بیت ‌کوین حلال است یا حرام؟ بیت کوین از منظر فقه اسلامی

در پاسخ به این پرسش که آیا بیت کوین حلال است یا حرام، می‌توان گفت که بیت ‌کوین (BTC) از دیدگاه فقه اسلامی، ذاتاً نه حرام مطلق است و نه حلال بی‌قیدوشرط. در واقع، حکم شرعی آن وابسته به آن است که به‌عنوان ” مال ” معتبر با ارزش اعتباری و عرفی، شیوه معامله بدون غرر (ریسک و ابهام بیش‌ازحد)، دوری از ربا و قمارگونه بودن و نیز نیت کاربری مشروع مانند پرداخت یا سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر گرفته شود. بر این اساس، بسیاری از فقها و مراجع تقلید، با رعایت این ضوابط شرعی و قوانین کشور، خرید، فروش و نگهداری آن را مجاز می‌دانند. این درحالی است‌که برخی دیگر به‌دلیل نوسانات شدید، عدم پشتوانه رسمی و احتمال سوءاستفاده، رویکرد احتیاطی اختیار کرده و آن را مورد توقف یا دارای اشکال اِعلام می‌کنند.

بیت‌کوین و چالش‌های فقهی در دنیای رمزارزها

ظهور بیت ‌کوین: از نوآوری فنی تا دارایی پرطرفدار

بیت ‌کوین به‌عنوان نخستین و مهم‌ترین ارز دیجیتال، از یک ایده فنی نوآورانه به یک دارایی اقتصادی قدرتمند و پُرطرفدار تبدیل شده است. این رشد چشمگیر، پرسش‌های فقهی تازه‌ای را برای جامعه مسلمانان ایجاد کرده است: آیا خرید، فروش، استخراج و سرمایه‌گذاری در BTC با اصول و قواعد معاملات اسلامی سازگار است؟ در این راستا، برای فعالان حوزه رمزارز که درصدد فرصت‌های سودآوری هستند، درک دقیق ماهیت غیرمتمرکز بیت‌ کوین و بررسی سازگاری آن با احکام شرعی، امری ضروری و حیاتی به شمار می‌رود.

چرا حکم شرعی Bitcoin برای تریدرها حیاتی است؟

در بازار پُرنوسان کریپتو که فرصت‌های بزرگ سودآوری همراه با ریسک‌های بالا وجود دارد، روشن شدن حکم شرعی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود. بسیاری از مراجع برجسته شیعه مانند آیت‌الله مکارم شیرازی و آیت‌الله نوری همدانی، به‌دلیل ابهامات زیاد در ماهیت بیت ‌کوین و نبود نظارت رسمی، معامله آن را دارای اِشکال شرعی می‌دانند. این نگرانی‌ها عمدتاً ناشی از احتمال قرار گرفتن سرمایه‌گذاران در معرض خطرهای غیرقابل پیش‌بینی و عدم ثبات است.

بیشتر بخوانید: تتر حلال است یا حرام؟ نظر علما درباره ارز دیجیتال یا پول مجازی

ریشه‌های اصلی اختلاف نظر فقها در بیت‌کوین

اختلاف نظر میان علمای شیعه و اهل سنت عمدتاً بر محور مفاهیم کلیدی مانند ” مالیت ” (ارزش واقعی یا عرفی)، ” غرر ” و احتمال قمارگونه بودن استخراج، شکل گرفته است. برای مثال، برخی مراجع شیعه همچون آیت‌الله فاضل لنکرانی غرر و اکل مال به باطل را دلیل حرمت می‌دانند، در حالی که علمای سنی در کشورهایی مانند عربستان و مصر بر نبود پشتوانه واقعی و شباهت به قمار تأکید دارند. این بررسی‌ها نشان می‌دهد که تصمیم‌گیری آگاهانه در رمزارزها نیازمند ترکیب دانش فقهی و اقتصادی است.

بیت ‌کوین چیست؟ نگاهی ساده به قلب فناوری رمزارزها

بلاک‌چین: پایه غیرمتمرکز و شفاف Bitcoin

بیت‌ کوین یک دارایی دیجیتال کاملاً غیرمتمرکز است که بر پایه فناوری بلاک‌ چین کار می‌کند. در این سیستم، تمام تراکنش‌ها در زنجیره‌ای از بلوک‌های رمزنگاری‌شده ثبت می‌شوند و بدون نیاز به بانک یا واسطه مرکزی، توسط هزاران کامپیوتر (نود) در سراسر جهان تأیید و نگهداری می‌گردند. این ساختار شفاف و غیرقابل تغییر، اعتماد را بدون اتکا به نهادهای سنتی ایجاد می‌کند و همین ویژگی، BTC را برای فعالان بازار رمزارز جذاب ساخته است.

