قرارداد هوشمند چیست
قراردادهای هوشمند یکی از فناوری‌های بنیادی و عناصر کلیدی شبکه اتریوم است. قرارداد هوشمند کد برنامه‌نویسی خود مختاری است که حاوی مجموعه‌ای از دستورالعمل هاست که توسط بلاکچین تایید و اجرا می‌شود. این قراردادها بدون نیاز به اعتماد طرفین ، خودکار ، غیرمتمرکز و شفاف هستند; و بلافاصله بعد از تایید و انجام غیرقبال تغییر و بازگشت ناپذیرند.
قرارداد هوشمند نه تنها در صنایع مالی غیرمتمرکز (DeFi) محبوبیت زیادی دارد، بلکه در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) کاربرد زیادی دارد.
مثل قراردادهای متداول و سنتی، قراردادهای هوشمند هم توافقی هستند بین دو یا چند مشارکت کننده. که یکی قیمت و ارزشی را پیشنهاد می‌دهد و طرف دیگر قبول می‌کند. با این تفاوت که در قراردادهای هوشمند مراحل توافق بصورت خودکار اجرایی می‌شود. کد این قرارداد به‌عنوان یک تراکنش به بلاکچین ارسال می‌شود و توسط مکاینزم اجماع آن بلاکچین اعتبارسنجی می‌شود. به محض اینکه تراکنش وارد بلوک شود غیرقابل بازگشت و غیرقابل تغییر است.
قراردادهای هوشمند نیاز به واسطه و اجرای قرارداد را برطرف می کند. این امر هزینه را تا حد زیادی کاهش می دهد و فرآیند مذاکره قرارداد را ساده می کند. با یک قرارداد هوشمند، کد مکانیزم معامله را تعریف می کند و داور نهایی شرایط اند. تغییرناپذیری و برگشت ناپذیری کد در قراردادهای هوشمند یک نقطه قوت است، اما با اشکالاتی همراه است. به عنوان مثال، اگر اشکالی در کد وجود داشته باشد، هیچ راهی برای باطل کردن یا تغییر قرارداد هوشمند وجود ندارد.
ایده قراردادهای هوشمند در واقع پیش از بلاک چین و ارزهای دیجیتال است. و اولین بار توسط نیک سابو در سال 1994 مطرح شد. اگرچه راه اندازی بیت کوین در سال 2009 قراردادهای هوشمند را به یک واقعیت فنی تبدیل کرد. اما این پروتکل اتریوم بود که این فناوری را به یک عنصر اساسی از بلاکچین تبدیل کرد.
در حالی که قراردادهای هوشمند ساده – مانند کیف پول های چند کاربردی – در بیت کوین امکان پذیر است. قراردادهای هوشمند کاربردی تر و پیچیده تر که امروزه به طور گسترده مورد بحث قرار می گیرند; عمدتاً در اکوسیستم dApps اتریوم که به سرعت تکثیر می شوند یافت می شوند. که اکوسیستم مالی غیرمتمرکز (DeFi) را تشکیل می دهند. همزمان، بسیاری از پروژه‌های دیگر در حال ساخت لایه ۲، برای بهبود ظرفیت اتریوم برای اجرای قراردادهای هوشمند هستند. این پروژه ها ویژگی هایی مانند افزایش توان عملیاتی، کاهش هزینه تراکنش و بهبود حریم خصوصی را اضافه می کنند. همچنین چندین بلاک چین مانند Cardano، EOS و Chainlink وجود دارد که قاطعانه در حال گسترش موارد استفاده از قراردادهای هوشمند و سهم بازار و توسعه بیشتر این فناوری هستند.
یک قرارداد هوشمند انفرادی فقط برای یک نوع تراکنش قابل استفاده است: اگر اتفاقی بیفتد، اتفاق دیگری رخ دهد. اما، اکثر dApp ها با ترکیب قراردادهای هوشمند با هم کار می کنند تا عملکردهای پیچیده را فعال کنند. هزاران dApp در شبکه های مختلف بلاک چین، از امور مالی گرفته تا بازی، صرافی ها و رسانه ها وجود دارد. و همه آنها از قراردادهای هوشمند به روش های مختلف استفاده می کنند.
