چرا باید از ورود به دارک وب اجتناب کرد؟ خطرات و تهدیدات پنهان دارک وب

دارک وب، که با نام دارک نت نیز شناخته می‌شود، به بخشی پنهان از اینترنت اطلاق می‌شود که تنها از طریق نرم‌افزارها و ابزارهای ویژه‌ای مانند مرورگر Tor قابل دسترسی است. هرچند این فضا اغلب با فعالیت‌های غیرقانونی گره خورده است، اما کاربردهای مشروعی نیز دارد. البته خطرهای دارک وب موجب شده‌اند تا این فضا برای عموم کاربران پر از تهدیدات مالی و امنیتی باشد. در ادامه، به تعریف دارک وب و دلایل اجتناب از آن می‌پردازیم.

دارک وب چیست؟

دارک وب (Dark Web) به بخشی رمزگذاری‌شده و مخفی از اینترنت اشاره دارد که از طریق مرورگرهای معمولی قابل دسترسی نیست. این فضا زیرمجموعه‌ای از دیپ وب یا وب عمیق محسوب می‌شود، که شامل تمام محتوایی است که در موتورهای جست‌وجو نمایه‌سازی نشده و با جست‌وجوی استاندارد قابل یافتن نیست.

Dark Web شامل مجموعه‌ای از وب‌سایت‌ها و خدمات مخفی است که بر بستر نرم‌افزارها و پروتکل‌های خاصی مانند مرورگر Tor فعالیت می‌کنند. این وب‌سایت‌ها معمولاً دارای پسوند “.onion” هستند که برای پنهان‌سازی موقعیت واقعی و هویت گردانندگان آن‌ها طراحی شده است.

دارک وب هم برای مقاصد قانونی و هم برای فعالیت‌های غیرقانونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از منظر قانونی، این فضا برای خبرنگاران، فعالان مدنی و افشاگران اطلاعات اهمیت بالایی دارد، زیرا امکان ارتباط و اشتراک‌گذاری ایمن اطلاعات را بدون ترس از نظارت یا سانسور فراهم می‌کند.

با این حال، دارک وب به‌عنوان بستری برای فعالیت‌های غیرقانونی نیز شهرت دارد. خرید و فروش کالاهای غیرقانونی مانند مواد مخدر، اسلحه و داده‌های سرقت‌شده، توزیع بدافزارها، هماهنگی حملات سایبری و تبادل محتوای غیرقانونی، از جمله فعالیت‌هایی هستند که در این فضا انجام می‌شوند. مهاجمان سایبری از این محیط برای فعالیت‌های خود به‌صورت ناشناس استفاده می‌کنند که این موضوع، چالشی جدی برای کارشناسان امنیت سایبری و نهادهای قانونی محسوب می‌شود.

کاربردهای دارک وب

Dark Web طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها را دربر می‌گیرد که شامل موارد کاملاً قانونی تا اقدامات غیرقانونی می‌شود:

• ناشناس‌ ماندن و حفظ حریم خصوصی: این ویژگی برای فعالان حقوق بشر، خبرنگاران و افشاگران اطلاعات که در شرایط پرخطر فعالیت می‌کنند، حیاتی است.
• تجارت کالاهای غیرقانونی: بازارهای پنهانی در دارک وب، امکان خرید و فروش موادی مانند مواد مخدر، اسلحه، اسناد جعلی و داده‌های سرقت‌شده را فراهم می‌کنند. این بازارها اغلب هدف عملیات نهادهای اجرای قانون قرار می‌گیرند.
• خدمات مجرمان سایبری: مجرمان سایبری از دارک وب برای ارائه خدماتی همچون اجرای حملات DDoS، توسعه بدافزارهای سفارشی و نفوذ به سازمان‌های خاص استفاده می‌کنند.
• تراکنش‌های مالی ناشناس: استفاده از رمزارزها در دارک وب محبوبیت بالایی دارد، زیرا به افزایش گمنامی در معاملات کمک می‌کند. این قابلیت هم در معاملات مشروع و هم در فعالیت‌های غیرقانونی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• ارتباطات امن: پلتفرم‌های پیام‌رسان رمزگذاری‌شده در دارک وب، امکان برقراری ارتباطات ایمن را فراهم می‌کنند که برای افراد و سازمان‌هایی که نیاز به حفظ محرمانگی دارند، مفید است.
• دسترسی به اطلاعات سانسورشده: در کشورهایی با قوانین سختگیرانه سانسور، دارک وب به کاربران اجازه می‌دهد بدون ترس از مجازات، به وب‌سایت‌ها و منابع فیلترشده دسترسی داشته باشند.
• اهداف تحقیقاتی: متخصصان امنیت سایبری از دارک وب برای ردیابی تهدیدات سایبری، بررسی رخنه‌های امنیتی و تحلیل روندهای جدید بدافزارها استفاده می‌کنند.
• افشاگری و انتشار اطلاعات حساس: برخی از پلتفرم‌های موجود در دارک وب به‌طور خاص برای افشای اطلاعات طراحی شده‌اند و به افراد این امکان را می‌دهند که به‌صورت ناشناس، اطلاعاتی درباره فعالیت‌های غیرقانونی را در اختیار رسانه‌ها یا سازمان‌های ناظر قرار دهند.
• میزبانی محتوای حساس: برخی از وب‌سایت‌ها در دارک وب به انتشار محتواهای سانسورشده یا حساس اختصاص دارند؛ از حمایت از آزادی بیان در کشورهای استبدادی گرفته تا انتشار محتواهایی که در سراسر جهان مورد مناقشه قانونی هستند.