چگونه بیت‌ کوین جدید تولید می‌شود؟

استخراج یا ماینینگ (Mining)، فرآیند اصلی تأمین امنیت شبکه بیت‌ کوین است. ماینرها با استفاده از قدرت محاسباتی دستگاه‌های خود، معادلات پیچیده ریاضی را حل می‌کنند تا تراکنش‌ها را تأیید و در ازای آن، بیت‌ کوین جدید در قالب پاداش دریافت نمایند. این مکانیسم نه تنها واحدهای تازه Bitcoin را وارد گردش می‌کند، بلکه شبکه را در برابر حملات محافظت و پایداری آن را تضمین می‌کند.

تفاوت کلیدی بیت‌ کوین با پول‌های سنتی

برخلاف ارزهای فیات که توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شوند، BTC هیچ مرجع مرکزی ندارد. این استقلال، فرصت‌های اقتصادی بزرگی مانند انتقال سریع و ارزان جهانی ایجاد کرده، اما همزمان پرسش‌های فقهی مهمی را نیز به همراه آورده است. برای تریدرها و سرمایه‌گذاران رمزارز، درک این تفاوت‌ها کلید تصمیم‌گیری آگاهانه است.

مال و پول در فقه اسلامی: مبنای بررسی رمزارزها

مال چیست؟ معیارهای شرعی ارزش و مالیت

در فقه اسلامی، ” مال ” به چیزی گفته می‌شود که انسان‌های عاقل از آن انتفاع می‌برند و ارزش اقتصادی واقعی دارد. شرط اصلی برای مال بودن، امکان بهره‌برداری حلال و پذیرش گسترده در میان مردم است. این تعریف نه تنها به اشیاء فیزیکی محدود نمی‌شود، بلکه هر چیزی که کارکرد اقتصادی معتبر داشته باشد را شامل می‌گردد. برای فعالان حوزه رمزارز، این معیار، کلیدی است تا بفهمند آیا دارایی‌های دیجیتال مانند بیت‌ کوین می‌توانند در چارچوب شرعی به‌عنوان مال شناخته شوند یا خیر.

نقش پول به‌عنوان ثمن

پول در فقه اسلامی با عنوان ” ثمن ” شناخته می‌شود و وظیفه اصلی آن تسهیل مبادله کالاها و خدمات است. فقها تأکید دارند که پول نیازی به ذات فیزیکی ندارد. در واقع، آن‌چه اهمیت دارد، اعتبار عقلایی و پذیرش عرفی آن در جامعه است. این دیدگاه انعطاف‌پذیر، زمینه را برای بررسی پول‌های نوین فراهم کرده و نشان می‌دهد که معیار اصلی، کارایی اقتصادی و اعتماد عمومی است.

چرا مفاهیم ” مال ” و ” ثمن ” برای رمزارزها حیاتی‌اند؟

دیدگاه فقهای معاصر مبنی بر آن‌که مالیت وابسته به ماده فیزیکی نیست، بلکه به ارزش عرفی و انتفاع واقعی بستگی دارد، راه را برای تحلیل رمزارزها باز کرده است. این رویکرد اجازه می‌دهد تا بیت‌ کوین و سایر ارزهای دیجیتال بر اساس پذیرش گسترده و کارکرد اقتصادی‌شان ارزیابی شوند و تریدرها بتوانند با اطمینان بیشتری به حکم شرعی آن‌ها برسند.

دیدگاه فقه اسلامی درباره بیت‌ کوین به‌عنوان مال

راز مالیت Bitcoin در چیست؟ ارزش ذاتی یا اعتباری؟

بیت ‌کوین برخلاف طلا (XAU) یا نقره (XAG)، ارزش ذاتی فیزیکی ندارد، اما ارزش واقعی آن از پذیرش گسترده کاربران، تقاضای بازار و کارکرد اقتصادی قوی‌اش نشأت می‌گیرد. این ارزش اعتباری و عرفی، دقیقاً همان چیزی است که بسیاری از فقهای معاصر برای احراز مالیت کافی می‌دانند. برای تریدرها و سرمایه‌گذاران رمزارز نیز این دیدگاه مهم است. زیرا نشان می‌دهد که پادشاه ارزهای دیجیتال می‌تواند در چارچوب فقه اسلامی در قالب یک دارایی معتبر شناخته شود. مشروط بر این‌که از آن در مسیرهای مشروع استفاده گردد.