در بخش DeFi، قراردادهای هوشمند امکان سود سپرده‌ها و وام‌ها و تجارت و سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کنند که معمولاً فقط از طریق سازمان‌های خدمات مالی سنتی در دسترس هستند. علاوه بر این، قراردادهای هوشمند را می توان برای تجارت، ردیابی موجودی، بازارهای پیش بینی و شرط بندی، هویت دیجیتال، قراردادهای قانونی، حراج های آنلاین، وام های مسکن خودکار، و تعداد روزافزون موارد استفاده تنظیم کرد.
در حالی که فناوری قراردادهای هوشمند تکراری است، در حال حاضر کاربرد بسیار زیادی در طول مراحل مختلف بلاک چین نشان داده است و با سرعتی سریع به توسعه خود ادامه می دهد. اجرای بی اعتماد تعهدات قراردادی که بر روی بلاک چین انجام می شود ممکن است در آینده نزدیک امری عادی باشد. و تصور اسناد و مدارک و واسطه ها که در وام مسکن، وام خودرو، و برخی ابزارهای مالی ضروری است، ممکن است به زودی به گذشته تبدیل شود.
برای بررسی قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم به مقاله زیر مراجعه فرمایید.
حسابرسی قراردادهای هوشمند
از آنجایی که قراردادهای هوشمند به طور فزاینده ای رایج شده اند; تعدادی از شرکت ها با هدف خدمت به عنوان حسابرسی قراردادهای هوشمند راه اندازی شده اند. هنگامی که حسابرسان قرارداد هوشمند کد نهایی یک قرارداد هوشمند را دریافت کردند، اغلب تجزیه و تحلیلی را انجام می دهند. که مشابه آنچه یک توسعه دهنده ممکن است برای هر کد یا نرم افزاری انجام دهد. این فرآیند معمولاً شامل تهیه پیش‌نویس اسنادی است که معماری قرارداد هوشمند را توضیح می‌دهند; هر گونه اشکال را شناسایی می‌کنند، کد را به صورت دستی تجزیه و تحلیل می‌کنند، و قرارداد هوشمند را آزمایش می‌کنند تا مطمئن شوند که مطابق با هدف کار می‌کند.
آسیب‌پذیری‌هایی که ممیزی‌ها به طور بالقوه می‌توانند آنها را شناسایی کنند ممکن است شامل مواردی باشد که در همه نرم‌افزارها مشترک است. مانند آسیب‌پذیری در برابر حملات (DoS) و همچنین آسیب‌پذیری‌هایی که مختص نرم‌افزارهای بلاک چین هستند. یکی از نگرانی‌هایی که می‌تواند به طور خاص با قراردادهای هوشمند ساخته شده توسط اتریوم ایجاد شود. مسائل مربوط به محدودیت Gas است. هنگام تراکنش بر روی بلاک چین اتریوم، پلتفرمی که بسیاری از قراردادهای هوشمند بر روی آن ساخته شده‌اند; باید آنچه را که به عنوان gas شناخته می‌شود، خرج کنید که هزینه‌ای برای استفاده از پلتفرم است. محدودیت‌های gas که می‌توانند منجر به مشکلات یا تأخیر در اجرای قراردادهای هوشمند شوند. قراردادهای هوشمند معمولاً به مقادیر gas بالاتری نسبت به انتقال ساده در اتریوم نیاز دارند. ممیزی می تواند ارزیابی کند که آیا محدودیت تعیین شده gas در یک قرارداد هوشمند ممکن است مشکلاتی را در مسیر ایجاد کند یا خیر.
مهم است که یک شرکت یا خدمات معتبر را برای ممیزی امنیت قرارداد هوشمند خود انتخاب کنید. برای قراردادهای هوشمند ساده، ابزارهای خودکار ممکن است برای اطمینان از اینکه قرارداد هوشمند شما به درستی کدگذاری شده است کافی باشد. برای قراردادهای هوشمند پیچیده تر، یک حسابرس با تجربه ممکن است بتواند آسیب پذیری های غیر معمول یا پنهان را پیدا کند. آنها همچنین می‌توانند گزارش کاملی را به شما ارائه دهند که به وضوح آن آسیب‌پذیری‌ها را مشخص می‌کند و راهنمایی‌های عملی در مورد چگونگی رفع آنها ارائه می‌کند.
