آشنایی با عرضه در گردش، حداکثر عرضه و عرضه کل
میزان عرضه توکن مشخص می کند که چه تعداد سکه ارز دیجیتال در یک زمان خاص وجود خواهد داشت و می تواند به سه بخش عرضه در گردش (Circulation Supply)، حداکثر عرضه (Max Supply) و عرضه کل (Total Supply) تقسیم شود.
عرضه کل (Total Supply) یک ارز دیجیتال به مجموع عرضه در گردش و سکه هایی که هنوز منتشر نشده اند، اشاره دارد. حداکثر عرضه، بیشترین تعداد توکنهایی است که میتوان در یک شبکه ایجاد کرد، در حالی که عرضه در گردش تعداد توکنهایی است که وجود دارد و برای انجام معاملات در بازار موجود است. تمام معیارهای عرضه ارزهای دیجیتال برای تعیین توزیع توکن، تقاضا و ارزش بازار بسیار مهم هستند. آنها می توانند بر قیمت یک ارز دیجیتال تأثیر بگذارند و معیارهای اساسی برای سرمایه گذارانی هستند که می خواهند ارزش یک پروژه را ارزیابی کنند.
برخلاف ارزهای فیات، که بانکهای مرکزی میتوانند به دلخواه آنها را چاپ کنند، بیشتر توکنها دارای حداکثر عرضه از پیش تعیینشدهای هستند که نمیتوان آزادانه آنها را افزایش یا کاهش داد. عرضه یک توکن میتواند یکباره آزاد شود، اما اکثر ارزهای دیجیتال مانند سکههای اثبات کار (PoW) استخراج میشوند یا در صورت اثبات سهام (PoS) در طول زمان تولید میشوند. برخی از ارزهای دیجیتال عرضه محدودی دارند، مانند بیت کوین (BTC) که تنها 21 میلیون سکه از آن عرضه می شود. سایر ارزهای دیجیتال دارای حداکثر عرضه هستند اما عرضه محدودی ندارند. به عنوان مثال، عرضه اتریوم مانند بیت کوین دارای سقف مشخصی نیست، اما انتشار سکه های جدید پس از وقوع ادغام روی 1600 اتریوم در روز ثابت شده است.
عرضه در گردش (Circulation Supply) چیست؟
عرضه در گردش ارز دیجیتال به تعداد توکن های موجود در بازار اشاره دارد که برای انجام معاملات و تجارت در حال حاضر در دسترس هستند. معیار عرضه در گردش برای تعریف ارزش کل بازار یک ارز دیجیتال معین و محاسبه اندازه اقتصاد آن استفاده می شود. ارزش بازار یک ارز دیجیتال با ضرب قیمت هر واحد در تعداد تمام سکه های موجود (عرضه در گردش) در یک بلاکچین، حتی آنهایی که مفقود یا مصادره شده اند، به دست می آید.
نمونه ای از بیت کوین های دست نخورده می تواند بیت کوین های ساتوشی ناکاموتو باشد که میلیون ها بیت کوین را در سال های اولیه استخراج کرد اما هرگز آنها را جابجا نکرد. دلیل چنین تصمیمی هرچه باشد، همه آن بیت کوین ها همچنان در عرضه در گردش ارز دیجیتال گنجانده شده است. برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، عرضه محدودی دارند و تعداد آنها تنها از طریق استخراج افزایش می یابد. از سوی دیگر، توسعه دهندگان برخی توکن های متمرکزتر می توانند عرضه در گردش خود را از طریق ضربات آنی افزایش دهند، کمی شبیه به بانک های مرکزی. عرضه در گردش نیز می تواند با فرآیندی به نام توکن سوزی کاهش یابد، که به معنای از بین بردن توکن ها با ارسال آنها به کیف پولی است که کلیدهای آن در دسترس کسی نیست. به همین دلیل، شاخص عرضه در گردش باید به نوعی تقریبی در نظر گرفته شود.
حداکثر عرضه (Max Supply) چیست؟
حداکثر عرضه یک ارز دیجیتال، تعداد کل توکن هایی است که نهایتا استخراج خواهد شد، و معمولاً زمانی که بلوک پیدایش (جنسیس بلاک) ایجاد می شود، تعریف می شود. حداکثر عرضه بیت کوین به 21 میلیون محدود شده است، پروتکل و کد آن به گونه ای ساخته شده است که دیگر نمی توان بیش از این مقدار بیت کوین استخراج کرد. بعضی ارزهای دیجیتال حداکثر عرضه ندارند، اما ممکن است روی تعداد سکههای جدیدی که میتوانند با سرعت خاصی ضرب شوند، محدودیت داشته باشند، مثل اتریوم.
از سوی دیگر، استیبل کوینها تمایل دارند حداکثر عرضه را همیشه ثابت نگه دارند تا از شوک عرضه که میتواند قیمت را تحت تأثیر قرار دهد و آن را نوسانی کند، جلوگیری کند. ثبات آنها توسط دارایی های ذخیره وثیقه یا الگوریتم های ایجاد شده برای کنترل عرضه از طریق فرآیند توکن سوزی تضمین می شود.