دارک وب در برابر دیپ وب و وب سطحی

اینترنت شامل لایه‌های مختلفی از اطلاعات است که در بستر شبکه جهانی وب قرار دارند. برای درک بهتر ساختار آن، می‌توان اینترنت را به سه بخش مجزا تقسیم کرد: وب سطحی، دیپ وب و دارک وب.

وب سطحی

این بخش، آشناترین لایه برای کاربران روزمره اینترنت است. وب سطحی شامل وب‌سایت‌ها و منابعی است که در موتورهای جست‌وجویی مانند گوگل، بینگ یا یاهو ایندکس شده‌اند. این صفحات، عمومی و به‌راحتی از طریق مرورگرهای استاندارد در دسترس هستند. از سایت‌های خبری و پلتفرم‌های تجارت الکترونیک گرفته تا شبکه‌های اجتماعی و منابع اطلاعاتی، همگی در این دسته قرار دارند. بااین‌حال، وب سطحی تنها درصد کوچکی از محتوای اینترنت را شامل می‌شود و بیشتر فعالیت‌های آنلاین در لایه‌های عمیق‌تر انجام می‌شود.

دیپ وب

برخلاف تصورات رایج، دیپ وب ذاتاً محیطی مجرمانه نیست. این فضا شامل تمام محتوایی است که در موتورهای جست‌وجو نمایه‌سازی نمی‌شود و از طریق جست‌وجوی معمولی قابل دسترسی نیست. پایگاه‌های داده خصوصی مانند آرشیوهای مقالات علمی، سوابق دولتی، پرتال‌های خدمات درمانی و حتی حساب‌های ایمیل شخصی نمونه‌هایی از محتوای دیپ وب هستند.

به‌طور کلی، دیپ وب میزبان محتوای حفاظت‌شده یا محدودشده‌ای است که نیاز به احراز هویت (مانند نام کاربری و رمز عبور) دارد. هرچند این بخش به‌مراتب بزرگ‌تر از وب سطحی است، اما بخش عمده‌ای از آن شامل اطلاعات روزمره‌ای است که به‌صورت ایمن ذخیره شده‌اند.

دارک وب

دارک وب، بخشی مخفی از دیپ وب است که تنها از طریق فناوری‌های رمزگذاری‌شده‌ای مانند شبکه Tor قابل دسترسی است. این لایه به‌طور عمدی از دسترس عموم خارج شده و تنها با نرم‌افزارهای خاص یا پیکربندی‌های ویژه‌ای قابل مشاهده است. هدف اصلی این فضا، ایجاد حریم خصوصی و ناشناس ماندن کاربران در فعالیت‌های آنلاین است که می‌تواند شامل هر دو جنبه قانونی و غیرقانونی باشد. همچنین این بستر به دلیل تمرکز بر حریم خصوصی و ناشناس ماندن، اغلب به‌عنوان پناهگاهی برای فعالیت‌های مجرمانه شناخته می‌شود.

