با نزدیک شدن به رویداد هاوینگ بیت کوین، شاهد ظهور نوآوری جدیدی به نام پروتکل رونز (Runes Protocol) در عرصه ارزهای دیجیتال خواهیم بود. این پروتکل که توسط کیسی رودآرمور، خالق تئوری Ordinal، توسعه یافته است، با معرفی یک استاندارد توکن قابل تعویض جدید برای بیت کوین، توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. گزارش اخیر شرکت تحلیلی دلفی دیجیتال (Delphi Digital) پتانسیل رونز برای متحول ساختن فضای توکن سازی و به چالش کشیدن سلطه BRC-20 ها را به وضوح نشان می‌دهد. این مقاله به بررسی ماهیت پروتکل رونز، ویژگی‌های منحصر به فرد آن، و مقایسه آن با استاندارد توکن BRC-20 می‌پردازد.
ماهیت پروتکل رونز
برخلاف نسل‌های قبلی توکن‌های بیت کوین، رونز خود یک توکن مجزا نیست، بلکه چارچوبی است که امکان ایجاد آلت کوین ها را در بستر شبکه بیت کوین فراهم می‌کند. توکن‌های ایجاد شده با استفاده از این پروتکل، که به عنوان «رون» (Rune) شناخته می‌شوند، از قابلیت تعویض برخوردارند، به این معنا که هر رون با دیگری قابل جایگزینی است.
ویژگی‌های کلیدی پروتکل رونز
گزارش دلفی دیجیتال، ویژگی‌های متمایز پروتکل رونز را که آن را از سایر استانداردهای توکن موجود متمایز می‌کند، به شرح زیر بیان می‌کند:
- استفاده از UTXO های بیت کوین: رونز از UTXO های بیت کوین (خروجی تراکنش خرج نشده) برای ذخیره‌سازی هم بیت کوین و هم رون ها استفاده می‌کند. این روش به کاربران امکان می‌دهد تا به طور مستقیم و بدون نیاز به فرآیندهای اضافی، رون ها را در شبکه بیت کوین ایجاد و ترید کنند. این امر به دلیل استفاده رونز از زیرساخت UTXO های موجود بیت کوین برای مدیریت هر دو ارز دیجیتال، به سادگی و سرعت قابل توجهی در ایجاد و ترید رون ها منجر می‌شود.
- تمرکز بر شفافیت و امنیت: پروتکل رونز با انتقال اعتماد از سطح ایندکسر به بلاکچین بیت کوین، هدف افزایش شفافیت و امنیت را دنبال می‌کند.
- مکانیزم لانچ عادلانه: اکوسیستم رونز از مکانیزم منحصر به فردی برای لانچ‌های عادلانه بهره می‌برد. اولین رون، با نام UNCOMMON•GOODS (رون 0)، از هاوینگ آینده تا رویداد هاوینگ بعدی برای ضرب (مینت) باز است.
- نام توکن‌ها: در ابتدا، نام توکن‌ها در اکوسیستم رونز باید حداقل 13 کاراکتر داشته باشند. با گذشت زمان، این الزام به تدریج کاهش می‌یابد تا زمانی که همه نام‌ها برای استفاده در دسترس قرار گیرند.
مقایسه رونز با BRC-20
تاکنون، استاندارد BRC-20 با حجم بازار بیش از 1.5 میلیارد دلار، بر فضای توکن سازی بیت کوین تسلط داشته است. با این حال، ظهور توکن‌های رون گمانه‌زنی‌هایی را در مورد پتانسیل جایگزینی BRC-20 ها به وجود آورده است.
گزارش دلفی دیجیتال تفاوت‌های کلیدی بین این دو استاندارد توکن را برجسته می‌کند و نشان می‌دهد که رونز مزایای بالقوه‌ای را ارائه می‌دهد:
- ایجاد ساده‌تر توکن‌ها: رونز با استفاده از فیلد OP_RETURN، فرآیند ایجاد توکن را ساده‌تر می‌کند. در حالی که BRC-20 ها برای هر انتقال توکن نیاز به اینسکریپشن‌های جدید دارند.
- انعطاف‌پذیری بیشتر در ایجاد توکن: رونز از ویژگی‌هایی مانند ضرب باز، توزیع عادلانه و مینتینگ تک آدرس پشتیبانی می‌کند که BRC-20 ها از آنها برخوردار نیستند.
- سازگاری بیشتر: رونز با کیف پول های تأیید پرداخت ساده‌سازی‌شده (SPV) و راه‌حل‌های لایه دوم بیت کوین سازگاری بیشتری دارد که تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تری را امکان‌پذیر می‌کند.
به‌روزرسانی‌های بالقوه BRC-20
در حالی که پروتکل رونز مزایای قابل توجهی را ارائه می‌دهد، محدودیت‌هایی نیز دارد. گزارش دلفی دیجیتال به دو چالش کلیدی اشاره می‌کند:
- وضعیت فعلی توسعه زیرساخت: زیرساخت فعلی ممکن است برای دستیابی به پتانسیل کامل سازگاری رونز کافی نباشد.
- مدل Cenotaph: معرفی مدل Cenotaph برای امکان ارتقاء پروتکل، نگرانی‌هایی را در مورد از دست دادن احتمالی رون ها به دلیل موضوعی تحت عنوان “malformed runestones” ایجاد می‌کند.
با افزایش محبوبیت پروتکل رونز، شایعاتی در مورد به‌روزرسانی‌های احتمالی برای استاندارد BRC-20 منتشر شده است. یکی از این به‌روزرسانی‌ها، توانایی ایندکسرهای BRC-20 برای محاسبه کد قرارداد هوشمند ماشین مجازی اتریوم (EVM) است. دلفی دیجیتال معتقد است که این پیشرفت می‌تواند برخی از مشکلات طراحی موجود در BRC-20 را برطرف کند و در نتیجه رقابت بین این دو استاندارد توکن را افزایش دهد.
نتیجه‌گیری
پروتکل رونز نوآوری جدیدی در فضای توکن سازی بیت کوین است که پتانسیل به چالش کشیدن سلطه BRC-20 ها را دارد. این پروتکل با ارائه ویژگی‌هایی مانند استفاده از UTXO های بیت کوین، تمرکز بر شفافیت و امنیت، مکانیزم لانچ عادلانه، و فرآیند ساده‌تر ایجاد توکن، مزایای قابل توجهی را نسبت به BRC-20 ها ارائه می‌دهد.
با این حال، چالش‌هایی مانند وضعیت فعلی توسعه زیرساخت و مدل Cenotaph وجود دارد که باید قبل از پذیرش گسترده رونز برطرف شوند. ظهور رونز نشان‌دهنده تحولی هیجان‌انگیز در فضای ارزهای دیجیتال است و پتانسیل شکل‌دهی به آینده توکن سازی بیت کوین را دارد.
رقابت بین رونز و BRC-20 ها در حال افزایش است و هر دو استاندارد توکن در حال تکامل و به‌روزرسانی هستند. این رقابت به نفع کاربران خواهد بود، زیرا به نوآوری بیشتر، کارایی و امنیت در فضای توکن سازی بیت کوین منجر می‌شود.
در نهایت، آینده توکن سازی بیت کوین به عوامل مختلفی از جمله پذیرش کاربر، توسعه زیرساخت و نوآوری‌های تکنولوژیکی بستگی دارد. با این حال، ظهور رونز نشان می‌دهد که این فضا پویا و در حال تحول است و پتانسیل رشد و پیشرفت قابل توجهی را دارد.
