استفاده از ابزارهای تغییر آی‌پی، بیشتر در معرض فیشینگ قرار دارند. کلاهبرداران از این محدودیت‌ها سوءاستفاده کرده و سایت‌های جعلی با دامنه‌های مشابه طراحی می‌کنند. کمبود آموزش به زبان فارسی و اعتماد به گروه‌های غیرمعتبر در شبکه‌های اجتماعی نیز ریسک را افزایش می‌دهد. کاربران در همین راستا باید منابع را با دقت بررسی کنند، از لینک‌های مستقیم پلتفرم‌های رسمی استفاده کنند و آگاهی خود را از طریق انجمن‌های معتبر بالا ببرند.
اگر کاربر قربانی Phishing شد، چه اقداماتی باید انجام دهد؟
اگر کاربر قربانی فیشینگ شد، باید به شکل فوری رمزهای عبور حساب‌های مرتبط را تغییر داده و احراز هویت دومرحله‌ای را فعال نماید. سپس، دارایی‌ها را به کیف پول امن منتقل و صرافی را از طریق کانال‌های رسمی مطلع سازد. همچنین، از ذخیره اطلاعات حساس در دستگاه‌های ناامن خودداری نموده و گزارش حادثه به انجمن‌های محلی کریپتو و مشورت با کارشناسان می‌تواند به کاهش خسارت کمک کند. گفتنی است که پیگیری قانونی دشوار بوده، بنابراین پیشگیری و اقدام سریع حیاتی است.