بیشتر بخوانید: طلا بخرم یا بیت‌کوین؟ بهترین انتخاب سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۵

مال عرفی بیت‌ کوین: شرط‌های کلیدی پذیرش شرعی

در تحلیل‌های فقهی منتشرشده در پایگاه‌های پژوهشی حوزوی، BTC اغلب به‌عنوان ” مال عرفی ” دسته‌بندی شده است. این طبقه‌بندی به این معناست که جامعه عاقل آن را ارزشمند می‌داند و از آن انتفاع اقتصادی می‌برد. بااین‌حال، فقها تأکید دارند که مالیت بیت‌ کوین مشروط به عدم استفاده در معاملات حرام، نبود تقلب و جلوگیری از ضرر به دیگران است. این شرایط، راه را برای سرمایه‌گذاری حلال در بازار کریپتو باز می‌کند و به فعالان بازار کمک می‌نماید تا با اطمینان بیشتری در این حوزه فعالیت کنند.

غرر در بیت‌ کوین: آیا ریسک بالا، معامله را حرام می‌کند؟

غرر چیست و چرا در رمزارزها مطرح می‌شود؟

در فقه اسلامی، غرر به معامله‌ای اطلاق می‌شود که ابهام و عدم قطعیت شدید در موضوع یا عوضین (معاوضه) آن وجود داشته باشد و یکی از طرفین را در معرض خطر جدی قرار دهد. در بازار Bitcoin، نوسانات شدید قیمت مهم‌ترین عاملی است که شُبهه غرر را ایجاد کرده و بسیاری از سرمایه‌گذاران مسلمان را مردد ساخته است. این نوسانات، برخلاف بازارهای سنتی، گاهی بسیار سریع و غیرقابل پیش‌بینی به نظر می‌رسند و همین ویژگی، بحث‌های فقهی گسترده‌ای را برانگیخته است.

نوسان قیمت به‌تنهایی غرر فاحش نیست

تحلیل‌های فقهی معاصر نشان می‌دهد که صرف وجود نوسان قیمتی، معامله را به غرر فاحش تبدیل نمی‌کند. اگر تریدرها با آگاهی کامل، اطلاعات کافی و پذیرش ریسک وارد معامله شوند، این ابهام از نوع غرر ممنوعه محسوب نمی‌گردد. بسیاری از فقها تأکید دارند که معاملات آگاهانه و شفاف بیت ‌کوین، به‌ویژه در بازارهای اسپات (Spot) و با ابزارهای تحلیلی مدرن، فاقد غرر شدید است. این دیدگاه، راه را برای فعالیت حلال در حوزه رمزارزها باز می‌کند و به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا با اطمینان بیشتری به فرصت‌های این بازار پُرپتانسیل بنگرند.

ربا و بیت‌ کوین: آیا معامله رمزارز ربوی است؟

ربا چیست و چرا در بازار کریپتو نگران‌کننده است؟

در فقه اسلامی، ربا به دریافت سود تضمین‌شده و از پیش تعیین‌شده بر پایه قرض یا معامله اطلاق می‌شود. این مفهوم، بسیاری از سرمایه‌گذاران مسلمان در حوزه رمزارز را به فکر واداشته است؛ زیرا بازارهای مالی نوین پُر از ابزارهایی هستند که ممکن است به ربا آلوده باشند. در این حال، BTC به‌عنوان یک دارایی دیجیتال، ذاتاً سود ثابت و تضمین‌شده‌ای ارائه نمی‌دهد و ارزش آن کاملاً وابسته به عرضه و تقاضا بازار است.

معاملات نقدی Bitcoin: دور از شبهه ربا

تحلیل‌های فقهی معاصر نشان می‌دهد که خرید و فروش نقدی بیت‌ کوین، زمانی‌که بدون شرط بهره یا وام ربوی انجام شود، مشمول حکم ربا نمی‌گردد. در این معاملات، مانند خرید و فروش هر دارایی دیگر، طرفین صرفاً مالکیت را منتقل می‌کنند و هیچ سود از پیش تعیین‌شده‌ای در کار نیست. این دیدگاه برای تریدرهای ارز دیجیتال اطمینان‌بخش است و اجازه می‌دهد تا با خیال راحت به معاملات اسپات بپردازند.

