کلاهبرداری در ارزهای دیجیتال
هر بازار جدیدی که توجه افراد را جلب کرده و باعث جذب سرمایه و پول میشود، توجه بازیگران بد را نیز به خود جلب میکند. این موضوع فقط مختص بازارهای سرمایه نیست. قطعا پیش آمده است محصولی را ببینید که چیز خاصی ارائه نمیدهد و صرفا با کپی برداری از یک محصول و برند دیگر به وجود آمده است. و یا شاید در اینستاگرام دیده باشید که با داغ شدن کسب و کارهای آنلاین، انواع مختلفی از آنلاین شاپهای تقلبی ایجاد شدهاند و بعد از سفارش محصولی، دیگر پاسخگو نیستند. بازار ارزدیجیتال نیز از این قائده مستثنی نیست. به دلیل نقدینگی بالا، توجه عمومی و همچنین غیرقابل ردگیری بودن تراکنشها، بازار کریپتو نیز به بستری مناسب برای کلاهبرداران تبدیل شده است. کلاهبرداران همیشه روشهای مختلفی را بکار میگیرند. یکی از انواع کلاهبرداری در این بازار بزرگ، راگ پول (Rug Pull) است. در این مقاله به توضیح این نوع از کلاهبرداری میپردازیم و روشهای تشخیص آن را بررسی میکنیم.
- بیشتر بخوانید: شکایت از کلاهبرداری ارزهای دیجیتال
راگ پول چیست؟
راگ پول (Rug Pull) اصطلاحی است که معمولاً در دنیای ارزهای دیجیتال برای توصیف یک روش کلاهبرداری استفاده میشود که در آن توسعه دهندگان یا بنیانگذاران یک پروژه ارز دیجیتال به طور ناگهانی پروژه را رها میکنند و با سرمایههای کاربران متواری میشوند. این نوع کلاهبرداری معمولا زمانی اتفاق میافتد که توسعه دهندگان مقدار قابل توجهی پول به دست آوردهاند یا زمانی که متوجه میشوند پروژه طبق برنامه پیش نمیرود.
راگ پول میتواند به روشهای مختلفی اجرا شود، اما رایجترین راه، ایجاد یک ارز دیجیتال جدید، تبلیغ آن به عنوان یک فرصت سرمایهگذاری قانونی و تشویق کاربران به سرمایهگذاری در آن است. هنگامی که مقدار قابل توجهی از پول سرمایه گذاری شد، توسعه دهندگان به طور ناگهانی تمام نقدینگی را از پروژه حذف میکنند، که باعث میشود ارزش ارز دیجیتال به صفر برسد و سرمایه گذاران با توکنهای بی ارزش باقی بمانند.
راگ پول یک ریسک بزرگ مرتبط با سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال است، به ویژه آنهایی که جدید و نسبتا ناشناخته هستند. سرمایهگذاران همیشه باید قبل از سرمایهگذاری در هر پروژه ارز دیجیتال تحقیقات لازم را انجام دهند و مراقب وعدههای بازدهی بالا با ریسک کم یا بدون ریسک باشند.
چگونه یک پروژه راگ پول را تشخیص دهیم؟
شناسایی یک پروژه بالقوه راگ پول در بازار ارزهای دیجیتال میتواند یک کار چالش برانگیز باشد، اما چند نشانه وجود دارد که باید به آنها توجه کرد:
اعضای تیم ناشناس یا غیرقابل ردیابی: اگر پروژه ارز دیجیتال یک تیم ناشناس یا غیر قابل ردیابی داشته باشد، میتواند نشانهای از راگ پول باشد. اعضای تیم باید مشخص، شناخته شده و پاسخگوی اقدامات خود باشند.
پروژه بدون نقشه راه یا وایت پیپر واضح: یک پروژه ارزدیجیتال معتبر دارای یک نقشه راه روشن و وایت پیپری است که اهداف، استراتژیها و برنامههای آینده پروژه را مشخص میکند. اگر نقشه راه یا وایت پیپر واضحی وجود نداشته باشد، میتواند نشانهای از یک راگ پول بالقوه باشد.
وعده های غیرواقعی بازدهی بالا: اگر پروژه قول دهد در مدت کوتاهی بازدهی بالایی داشته باشد، میتواند نشانهای از راگ پول باشد. مراقب هر فرصت سرمایه گذاری که خیلی خوب و منحصر به فرد به نظر میرسد باشید.
عدم مشارکت جامعه: یک پروژه ارز دیجیتال قانونی یک جامعه فعال و درگیر خواهد داشت. اگر عدم مشارکت جامعه وجود داشته باشد، میتواند نشانهای از راگ پول باشد.
تغییرات ناگهانی در جهت پروژه: اگر پروژه به طور ناگهانی بدون دلیل یا توضیح معتبر تغییر جهت دهد، باید مراقب بود.
کمبود نقدینگی یا حجم معاملات: اگر کمبود نقدینگی یا حجم معاملات در ارزدیجیتالی وجود داشته باشد، میتواند زنگ خطری برای سرمایه گذاران باشد. مراقب هر ارز دیجیتال با نقدینگی یا حجم معاملات کم باشید.
