
در دوران جنگ، بحران و رکود اقتصادی، یکی از مهمترین دغدغههای مردم حفظ سرمایه و امنیت مالی است. ارزهای دیجیتال که به دلیل ماهیت غیرمتمرکز و جهانی خود، بهعنوان ابزاری برای فرار از تورم و محدودیتهای مالی شناخته میشوند، در این دورهها بیش از پیش مورد توجه قرار میگیرند. اما همزمان با افزایش استفاده از ارزهای دیجیتال، بستر مناسبی برای فعالیت کلاهبرداران نیز فراهم میشود. در چنین شرایطی، آشنایی با کلاهبرداریهای رایج ارز دیجیتال به یک ضرورت تبدیل میشود تا کاربران بتوانند از داراییهای خود در برابر تهدیدات سایبری محافظت کنند.
در این مقاله، به معرفی رایجترین شیوههای کلاهبرداری در حوزه رمزارزها طی دوران جنگ و رکود اقتصادی میپردازیم و در ادامه نکات مهمی برای افزایش امنیت کیف پول و معاملات ارائه خواهیم داد.
آشنایی با کلاهبرداریهای رایج ارز دیجیتال در دوران جنگ
در ادامه به معرفی ۱۰ مورد از مهمترین و رایجترین شیوههای کلاهبرداری در بازار رمزارزها طی دوران جنگ و بحران میپردازیم:
۱. وعده سودهای نجومی و طرحهای پانزی
در شرایطی که مردم نگران کاهش ارزش پول ملی و تورم هستند، وعده دریافت سودهای تضمینی در مدت زمان کوتاه بسیار وسوسهانگیز میشود. کلاهبرداران با راهاندازی پلتفرمهایی با ظاهری حرفهای، افراد را ترغیب میکنند که ارز دیجیتال خود را بهصورت امانی در اختیارشان قرار دهند و وعده سودهای ماهانه بالا میدهند. این طرحها همان پانزی کلاسیک هستند که تنها با ورود سرمایهگذاران جدید، سود قبلیها پرداخت میشود.
۲. کیف پول و اپلیکیشنهای جعلی
در دوران جنگ و تحریم، محدودیتهای فنی و فیلترینگ منجر به استقبال مردم از اپهای جایگزین میشود. این مسئله باعث رشد انفجاری اپلیکیشنهای جعلی میگردد. برخی از این اپها شبیه به کیف پولهای مشهور مثل Trust Wallet یا MetaMask طراحی میشوند، اما به محض ورود کلید خصوصی یا عبارت بازیابی، دارایی شما را تخلیه میکنند.
۳. فیشینگ از طریق پیامرسانها و ایمیل
در بحرانها، کانالهای ارتباطی غیررسمی نظیر تلگرام، واتساپ و ایمیلهای ناشناس به ابزارهای محبوب کلاهبرداران تبدیل میشوند. با ارسال لینکهای جعلی شبیه به صرافیها یا پلتفرمهای معروف، کاربر به وارد کردن اطلاعات حساس مثل عبارت بازیابی یا رمز عبور ترغیب میشود و بهاینترتیب، داراییاش از دست میرود.
۴. صرافیهای تقلبی و بدون مجوز
در شرایط تحریم، صرافیهای خارجی دسترسی کاربران برخی کشورها را مسدود میکنند. کلاهبرداران از این فرصت سوءاستفاده کرده و صرافیهایی با ظاهر رسمی اما بدون مجوز و پشتیبانی واقعی راهاندازی میکنند. پس از جذب سرمایه کاربران، این صرافیها بهیکباره ناپدید میشوند.
۵. ایردراپها و مسابقات جعلی
با وعده دریافت توکن رایگان، لینکهایی در شبکههای اجتماعی منتشر میشود که از کاربران میخواهد کیف پول خود را به وبسایت جعلی متصل کنند یا مقداری ارز برای «فعالسازی» ایردراپ ارسال کنند. در این دام، دسترسی کامل به کیف پول کاربران در اختیار کلاهبرداران قرار میگیرد.
۶. مهندسی اجتماعی و جعل هویت
در برخی موارد، کلاهبردار با جعل هویت افراد مشهور یا ادمین کانالها و گروهها در تلگرام، با کاربران تماس گرفته و از آنها درخواست ارسال ارز یا اطلاعات ورود میکند. در دوران جنگ که اضطراب بالا است، قربانیان با سرعت اعتماد میکنند و اطلاعات مهم را به اشتراک میگذارند.
۷. رباتهای تریدر جعلی
با محبوبیت روزافزون ترید خودکار در بازار رمزارز، بسیاری از پروژههای تقلبی ادعا میکنند که با استفاده از هوش مصنوعی یا الگوریتمهای خاص، سود تضمینی کسب میکنند. کاربر باید داراییاش را به این رباتها بسپارد، اما پس از مدتی، نه از سود خبری است و نه از اصل سرمایه.
۸. سایتهای استخراج ابری تقلبی
در این روش، وبسایتهایی به کاربران وعده استخراج ارز دیجیتال بدون نیاز به تجهیزات فیزیکی میدهند. کاربران با پرداخت هزینه اشتراک یا خرید هشریت، وارد فرایند استخراج میشوند اما هیچ پرداخت واقعی صورت نمیگیرد و سودها تنها به شکل نمایشی در داشبورد نمایش داده میشود.