خطر واقعی ربا کجاست؟ ابزارهای مشتقه و وام‌ها

بااین‌حال، مشکل اصلی در ابزارهای مشتقه مانند معاملات فیوچرز (Futures)، آپشن‌ها (Option) یا وام‌های بهره‌دار کریپتو نهفته است که اغلب سود ثابت یا بهره تضمین‌شده دارند. استفاده از این امکانات می‌تواند معامله را به ربا آلوده کند. بنابراین، سرمایه‌گذاران آگاه رمزارز بهتر است به معاملات نقدی و بدون اهرم (دارای لوریج (Leverage)) پایبند بمانند تا از شبهات شرعی دور شوند.

بیشتر بخوانید: معاملات فیوچرز حلال است یا حرام؟

قمار یا سرمایه‌گذاری؟

قمار واقعی چیست و چرا با بیت‌ کوین مقایسه می‌شود؟

در فقه اسلامی، قمار به فعالیتی اطلاق می‌شود که نتیجه آن کاملاً وابسته به شانس محض باشد و یکی از طرفین بدون هیچ نقشی برای دانش و مهارت، تماماً برنده یا بازنده شود. این تعریف، برخی معامله‌گران رمزارز را نگران کرده است؛ زیرا نوسانات شدید بازار Bitcoin گاهی شبیه به شرط‌بندی به نظر می‌رسد. بااین‌وجود، تفاوت اساسی میان قمار و سرمایه‌گذاری واقعی در همین نقطه نهفته است و درک آن برای فعالان بازار ضروری است.

کجا سرمایه‌گذاری حلال است و کجا به قمار نزدیک می‌شود؟

تحلیل‌های فقهی معاصر تأکید دارند که سرمایه‌گذاری بلندمدت یا ترید بیت ‌کوین، هنگامی‌که بر پایه تحلیل تکنیکال، بنیادی و مدیریت ریسک (Risk Management) صحیح انجام شود، قمار محسوب نمی‌شود. در مقابل، معاملات هیجانی، بدون مطالعه و صرفاً بر اساس شایعات یا احساسات، می‌تواند به قمار عملی نزدیک شود و اِشکال شرعی داشته باشد. این تمایز مهم به معامله‌گران کمک می‌کند تا با رویکردی حرفه‌ای و آگاهانه، از فرصت‌های بازار کریپتو بهره ببرند و همزمان از شبهات فقهی دور بمانند.

قصد معامله: کلید حلال یا حرام شدن بیت‌ کوین

چرا نیت و قصد در فقه رمزارزها تعیین‌کننده است؟

در فقه اسلامی، قصد و نیت طرفین معامله نقش بسیار مهمی در تعیین حکم شرعی ایفاء می‌کند. ارز دیجیتال بومی Bitcoin به خودی خود یک ابزار خنثی است. آن‌چه حکم آن را تغییر می‌دهد، نحوه و هدف استفاده از آن است. در همین حال، اگر از این دارایی دیجیتال برای پرداخت‌های روزمره، حفظ ارزش سرمایه در برابر تورم یا سرمایه‌گذاری بلندمدت و مشروع استفاده شود، با کاربرد آن در فعالیت‌های غیرقانونی مانند پول‌شویی (ML) یا تأمین مالی حرام کاملاً متفاوت خواهد بود.

ابزار خنثی BTC: حکم، تابع نوع استفاده

بسیاری از فقهای معاصر تأکید دارند که اگر یک ابزار فی‌نفسه حرام نباشد، حکم شرعی آن وابسته به چگونگی به‌کارگیری آن است. این دیدگاه انعطاف‌پذیر، اولین رمزارز جهان را در دسته دارایی‌های مجاز قرار می‌دهد، به شرطی که در مسیرهای حلال و اخلاقی استفاده شود. برای فعالان حوزه رمزارز نیز این اصل طلایی به معنای آن است که با انتخاب معاملات شفاف، دوری از فعالیت‌های مشکوک و پایبندی به اهداف مشروع، می‌توان از فرصت‌های بزرگ این بازار با اطمینان شرعی بهره برد.

فتاوای مراجع تقلید درباره بیت ‌کوین: از حرمت تا جواز مشروط

دیدگاه‌های مخالف: نگرانی از ابهام و ریسک بالا

برخی از مراجع تقلید برجسته شیعه، BTC را به‌دلیل ابهامات گسترده در ماهیت، نوسانات شدید قیمتی و نبود قانون‌گذاری شفاف و نظارت رسمی، محل اِشکال شرعی می‌دانند. این نگرانی‌ها عمدتاً ریشه در احتمال غرر فاحش، عدم ثبات و خطر از دست رفتن سرمایه دارد. برای تریدرهای ارز دیجیتال که به‌دنبال اطمینان شرعی هستند، این دیدگاه‌ها یادآوری می‌کند که ورود بدون بررسی دقیق به بازارهای پُرنوسان ممکن است با احکام فقهی سازگار نباشد.

