بیت کوین حلال است یا حرام؟

آیا بیت کوین حلال است یا حرام؟

حلال بودن یا حرام بودن بیت کوین برای بسیاری از مسلمانان و همچنین چندین بانک اسلامی و مقامات مالی در سالهای اخیر بحث برانگیز بوده است.

آیا بیت کوین حلال است ؟  این موضوع باعث شده بسیاری از مسلمانان نگران سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال به ویژه در مواقع رشد شدید قیمت این دارایی‌ها باشند. موضوعی که باعث نگرانی جامعه مسلمانان شده است عدم اطمینان از حرام یا حلال بودن افزایش سرمایه شان طبق قوانین اسلامی است. با جمعیت 1.9 میلیاردی مسلمانان در سراسر جهان، که معادل تقریباً یک چهارم جمعیت کل جهان است، اجماع روشنی در خصوص دیدگاه اسلام درباره ارزهای دیجیتال و بخصوص بیت کوین می تواند عاملی مهم در استفاده از این نوع از ارزها باشد. البته به جز بیت کوین بیش از 20 هزار ارز دیجیتال دیگر نیز در بازار وجود دارد.

• مطالعه بیشتر: معرفی پروژه هوکد پروتکل (Hooked Protocol)

کاربردهای حلال بیت کوین

طبق قوانین اسلامی، معیارهای متعددی برای حصول اطمینان از سرمایه گذاری یا درآمد حلال وجود دارد. به عنوان نمونه، درآمدی که از طریق روشهای غیراخلاقی مانند رشوه، اخاذی و سودجویی بدست می آید حرام محسوب می شود. طرح این موضوع که صرف استفاده از بیت کوین، به عنوان روشی برای پرداخت این اصل را نقض می کند، چالش برانگیز خواهد بود. در حال حاضر، هنوز هیچ حکم شرعیِ رسمی در خصوص سرمایه گذاری مسلمانان و خرید بیت کوین وجود ندارد. با این وجود تعدادی از دانشمندان اسلامی تفسیر خود را از شرع اسلام و چگونگی اعمال آن در بیت کوین ارائه داده اند.

شاید جامع ترین این تفاسیر توسط مشاور دینی سابق Blossom Finance، مفتی محمد ابوبکر منتشر شده باشد. توضیحات وی که آخرین بار در دسامبر 2019 به روز شد، بر این باور است: «از آنجایی که ارزهای فیات، طلا و بسیاری دیگر از ابزارهای مالی در شرع مجاز هستند، بنابراین بیت کوین نیز باید مجاز باشد.»

به همین ترتیب اگرچه بیت کوین گاهی اوقات برای اهداف حرام استفاده می شود. مفتی محمد ابوبکر معتقد است که این امر باعث حرام شدن بیت کوین نمی شود و برای نشان دادن این امر قیاس زیر را ارائه می دهد:

«به طور کلی، استفاده از چیزی حلال برای یک هدف حرام باعث نمی شود که خود آن چیز حرام باشد. به عنوان مثال می توان به فروش انگور اشاره کرد. در چهار مکتب اهل سنت، مکتب های مالکی و حنبلی، فروش انگور به تاجر شراب حرام است در حالی که حنفی ها و شافعی ها صرفاً به نهی این امر بسنده می کنند.»

یکی دیگر از مفتی های اسلام به نام فراز آدم، مشاور مالی و فینتک اسلامی در انگلستان با ابراز علاقه مندی در خصوص پتانسیل بیت کوین برای ایجاد سیستمی که “به نفع مردم باشد”، گفت:

«بیت کوین منصفانه است، عادلانه است و انحصاری نیست. پس دلیلی برای ممنوعیت بیت کوین نباید وجود داشته باشد.»

• مطالعه بیشتر: تبدیل ارزهای دیجیتال در صرافی ارزینجا

کاربردهای حرام بیت کوین

اگرچه می توان ادعا کرد که اکثر موارد استفاده از بیت کوین حلال هستند، اما چندین استفاده از این ارز دیجیتال قطعاً حرام هستند. یکی از این موارد قمار است. از آنجا که به طور کلی قمار حرام است، بنابراین قمار با بیت کوین نیز حرام محسوب می شود. برخی نیز این مورد را به ترید ارزهای دیجیتال ربط می دهند؛ زیرا بسیاری از تریدرها به نوعی از حدس و گمانه زنی برای سودآوری استفاده می کنند که می تواند نوعی قمار محسوب شود.

موارد حرام دیگر می تواند شامل مارجین تریدینگ و وام دهی باشد. از آنجایی که سود گرفتن با وام دهی ربا محسوب می شود، بنابراین چنین کاربردهایی نیز می توانند حرام باشند.

شیخ هیثم الحداد در این خصوص مقاله ای نوشته و توضیح داده که ارزهای دیجیتال چگونه می توانند حرام اعلام شوند. در این مقاله، شیخ هیثم الحداد استدلال می کند، از آنجا که بیت کوین توسط هیچ چیزی پشتیبانی نمی شود و هیچ مرجعی برای ارزش خود ندارد، نمی تواند یک ارز دیجیتال حلال محسوب شود. با این حال وی باور دارد که ارزهای دیجیتال با پشتوانه طلا از آنجا که خصوصیات طلا را دارند، حلال هستند.

اما جمال ایزاز، بنیانگذار Coinfluencers، اعتقاد دارد که تشخیص اینکه آیا استفاده از بیت کوین حرام است یا نه به سادگی ارزهای فیات است:

«یک تصور غلط وجود دارد که هر چیزی که به بیت کوین ربط دارد حرام است. این تصور از این واقعیت ناشی می شود که بیت کوین یک ارز دیجیتال است و نه یک ارز صادر شده توسط یک بانک مرکزی. با این حال، مانند ارزهای فیات، استفاده از بیت کوین به عنوان یک وسیله پرداختی و ذخیره ارزش کاملاً حلال است. فراتر از این، استفاده از بیت کوین برای هر هدفی که با ارز فیات حرام تلقی شود، با بیت کوین نیز حرام تلقی می شود.»