۹. NFTها و بازیهای بلاکچینی جعلی
با رشد بازیهای Play to Earn و بازار NFT، کلاهبرداران اقدام به راهاندازی پروژههای ساختگی میکنند. کاربران برای ورود باید ارز خاصی خریداری یا NFT خاصی تهیه کنند، اما پس از مدتی پروژه تعطیل شده و توکنها بیارزش میشوند.
۱۰. لینکهای مخرب و بدافزارهای رمزارزی
در دوران جنگ و تحریم، استفاده از منابع غیررسمی و فیلترشکنها زیاد میشود. برخی لینکها، فایلهای آلوده یا بدافزارهایی را روی سیستم کاربر نصب میکنند که مخصوص سرقت اطلاعات کیف پول یا مانیتور کردن صفحهکلید هستند. در نتیجه، کلمات بازیابی یا رمزها افشا شده و کیف پول خالی میشود.
نکات مهم برای حفظ امنیت ارزهای دیجیتال در دوران جنگ

برای جلوگیری از گرفتار شدن در دام کلاهبرداریهای رایج ارز دیجیتال، رعایت نکات زیر بسیار حیاتی است:
۱. از کیف پولهای رسمی و معتبر استفاده کنید. فقط از سایت رسمی یا فروشگاههای معتبر (Google Play، App Store) دانلود کنید.
۲. هرگز عبارت بازیابی را در اختیار کسی قرار ندهید. حتی اگر ادعا کنند از تیم پشتیبانی هستند.
۳. از صرافیهای شناختهشده با سابقه روشن استفاده کنید. قبل از واریز دارایی، نام صرافی را در منابع مستقل بررسی کنید.
۴. از تأیید دو مرحلهای (2FA) استفاده کنید. و ترجیحاً از نرمافزارهایی مانند Google Authenticator بهره ببرید.
۵. هرگز از لینکهای دریافتی در پیامها وارد کیف پول یا صرافی نشوید. آدرس وبسایت را خودتان تایپ یا بوکمارک کنید.
۶. در شبکههای اجتماعی و گروههای تلگرام به هیچ پیام شخصیای پاسخ ندهید. حتی اگر فرستنده ظاهر یک ادمین را داشته باشد.
۷. هرگز به وعده سودهای تضمینی اعتماد نکنید. در دنیای رمزارز، سود بالا بدون ریسک وجود ندارد.
۸. از منابع خبری رسمی و معتبر استفاده کنید. قبل از هر اقدامی، صحت اطلاعات را بررسی کنید.
۹. در دوران جنگ از کامپیوترهای عمومی یا فیلترشکنهای نامعتبر استفاده نکنید. امنیت اطلاعات در این شرایط بسیار پایین است.
۱۰. عبارت بازیابی را روی کاغذ در مکان امن نگه دارید. ذخیره آن در گوشی یا فضای آنلاین بسیار خطرناک است.
نتیجهگیری
در دوران جنگ و بحران، ارزهای دیجیتال میتوانند ابزار مهمی برای حفظ ارزش سرمایه و دسترسی به خدمات مالی جهانی باشند. اما همین ویژگیها، بستر را برای رشد کلاهبرداریهای رایج ارز دیجیتال فراهم میکند. شناخت این تهدیدات و آموزش اصول امنیتی برای هر کاربر فعال در این حوزه، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است. با آگاهی و دقت، میتوان از دارایی دیجیتال خود در برابر تهدیدات محافظت کرد و از مزایای واقعی رمزارزها بهرهمند شد.
سوالات متداول
چرا در دوران جنگ، کلاهبرداریهای رمزارزی افزایش مییابد؟
به دلیل اضطراب عمومی، کاهش اعتماد به سیستمهای مالی رسمی و رشد استفاده از رمزارزها، افراد بیشتر در معرض فریب قرار میگیرند.
آیا تمام پروژههای NFT و Play to Earn کلاهبرداری هستند؟
خیر، اما باید پروژهها را با دقت بررسی کرد. اگر وعده سودهای عجیب یا روند ناشفاف دارند، احتمال کلاهبرداری بالاست.
چگونه بفهمم که یک کیف پول یا اپلیکیشن جعلی است؟
به نام توسعهدهنده، تعداد نصب، نظرات کاربران و لینک رسمی سایت توجه کنید. اپلیکیشنهای جعلی معمولاً غلط املایی دارند یا نسخههای قدیمی هستند.
اگر در دام کلاهبرداری بیفتم، آیا امکان بازگرداندن دارایی وجود دارد؟
متأسفانه اغلب موارد، بازیابی دارایی ممکن نیست. بلاکچین غیرقابل برگشت است؛ بنابراین پیشگیری، بهترین راه است.
بهترین روش ذخیرهسازی امن در دوران جنگ چیست؟
استفاده از کیف پول سرد (Cold Wallet) و نگهداری آفلاین عبارت بازیابی در مکان فیزیکی امن (نه روی گوشی یا رایانه).