پروژه Copycat: اگر پروژه کریپتوکارنسی کپی برداری از یک پروژه موجود بدون هیچ ویژگی یا نوآوری منحصر به فردی باشد، میتواند نشانهای از یک کلاهبرداری بالقوه باشد و باید مراقب آن باشید.
به یاد داشته باشید، همیشه انجام تحقیقات کامل قبل از سرمایه گذاری در هر پروژه ارز دیجیتال ضروری است. تحت تاثیر وعدههای بازدهی بالا قرار نگیرید و همیشه مراقب زنگ خطرهای احتمالی باشید.
چند مورد از راگ پولهای گذشته:
پلاس توکن (PlusToken): پلاس توکن یک کیف پول کریپتو و طرح سرمایه گذاری بود که در سال 2018 راه اندازی شد. این پروژه وعده بازدهی بالایی را میداد و به سرعت طرفداران زیادی در آسیا به دست آورد. با این حال، در سال 2019، رهبران این پروژه با ارزش تخمینی 2 میلیارد دلار ارز دیجیتال ناپدید شدند و آن را به یکی از بزرگترین راگ پولهای تاریخ تبدیل کردند.
ایرون فایننس (Iron Finance): ایرون فایننس یک دیفای (DeFi) بود که بر روی شبکه پالیگان ساخته شده بود. این پروژه در ژوئن 2021 راه اندازی شد و وعده بازده بالایی در سرمایه گذاری در توکن اصلی خود، TITAN را داد. با این حال، به دلیل نقص در کد پروژه، قیمت TITAN تنها در چند ساعت از حدود 60 دلار به صفر سقوط کرد و باعث شد سرمایهگذاران میلیونها دلار ضرر کنند.
سیف مون (SafeMoon): سیف مون یک پروژه ارز دیجیتال بود که در اوایل سال 2021 طرفداران زیادی پیدا کرد. این پروژه قول پاداش زیادی را به سرمایه گذاران بلندمدت خود با بازده بالا و مدل توکنومیک منحصر به فردش داده بود. با این حال، در ماه می 2021، توسعه دهندگان پروژه نقدینگی را از پروژه حذف کردند که باعث شد ارزش ارز دیجیتال به میزان قابل توجهی کاهش یابد و سرمایه گذاران با ضررهای قابل توجهی (در حدود 6 میلیارد دلار) مواجه شوند.
یام فایننس (YAM Finance): یام فایننس یک پروژه دیفای بود که بر روی شبکه اتریوم ساخته شد. این پروژه در آگوست 2020 راه اندازی شد و به دلیل مدل توکنومیک منحصر به فرد خود به سرعت طرفداران زیادی پیدا کرد. با این حال، یک اشکال در کد پروژه باعث سقوط قیمت توکن اصلی آن شد که منجر به ضرر میلیونها دلاری برای سرمایهگذاران شد.
اورانیوم فایننس (Uranium Finance): اورانیوم فایننس یک پروژه مالی غیرمتمرکز (DeFi) بود که بر روی زنجیره هوشمند بایننس ساخته شده بود. این پروژه در آوریل 2021 راه اندازی شد و وعده بازده بالایی از سرمایه گذاری در توکن اصلی خود، اورانیوم را داد. با این حال، در ماه می 2021، استخر نقدینگی پروژه تخلیه شد که منجر به زیان بیش از 50 میلیون دلاری برای سرمایهگذاران شد.
تایتان (TITAN Vault): تایتان یک پلت فرم فارمینگ بود که نوید بازده بالایی از سرمایه گذاری در توکن اصلی خود، TITAN را میداد. این پلتفرم در ژوئن 2021 راه اندازی شد و به سرعت محبوبیت پیدا کرد. با این حال، در ژوئیه 2021، توسعه دهندگان این پلتفرم تمام نقدینگی خود را از پروژه خارج کردند و باعث شد که قیمت TITAN سقوط کند و سرمایهگذاران میلیونها دلار ضرر کنند.
وال استریت بت (WllStreetBets Finance): وال استریت بت یک پروژه مالی غیرمتمرکز (DeFi) بود که در فوریه 2021 راه اندازی شد. این پروژه به نام گروه محبوب Reddit نامگذاری شد و وعده بازده بالایی در سرمایه گذاری در توکن اصلی خود، WSB را میداد. با این حال، در مارس 2021، توسعه دهندگان پروژه تمام نقدینگی خود را از پروژه خارج کردند و باعث سقوط قیمت WSB شد و سرمایه گذاران میلیونها دلار ضرر کردند.
پالی وال فایننس (Polywhale Finance): پالی وال فایننس یک پلت فرم فارمینگ بود که در فوریه 2021 راه اندازی شد. این پروژه بازده بالایی در سرمایه گذاری در رمز اصلی خود، KRILL، را نوید میداد. با این حال، در آگوست 2021، توسعه دهندگان پروژه تمام نقدینگی را از پلتفرم خارج کردند و باعث سقوط قیمت KRILL شد و سرمایهگذاران میلیونها دلار ضرر کردند.
اینها تنها چند نمونه از راگ پولها هستند که در دنیای ارزهای دیجیتال رخ داده است. انجام تحقیقات کامل و احتیاط قبل از سرمایه گذاری در هر پروژهای ضروری است تا قربانی چنین شیوههای تقلبی نشوید.