دستگیری پاول دوروف، مدیرعامل تلگرام، پیامدهای نگران‌کننده‌ای برای دنیای ارزهای دیجیتال دارد. اعضای جامعه کریپتو نگران هستند که این دستگیری منجر به کنترل‌های شدیدتر بر فناوری‌های غیرمتمرکز شود.
در تاریخ ۲۴ آگوست، دستگیری دوروف در فرانسه باعث شد تا ارزش تون کوین به طور ناگهانی کاهش یابد. اما این دستگیری می‌تواند تاثیرات گسترده‌تری بر صنعت ارزهای دیجیتال داشته باشد که به شدت به اپلیکیشن پیام‌رسان تلگرام وابسته است.
تیم کراوچونوفسکی، مدیرعامل شبکه مخابراتی غیرمتمرکز Chirp، می‌گوید: «با دستگیری بنیان‌گذار تلگرام، پاول دوروف، مقامات فرانسوی ممکن است خود را به عنوان دشمن آزادی بیان و غیرمتمرکزسازی معرفی کنند، ارزش‌های اصلی اکوسیستم وب ۳. این یک شرمساری بزرگ است که یک جامعه دموکراتیک بخواهد خود را به عنوان دشمن این ارزش‌های اساسی معرفی کند.»
پیامدهای دستگیری پاول دوروف برای دنیای کریپتو
تلگرام به پلتفرم اصلی برای جامعه کریپتو تبدیل شده است. بسیاری از پروژه‌های کریپتویی، ابتدا جوامع خود را در تلگرام راه‌اندازی می‌کنند و محیطی را برای علاقه‌مندان فراهم می‌آورند تا به راحتی پروژه‌های جدید را کشف و با آن‌ها آشنا شوند.
دستگیری دوروف نگرانی‌هایی درباره دخالت بیش از حد دولت و احتمال سرکوب فناوری‌های مرتبط با حفظ حریم خصوصی که برای عملیات‌های کریپتویی ضروری هستند، به وجود آورده است.
تلگرام به خاطر مقاومت در برابر سانسور دولتی شناخته می‌شود. اگرچه کاملا غیرمتمرکز نیست، اما موضع آن در مورد حفظ حریم خصوصی و آزادی بیان با جامعه کریپتو هم‌سو است.
در سال ۲۰۱۸، رگولاتور رسانه‌ای روسیه، روسکومنادزور (Roskomnadzor)، از تلگرام خواست که دسترسی به پیام‌های رمزگذاری‌شده کاربران را برای نظارت بر تهدیدهای احتمالی تحت «قانون یارووایا» در سال ۲۰۱۶، که یک اقدام ضد تروریسم بود، فراهم کند. دوروف از انجام این خواسته خودداری کرد و به تعهد خود به حفظ حریم خصوصی کاربران و عدم امکان فنی رمزگشایی پیام‌های رمزگذاری‌شده end-to-end اشاره کرد. این خودداری باعث تبعید دوروف و ممنوعیت این اپلیکیشن شد، اما این ممنوعیت به طور عمده ناکام ماند، زیرا کاربران روسی همچنان از طریق روش‌های جایگزین به تلگرام دسترسی داشتند.
در حال حاضر، بنیان‌گذار تلگرام سه روز است که در بازداشت به سر می‌برد و پلیس فرانسه بازداشت او را تا ۲۸ آگوست تمدید کرده است. او در حال پاسخگویی به ۱۲ اتهام جنایی است که علیه او مطرح شده است.
نگرانی‌ها درباره روش‌های رمزنگاری تلگرام
تلگرام گزینه‌ای برای رمزگذاری end-to-end ارائه می‌دهد، به این معنا که محتوای پیام‌ها فقط برای فرستنده و گیرنده قابل دسترسی است. اما برخلاف باور عموم، این ویژگی به‌طور پیش‌فرض فعال نیست و باید به‌صورت دستی به عنوان «secret chat» فعال شود. در غیر این صورت، پیام‌ها و چت‌های گروهی تلگرام از رمزگذاری سرور-کلاینت استفاده می‌کنند، به این معنا که پیام‌ها در حین انتقال رمزگذاری می‌شوند اما در سرورهای تلگرام ذخیره می‌شوند. در تئوری، شرکت می‌تواند به این داده‌ها دسترسی داشته باشد و این احتمال وجود دارد که مقامات دولتی بتوانند آن‌ها را مجبور به ارائه این اطلاعات کنند.
متیو گرین، رمزنگار و استاد دانشگاه جان هاپکینز، گزینه رمزگذاری end-to-end تلگرام را به دلیل سختی فعال‌سازی آن برای افراد غیرمتخصص، مورد انتقاد قرار داده است. این کار به چهار کلیک نیاز دارد.
اشخاص فعال در صنعت کریپتو، مانند میکو اوتامایا، هم‌بنیان‌گذار پروتکل سرمایه‌گذاری الگوریتمی Trading Strategy، سیگنال را به عنوان «بهترین» جایگزین رمزگذاری‌شده به جای تلگرام تحسین کرده‌اند. دولت روسیه نیز سیگنال را به دلیل نقض قوانینی که از پیام‌رسان‌ها می‌خواهد از استفاده از پلتفرم خود برای مقاصد تروریستی جلوگیری کنند، ممنوع کرده است.