نظرات موافق: جواز با رعایت شرایط شرعی

در مقابل، تعدادی از فقهای معاصر با تأکید بر مالیت عرفی بیت‌ کوین و امکان معاملات شفاف، خرید، فروش و نگهداری آن را در صورت رعایت شرایط فقهی مجاز می‌شمارند. این شرایط شامل دوری از ربا، قمار، غرر شدید و استفاده در مسیرهای حرام است. این رویکرد انعطاف‌پذیر، فرصت‌های اقتصادی رمزارزها را برای سرمایه‌گذاران مسلمان باز می‌کند و نشان می‌دهد که Bitcoin می‌تواند در چارچوب شرعی قرار گیرد.

رویکرد احتیاطی: راه میانه برای تریدرهای آگاه

دیدگاه سوم که میان بسیاری از فقها رواج دارد، احتیاط را توصیه می‌کند. یعنی ورود به بازار بیت‌ کوین تنها با آگاهی کامل، تحلیل دقیق و پرهیز از رفتارهای پُرریسک و هیجانی. این تنوع نظرات در تحلیل‌های فقهی معاصر به خوبی مشهود است و به فعالان صنعت کریپتو کمک می‌کند تا با انتخاب مسیری متعادل، هم از فرصت‌ها بهره ببرند و هم از شبهات شرعی دور بمانند.

استخراج بیت ‌کوین از منظر فقهی

چرا ماینینگ با خرید و فروش فرق دارد؟

استخراج یا ماینینگ بیت‌ کوین فرآیندی کاملاً متفاوت از خرید و فروش عادی آن است. زیرا علاوه بر سرمایه‌گذاری، نیازمند مصرف انرژی بالا، تجهیزات تخصصی و رقابت محاسباتی است. درآمد ماینرها از پاداش بلاک (Block) و کارمزد تراکنش‌ها به دست می‌آید. و این فعالیت، نقش کلیدی در تأمین امنیت و پایداری شبکه Bitcoin ایفاء می‌کند. بااین‌حال، همین مصرف انرژی گسترده، بحث‌های فقهی خاصی را برای مسلمانان فعال در حوزه رمزارز ایجاد کرده است.

بیشتر بخوانید: چگونه بیت کوین استخراج کنیم؟

شرط‌های شرعی درآمد از ماینینگ

تحلیل‌های فقهی معاصر نشان می‌دهد که اگر استخراج بیت‌ کوین با استفاده غیرمجاز از برق عمومی، یارانه‌ای یا منابع دیگران انجام شود، درآمد آن از نظر شرعی محل اِشکال جدی است و می‌تواند مصداق اکل مال به حرام باشد. در مقابل، وقتی ماینینگ با مجوزهای قانونی لازم، برق شخصی یا منابع مجاز و بدون ضرر به جامعه صورت گیرد، بسیاری از فقها آن را نوعی کسب درآمد مشروع و حلال می‌دانند. این تمایز مهم به ماینرهای ارز دیجیتال کمک می‌کند تا با رعایت قوانین و اصول شرعی، از این فرصت اقتصادی پُربازده بهره‌مند شوند.

بیت ‌کوین در مقایسه با ابزارهای مالی آشنا

شباهت‌های چشمگیر بیت ‌کوین با ارز خارجی و سهام

رمزارز BTC از منظر فقه اسلامی، شباهت‌های زیادی به ارزهای خارجی (مانند دلار آمریکا (USD)، یورو (EUR) و…) و سهام شرکت‌ها دارد. گفتنی است، هر سه دارایی بر پایه ارزش اعتباری و عرفی بنا شده‌اند و قیمت‌شان تحت تأثیر عرضه، تقاضا و عوامل بازار نوسان می‌کند. این ویژگی مشترک باعث می‌شود که بسیاری از قواعد فقهی معاملات ارزی و بورس، مانند پرهیز از غرر فاحش و ربا، مستقیماً برای دارایی دیجیتال مورد بحث نیز قابل اِعمال باشد و تریدرهای رمزارز بتوانند با الگوهای آشنا پیش بروند.