جنبه‌های مجرمانه دارک وب

رمزگذاری و ناشناس ماندن در دارک وب، آن را به بستری جذاب برای فعالیت‌های غیرقانونی تبدیل کرده و باعث شده است پیگیری مجرمان برای نهادهای قانونی دشوار شود. این فضا به مرکزی برای انواع جرایم اینترنتی تبدیل شده که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• قاچاق مواد مخدر: دارک وب به‌عنوان یکی از بازارهای اصلی فروش مواد مخدر تفریحی و دارویی شناخته می‌شود. فروشندگان در این بستر طیف وسیعی از مواد غیرقانونی را عرضه می‌کنند.
• خرید و فروش اسلحه: بازارهای غیرقانونی در دارک وب به کاربران این امکان را می‌دهند که به‌طور مخفیانه سلاح گرم، مواد منفجره و سایر تجهیزات نظامی را خریداری کنند.
• قاچاق انسان: ناشناس ماندن کاربران در دارک وب، آن را به بستری برای سوءاستفاده از افراد آسیب‌پذیر، ازجمله قاچاق انسان، تبدیل کرده است.
• فروش داده‌های سرقت‌شده و سرقت هویت: مجرمان سایبری از دارک وب برای خریدوفروش اطلاعات شخصی سرقت‌شده، مانند مشخصات کارت‌های اعتباری، شماره‌های تأمین اجتماعی و اطلاعات حساب‌های هک‌شده، استفاده می‌کنند.
• توزیع بدافزار و حملات سایبری: دارک وب به‌عنوان بازاری برای ابزارهای هک، بدافزارها و سایر خدمات جرایم سایبری عمل می‌کند و به مهاجمان این امکان را می‌دهد که حملات خود را هماهنگ کرده و کدهای مخرب را توزیع کنند.
• بازار قتل‌های قراردادی: یکی از جنبه‌های هولناک دارک وب، وجود بازارهای قتل قراردادی است که در آن افراد می‌توانند برای حذف فیزیکی دیگران پول پرداخت کنند.
• فعالیت‌های تروریستی و افراط‌گرایی: دارک وب به‌عنوان بستری برای انتشار ایدئولوژی‌های افراطی، هماهنگی عملیات تروریستی و به‌اشتراک‌گذاری محتوای مرتبط مورد استفاده قرار می‌گیرد.

هرچند حجم کلی تراکنش‌های غیرقانونی در دارک وب در مقایسه با تجارت جهانی اندک است، اما رشد سریع و شدت این جرایم، نگرانی‌های جدی برای نهادهای امنیتی و قانونی ایجاد کرده است.

تهدیدهای ناشی از دارک وب

دارک وب به دلیل فعالیت‌های غیرقانونی و مجرمانه‌ای که در آن جریان دارد، تهدیدهای متعددی را متوجه افراد و سازمان‌ها می‌کند. برخی از مهم‌ترین این تهدیدها شامل موارد زیر است:

• جرایم سایبری: دارک وب محیطی مناسب برای سرقت هویت، کلاهبرداری مالی و توزیع بدافزار است.
• بازارهای غیرقانونی: بسیاری از بازارهای موجود در دارک وب به خریدوفروش کالاها و خدمات غیرقانونی، ازجمله مواد مخدر، اسلحه و داده‌های سرقت‌شده، اختصاص دارند.
• توزیع بدافزار: مجرمان سایبری از دارک وب برای انتشار بدافزارهایی مانند باج‌افزارها، ویروس‌ها و تروجان‌ها استفاده می‌کنند که می‌توانند اطلاعات مالی و شخصی کاربران را به خطر بیندازند.
• کلاهبرداری و تقلب: بسیاری از وب‌سایت‌های موجود در دارک وب به‌منظور سرقت اطلاعات کاربران یا کلاهبرداری‌های مالی طراحی شده‌اند.
• استثمار و قاچاق انسان: مجرمان از ناشناس بودن دارک وب برای انجام فعالیت‌های قاچاق انسان و انتشار محتوای استثماری سوءاستفاده می‌کنند.
• افراط‌گرایی و تروریسم: دارک وب به مرکزی برای ترویج ایدئولوژی‌های افراطی، هماهنگی حملات تروریستی و انتشار محتواهای مرتبط تبدیل شده است.
• نظارت و ردیابی توسط نیروهای امنیتی: بااینکه دارک وب سطح بالایی از ناشناس بودن را فراهم می‌کند، اما مراکز اطلاعاتی و نهادهای امنیتی جهانی فعالیت‌های این فضا را تحت نظر دارند. ورود به این محیط می‌تواند خطر شناسایی و تعقیب قانونی را افزایش دهد.

سخن پایانی – دلایل اجتناب از دارک وب

دارک وب، فضایی ناشناخته و رمزآلود در دنیای اینترنت است که هم برای حفظ حریم خصوصی و آزادی بیان و هم برای فعالیت‌های غیرقانونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هرچند این محیط به‌عنوان ابزاری برای حمایت از حقوق دیجیتال مطرح شده، اما خطرات ناشی از آن، از سرقت اطلاعات تا قاچاق انسان و جرایم سایبری، باعث شده است که این بخش از اینترنت همواره تحت رصد نهادهای قانونی باشد.

سوالات متداول