سکههای دارای پشتوانه الگوریتمی برای حفظ قیمت ثابت طراحی شدهاند، اما دارای معایبی هستند، زیرا در برابر ریسکهای شکسته شدن پیوند خود با ارزهای فیات آسیبپذیر هستند. همچنین، استیبل کوینهای غیرالگوریتمی مانند تتر ممکن است مانند ژوئن 2022 در معرض خطر از دست دادن پیوند خود با ارزهای فیات قرار گیرند، که نشان میدهد حتی سکههایی که باید اطمینان بیشتری برای کاربران به ارمغان بیاورند ممکن است در خطر باشند.
دو معیار عرضه در گردش و عرضه کل نیز بر قیمت یک توکن تأثیر میگذارند، اما به میزان کمتری نسبت به حداکثر عرضه. وقتی یک ارز دیجیتال به حداکثر عرضه برسد، دیگر هیچ سکه جدیدی نمیتوان ایجاد کرد. هنگامی که این اتفاق می افتد، دو نتیجه اصلی ایجاد می شود:
ارز دیجیتال کمیاب تر می شود و در نتیجه، اگر تقاضا از عرضه بیشتر شود، ممکن است قیمت آن افزایش یابد و ماینرها برای دریافت پاداش برای مشارکت خود باید به کارمزد متکی باشند.
در مورد بیت کوین، عرضه کل از طریق فرآیندی به نام هاوینگ به نصف می رسد، بنابراین محاسبه می شود که در سال 2140 به حداکثر عرضه 21 میلیون سکه خواهد رسید. اگرچه انتشار بیت کوین در طول زمان از طریق استخراج افزایش می یابد، اما از طرفی پاداشهای تورمی و بلاک هر چهار سال به نصف کاهش مییابد و آن را تبدیل به یک ارز دیجیتال ضدتورمی میکند.
عرضه کل (Total Supply) چیست؟
عرضه کل یک توکن با افزودن عرضه در گردش به تعداد سکه هایی که استخراج شده اند اما هنوز در بازار توزیع نشده اند محاسبه می شود. به بیانی دیگر، عرضه کل به تعداد سکهها یا توکنهایی اطلاق میگردد که در حال حاضر وجود دارند که میتواند به صورت در گردش یا قفل شده باشند. به عنوان مثال، در مورد سکه هایی که برای پاداشهای استیک رزرو و قبلا ضرب شده اند. با این حال، آنها در پروتکل پروژه قفل شده اند و تنها زمانی توزیع می شوند که استیکرها شرایط خاصی را برآورده کند.
مثال دیگر زمانی رخ میدهد که یک پروژه ارز دیجیتال جدید راهاندازی میشود و تعداد توکنهای صادر شده با توکنهای توزیعشده برابری نمیکند. این نوع اقدامات معمولاً برای دنبال کردن تقاضا و عدم عرضه بیش از حد ارز دیجیتال انجام می شود که در نتیجه می تواند بر قیمت تأثیر منفی بگذارد.
همچنین میتواند در مورد توکنهایی باشد که توسط توسعهدهندگان در راهاندازی بلاکچین ایجاد شدهاند تا از آنها بهعنوان بودجه توسعه پروژه استفاده شود، اما هنوز منتشر نشدهاند. علاوه بر این، سکهها یا توکنهای سوزانده شده در عرضه کل محاسبه نمیشوند، زیرا آنها توکنهایی هستند که در یک آدرس غیرقابل دستیابی قفل میشوند که هیچکس هرگز نمیتواند به آن دسترسی داشته باشد و بنابراین برای همیشه حذف میشوند.
بسته به قوانین پروتکل رمزنگاری، امکان افزایش عرضه کل توکن وجود دارد. به عنوان مثال، با بیت کوین، تا زمانی که حداکثر اجماع برای تغییر پروتکل وجود نداشته باشد، عرضه کل 21 میلیون سکه آن هرگز نمی تواند تغییر کند. با توکن های دیگر، توسعه دهندگان به طور بالقوه می توانند با برنامه ریزی از قبل متغیری در قرارداد هوشمند، قانون تامین پروتکل را تغییر دهند.
عرضه کل در مقابل حداکثر عرضه و عرضه در گردش
عرضه در گردش و حداکثر عرضه به یک اندازه مهم هستند و درک مفهوم آنها در مقابل عرضه کل می تواند به ارزیابی تأثیر آنها بر قیمت ارز دیجیتال کمک کند. اینکه چگونه یک قیمت ممکن است در آینده تغییر کند، یک ارزیابی حیاتی برای سرمایهگذاری است که میتواند استراتژی متفاوتی را بسته به نحوه عملکرد هر معیار در برابر عرضه کل برنامهریزی کند. عرضه کل و عرضه در گردش می تواند در طول زمان تغییر کند، بنابراین ضروری است که از آخرین پیشرفت های یک پروژه اطلاع داشته باشید. سکهها یا توکنهای ارزهای دیجیتال را میتوان به راحتی با سهامهای قابل معامله عمومی در بازار سهام مقایسه کرد، زیرا قیمت آنها منعکس کننده شرایط عرضه و تقاضا است. هر چه تعداد سکه ها بیشتر باشد، نیاز به افزایش تقاضا برای افزایش قیمت وجود دارد.
عرضه کم به این معنی است که توکن (سهام) کمیاب است و اگر تقاضای بالایی داشته باشد، احتمالاً قیمت آن افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر، اگر تقاضا برای یک ارز دیجیتال کم باشد اما عرضه زیادی داشته باشد، ممکن است قیمت آن کاهش یابد.