تفاوت کلیدی: غیرمتمرکز بودن بیت‌کوین

آن‌چه پادشاه ارزهای دیجیتال را متمایز می‌کند، ساختار کاملاً غیرمتمرکز آن است. برخلاف ارزهای فیات که توسط بانک‌های مرکزی و دولت‌ها کنترل می‌شوند یا سهام که زیر نظر نهادهای نظارتی هستند، بیت‌ کوین هیچ مرجع مرکزی ندارد. این استقلال، هم فرصت‌های منحصربه‌فردی ایجاد کرده و هم نگرانی‌هایی در مورد نظارت و ثبات به همراه آورده است. بااین‌حال، فقها این تفاوت را مانع اساسی برای جواز معاملات نمی‌دانند.

چرا قواعد سنتی بر بیت‌ کوین تطبیق‌پذیر است؟

پژوهش‌های فقه اقتصادی معاصر نشان می‌دهد که با رعایت شرایط شرعی مانند شفافیت، آگاهی طرفین و دوری از حرام، همان احکام حاکم بر معاملات طلا، ارز و سهام بر بیت‌ کوین نیز قابل اجرا است. این تطبیق‌پذیری، اطمینان می‌دهد که سرمایه‌گذاران مسلمان می‌توانند با خیال راحت و بر پایه اصول آشنا، از فرصت‌های بازار رمزارز بهره‌مند شوند.

چارچوب فعالیت حلال در بازار Bitcoin

بیت ‌کوین ذاتاً حرام نیست

بیت‌ کوین به خودی خود حرام نیست؛ بلکه حکم آن وابسته به نحوه استفاده و رعایت اصول فقهی است. در این راستا، معامله آگاهانه با اطلاعات کافی، دوری کامل از ابزارهای ربوی مانند وام‌های بهره‌دار، اجتناب از رفتارهای هیجانی و قمارگونه و بهره‌گیری از BTC تنها در مسیرهای مشروع و اخلاقی، چهار رکن اصلی فعالیت حلال را تشکیل می‌دهند. این چارچوب به سرمایه‌گذاران و تریدرهای کریپتو اجازه می‌دهد تا با اطمینان شرعی، از فرصت‌های این بازار نوین استفاده کنند.

توصیه‌های عملی برای تریدرهای مسلمان

فعالان حوزه ارز دیجیتال باید همواره نظر مرجع تقلید خود را اولویت قرار دهند. و در صورت وجود اختلاف فتوا یا تردید شخصی، مسیر احتیاط را برگزینند. تمرکز بر معاملات نقدی و اسپات، استفاده از ابزارهای تحلیلی معتبر، مدیریت دقیق ریسک و پرهیز از اهرم‌های بالا، نه تنها به حفظ سرمایه کمک می‌کند، بلکه فعالیت را در چارچوب شرعی نگه می‌دارد. با رعایت این اصول، BTC می‌تواند ابزاری مفید برای حفظ ارزش دارایی و سرمایه‌گذاری بلندمدت باشد.

بیشتر بخوانید: مدیریت استرس در ترید

نتیجه‌گیری: بیت ‌کوین، فرصتی مشروط در چارچوب شرعی

Bitcoin در فقه اسلامی حکم مطلق حرام یا حلال ندارد؛ بلکه بسیاری از فقهای معاصر آن را با رعایت شرایط کلیدی مجاز می‌دانند. همچنین، مالیت عرفی قوی به‌دلیل پذیرش گسترده جهانی، نبود ربا در معاملات نقدی، پرهیز از غرر فاحش از طریق ترید آگاهانه و نیز استفاده مشروع بدون ورود به مسیرهای حرام، پایه‌های اصلی این جواز مشروط را تشکیل می‌دهند. گفتنی است، نوسانات قیمتی ذات بازار است و به تنهایی معامله را حرام نمی‌کند. اما رفتارهای هیجانی قمارگونه یا بهره‌گیری از ابزارهای ربوی می‌تواند شبهه شرعی ایجاد نماید. در این حال، برای فعالان حوزه رمزارز، کلید موفقیت در فعالیت حلال، برخورداری از آگاهی عمیق، مدیریت حرفه‌ای ریسک در کنار پایبندی به فتوای مرجع تقلید خود است. با این رویکرد، بیت‌ کوین نه تنها یک دارایی پُرپتانسیل اقتصادی، بلکه ابزاری قابل اعتماد برای حفظ ارزش و سرمایه‌گذاری بلندمدت در چارچوب اسلامی به شمار می‌رود.

پرسش‌های متداول