پژوهشگران دانشگاه Queen Mary لندن موفق به کشف الگوی بزرگترین سقوط بازار رمزارزها، یعنی الگوی پنهان پشت پرده فروپاشی اکوسیستم Terra شدند؛ پروژه‌ای که در سال ۲۰۲۲ دچار سقوط شد و باعث از بین رفتن ۳.۵ میلیارد دلار سرمایه در بازار رمزارزها گردید. دکتر ریچارد کِلِگ و تیم پژوهشی‌اش نشان داده‌اند که گروهی از معامله‌گران، به طور هدفمند این سیستم را با استفاده از فروش استقراضی (Shorting) هدف قرار داده و فروپاشی را رقم زدند.
جزئیاتی از بزرگترین سقوط بازار رمزارزها
اکوسیستم Terra در ماه مه ۲۰۲۲ سقوط بزرگی را تجربه کرد؛ جایی که توکن اصلی این شبکه یعنی LUNA از ۸۷ دلار به ۰.۰۰۰۵ دلار سقوط کرد. هم‌زمان، استیبل‌کوین این شبکه یعنی TerraUSD (UST) نیز از نسبت ۱:۱ با دلار جدا شد و به ۰.۰۳ دلار رسید. این اتفاق باعث ترس و هراس در بازار شد و یکی از دلایل آغاز بازار خرسی ۲۰۲۲ بود که به فروش گسترده دارایی‌هایی همچون بیت کوین و اتریوم منجر شد.
پژوهشگران با استفاده از روش‌های پیشرفته‌ی ریاضی و نرم‌افزارهای تحلیلی مدرن، توانستند الگوهای مشکوک معاملاتی را شناسایی کنند. نتایج نشان می‌دهد که یک حمله هماهنگ‌شده موجب شد تا ارزش این پروژه در عرض یک شب، ۳.۵ میلیارد دلار کاهش یابد.
مطالعه‌ی مذکور با رهبری دکتر کِلِگ صورت گرفت و از تحلیل گراف‌های زمانی (Temporal Graph Analysis) بهره برد؛ روشی پیچیده که برای بررسی سیستم‌های به‌هم‌پیوسته در طول زمان کاربرد دارد.
نقشه‌ای از تعامل توکن‌ها و حمله هدفمند به UST
به گفته‌ی پژوهشگران، این روش به آن‌ها کمک کرد تا روابط بین توکن‌های مختلف در بلاک‌چین اتریوم را به‌صورت گراف ترسیم کنند. همچنین، آن‌ها موفق شدند فرایند تخریب تعمدی UST را با ردیابی معاملات بزرگ و سریالی مشاهده کنند. دکتر کِلِگ توضیح داد که استیبل‌کوین‌هایی مانند TerraUSD معمولاً به ارزهای فیات مانند دلار آمریکا متصل هستند تا ارزش خود را ثابت نگه دارند. اما سقوط آن در مه ۲۰۲۲ یک فاجعه‌ی واقعی بود و باعث از بین رفتن LUNA نیز شد.
او در پژوهش خود درباره بزرگترین سقوط بازار رمزارزها به این نکته اشاره کرد که یک گروه از معامله‌گران با حمله‌ای هماهنگ‌شده و شرط‌بندی علیه سیستم از طریق فروش استقراضی، موجب فروپاشی آن شدند.
«در روزهای منتهی به سقوط، الگوهایی را مشاهده کردیم که به‌شدت غیرطبیعی بودند. به‌جای توزیع متعارف معاملات بین صدها معامله‌گر، تنها تعداد اندکی از افراد کنترل کامل بازار را در دست داشتند. این الگوها مدرکی واضح از یک تلاش هدفمند برای بی‌ثبات‌سازی سیستم بود.» – دکتر ریچارد کِلِگ
بر اساس تحلیل‌ها، در برخی روزهای خاص، تنها پنج یا شش معامله‌گر، تقریباً تمام فعالیت‌های معاملاتی بازار را انجام دادند. هرکدام از این افراد دقیقاً سهم یکسانی از بازار را کنترل می‌کردند؛ وضعیتی که در بازارهای عادی تقریباً ناممکن است و نشانه‌ی آشکار هماهنگی بین معامله‌گران برای ایجاد فروپاشی می‌باشد.
معرفی ابزار جدیدی برای تحلیل بازار رمزارز
این پژوهش نه‌تنها فروپاشی TerraUSD را بررسی می‌کند، بلکه ابزاری قدرتمند برای تحلیل بازار رمزارز ارائه می‌دهد که با استفاده از تحلیل شبکه‌های گرافی می‌تواند داده‌های پیچیده را به‌شکلی قابل‌فهم تفسیر کند. این ابزار می‌تواند برای نهادهای ناظر، پژوهشگران، سرمایه‌گذاران و هر فرد علاقه‌مند به درک عمیق‌تر بازار رمزارزها و کاهش ریسک‌ها بسیار مفید باشد.
دکتر کِلِگ گفت:
«رمزارزها اغلب به‌عنوان غرب وحشی دنیای مالی شناخته می‌شوند؛ جایی با نظارت اندک و مسئولیت‌پذیری کمتر. اما این پژوهش نشان می‌دهد که با بهره‌گیری از تکنیک‌های پیچیده‌ی ریاضی می‌توان الگوهای پنهان را کشف و رفتارهای محرک بازار را تحلیل کرد.»
او افزود که هدف از ساخت این ابزار فقط بررسی آنچه در گذشته رخ داده نیست، بلکه فراهم کردن بستری امن‌تر و شفاف‌تر برای آینده‌ی سیستم‌های مالی است.
این ابزار همچنین می‌تواند فراتر از دنیای رمزارزها به‌کار رود — برای مثال در بازارهای مالی سنتی، شبکه‌های اجتماعی و سایر سیستم‌های به‌هم‌پیوسته. برای نهادهای قانون‌گذار، این رویکرد جدیدی برای پایش و مقابله با ریسک‌های سیستماتیک ایجاد می‌کند و از سرمایه‌گذاران خرد و اقتصاد کلان محافظت می‌کند.
