پروژه سولانا با معرفی پروتکل اجماع جدید خود به نام Alpenglow، یکی از مهم‌ترین تغییرات تاریخ خود را رقم زده است. این پروتکل نه‌تنها جایگزین اجزای کلیدی فعلی مانند TowerBFT و Proof-of-History می‌شود، بلکه پایه‌گذار نسل جدیدی از عملکرد شبکه‌های بلاکچینی خواهد بود. در این مقاله، به بررسی کامل به‌روزرسانی جدید سولانا به نام Alpenglow، ویژگی‌های فنی آن، مزایای عملکردی و تأثیرات احتمالی‌اش بر آینده سولانا خواهیم پرداخت.
معرفی پروتکل Alpenglow و پایان TowerBFT و PoH
در پروتکل Alpenglow، مکانیسم‌های اجماع قدیمی شامل TowerBFT و Proof of History کنار گذاشته شده‌اند. به‌جای آن، الگوریتم جدیدی تحت عنوان Votor برای رأی‌گیری و نهایی‌سازی بلاک‌ها معرفی شده است. همچنین، سیستم ارتباطی مبتنی بر gossip با زیرساختی سریع‌تر و مستقیم‌تر جایگزین شده که ارتباط میان نودها را به‌شکل مؤثرتری برقرار می‌کند.
معرفی Votor: رأی‌گیری همزمان برای نهایی‌سازی سریع
الگوریتم Votor به‌گونه‌ای طراحی شده که فرآیند نهایی‌سازی بلاک‌ها را با حداقل تأخیر انجام دهد. در صورتی که حدود ۸۰٪ از استیک‌کنندگان فعال باشند، نهایی‌سازی تنها با یک مرحله رأی‌گیری انجام می‌شود. در حالت مشارکت ۶۰٪، فرآیند به‌صورت دومرحله‌ای ادامه می‌یابد. نکته‌ی کلیدی این است که این دو مسیر رأی‌گیری به‌صورت موازی انجام می‌شوند و هر کدام که زودتر تکمیل شود، معیار نهایی‌سازی خواهد بود. این ساختار همزمان، سرعت تأیید تراکنش‌ها را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.
بازطراحی انتقال داده با الهام از Turbine
در پروتکل Alpenglow، سیستم انتقال داده‌ای به نام Rotor معرفی شده که جایگزین Turbine در نسخه‌های قبلی شده است. مانند Turbine، در Rotor نیز از روش Erasure Coding برای تقسیم داده‌ها به قطعات کوچک‌تر و توزیع آن‌ها میان نودها استفاده می‌شود؛ اما برخلاف ساختار چندلایه‌ی Turbine، Rotor تنها از یک لایه گره انتقال بهره می‌برد. این تغییر منجر به کاهش جهش‌های شبکه، افزایش سرعت پخش داده‌ها و افزایش تاب‌آوری در برابر خطاهای ارتباطی شده است.
همچنین، Rotor با بهره‌گیری از الگوریتمی جدید برای تخصیص گره‌های انتقال، بر اساس میزان استیک و پهنای باند نودها عمل می‌کند. این رویکرد، بهره‌برداری بهینه از منابع شبکه و افزایش توان عملیاتی را به دنبال دارد.
عملکرد بی‌سابقه پروتکل Alpenglow؛ نهایی‌سازی در کسری از ثانیه
شبیه‌سازی‌های انجام‌شده نشان می‌دهند که پروتکل Alpenglow، علیرغم تفاوت‌های جغرافیایی میان نودهای شبکه، موفق شده زمان نهایی‌سازی بلاک‌ها را به‌شکل چشمگیری کاهش دهد. با توجه به تأخیر بسیار کم بین نودهای توزیع‌شده، شبکه می‌تواند عملکردی قابل‌مقایسه با زیرساخت‌های Web2 داشته باشد. این پیشرفت، سولانا را یک گام دیگر به سمت بلاک‌چین‌هایی با عملکرد در سطح جهانی نزدیک می‌کند.
تیم توسعه‌دهنده سولانا همچنین یک وایت‌پیپر جامع برای Alpenglow منتشر کرده که شامل مبانی نظری، اهداف طراحی، ساختار پروتکل، شبه‌کدها، نتایج شبیه‌سازی و اثبات‌های ریاضی است. این سند مرجعی ارزشمند برای توسعه‌دهندگان، پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه بلاکچین به‌شمار می‌رود.
Alpenglow چه تأثیری بر آینده سولانا دارد؟
اجرای پروتکل Alpenglow می‌تواند جایگاه سولانا را به‌عنوان یکی از سریعترین و کارآمدترین بلاکچین‌های لایه اول تثبیت کند. کاهش چشمگیر زمان نهایی‌سازی، امکان توسعه اپلیکیشن‌هایی مانند معاملات با تراکنش بالا، پیام‌رسان‌های غیرمتمرکز و ابزارهای مالی سریع را فراهم می‌کند. این تحول نه‌تنها تجربه کاربری را به‌طور محسوسی بهبود می‌دهد، بلکه باعث افزایش جذابیت سولانا برای توسعه‌دهندگان، پروژه‌های دیفای و سرمایه‌گذاران نهادی خواهد شد. با Alpenglow، سولانا یک گام مهم به‌سمت تحقق چشم‌انداز وب۳ برمی‌دارد.
جمع‌بندی
پروتکل Alpenglow را می‌توان نقطه‌عطفی در مسیر تحول سولانا دانست. با حذف اجزای قدیمی و جایگزینی آن‌ها با ساختارهای نوآورانه‌ای مانند Votor و Rotor، این به‌روزرسانی موفق شده تا عملکرد شبکه را از نظر سرعت، پایداری و بهره‌وری به‌طور چشمگیری ارتقا دهد. تأیید سریع تراکنش‌ها، توزیع هوشمند داده، کاهش تأخیر و مقاومت در برابر خطا، همگی نشان می‌دهند که سولانا آماده ورود به مرحله‌ای جدید از رقابت با زیرساخت‌های اینترنت سنتی است. Alpenglow می‌تواند بستر مناسب برای توسعه اپلیکیشن‌های بلادرنگ، سیستم‌های مالی پیشرفته و نوآوری‌های آتی در اکوسیستم بلاکچین باشد.