افزایش نظارت و سانسور؟
مقامات فرانسوی دوروف را به اتهاماتی دستگیر کردند که بر اساس آن تلگرام برای فعالیت‌های جنایی مانند قاچاق مواد مخدر، ترویج تروریسم و پورنوگرافی کودکان استفاده می‌شود. روبن کرکهام، مدیر مشترک اتحادیه آزادی بیان استرالیا، می‌گوید که دستگیری دوروف نشان‌دهنده سرکوب جهانی در زمینه نظارت آنلاین است و پیامدهایی برای آزادی بیان دارد. او اظهار داشت: «ما این را بسیار نگران‌کننده می‌دانیم. دستگیری رهبران شرکت‌های فناوری نباید به عنوان ابزاری برای نقض حقوق حریم خصوصی افراد استفاده شود. حریم خصوصی و آزادی بیان اغلب به عنوان دو روی یک سکه در نظر گرفته می‌شوند. این اقدام می‌تواند تاثیر سردکننده‌ای بر کاربران پلتفرم‌ها داشته باشد که انتظار دارند ارتباطاتشان محرمانه باشد، بدون هیچ‌گونه راه‌های پشتی یا درهای مخفی.»
دستگیری دوروف تاکنون شوک‌هایی به جامعه فناوری وارد کرده و نگرانی‌هایی در میان رهبران صنعت ایجاد کرده است. کریس پاولوسکی، بنیان‌گذار و مدیرعامل کانادایی پلتفرم اشتراک‌گذاری ویدئو Rumble، پس از دستگیری دوروف اعلام کرد که از اروپا خارج خواهد شد. در نوامبر ۲۰۲۲، Rumble دسترسی به کاربران در فرانسه را محدود کرد و مدعی شد که دولت فرانسه خواستار حذف «برخی منابع خبری روسی» شده است.
جامعه کریپتو شاهد دستگیری افراد دیگری توسط مقامات ایالات متحده بوده است، از جمله بنیان‌گذار سیلک رود، راس اولبریکت، الکسی پرتزف از Tornado Cash، و توسعه‌دهندگان کیف پول سامورایی، کئون رودریگز و ویلیام هیل. این موارد اغلب به عنوان مثال‌هایی از نقض حریم خصوصی و آزادی بیان در نظر گرفته می‌شوند، حتی در ایالات متحده که اصلاحیه اول قانون اساسی به شکلی از آزادی بیان محافظت می‌کند.
آیا غیرمتمرکزسازی راه حل جایگزین است؟
پروتکل‌های مختلفی به کاربران گزینه‌هایی به جای شبکه‌های اجتماعی متمرکز ارائه می‌دهند. اما این گزینه‌ها هنوز نتوانسته‌اند عموم مردم را قانع کنند که از پلتفرم‌های متمرکز بزرگی مانند ایکس، اینستاگرام و فیسبوک دور شوند.
ماستودون (Mastodon) یکی از شناخته‌شده‌ترین مثال‌هاست. تعداد کاربران فعال آن پس از خرید ایکس توسط ایلان ماسک در اکتبر ۲۰۲۲ از کمتر از ۴۰۰ هزار به بیش از ۲.۶ میلیون نفر رسید. با این حال، تعداد کاربران آن در فوریه ۲۰۲۴ به کمتر از یک میلیون نفر کاهش یافت.
پس از دستگیری دوروف، استانی کولچوف از پلتفرم مالی غیرمتمرکز Aave گفت که نیاز به یک شبکه اجتماعی «مقاوم» وجود دارد که بتواند از کاربران و داده‌های آن‌ها در برابر دولت‌های متمرکز و اشخاص ثالث محافظت کند. کولچوف استدلال کرد که بلاکچین در حال حاضر بهترین فناوری موجود برای دستیابی به این مقاومت است، در حالی که به طور عمدی از اصطلاح «غیرمتمرکزسازی» اجتناب کرد که آن را یک مفهوم «غالبا نامفهوم» توصیف می‌کند که به ندرت در مورد معنای آن به توافق وجود دارد.
اوتامایا معتقد است که در حالی که بلاکچین بخشی از راه حل است اما پاسخ همه‌جانبه‌ای برای این مشکل نیست. او گفت: «برخی از کشورهای اتحادیه اروپا به وضوح نشان داده‌اند که آماده هستند توسعه‌دهندگان نرم‌افزار را به زندان بیندازند، بنابراین حتی اگر بتوان این کار را انجام داد، مگر اینکه شما ساتوشی شوید و بمیرید، احتمالا عمر خود را به اتهام کمک به تروریست‌ها و پدوفیل‌ها در زندان خواهید گذراند.»
آیا کاربران تلگرام با دستگیری دوروف باید نگران باشند؟
دستگیری دوروف و نگرانی‌های ناشی از آن در میان رهبران فناوری نشان‌دهنده یک درگیری جهانی رو به رشد است: از یک طرف، دولتها به‌طور فزاینده‌ای به دنبال تنظیم پلتفرم‌های آنلاین هستند، و از سوی دیگر، جوامع همچنان به حمایت از حفظ حریم خصوصی، آزادی بیان و فناوری‌های غیرمتمرکز ادامه می‌دهند.
اما کرکهام از اتحادیه آزادی بیان استرالیا معتقد است که دستگیری دوروف باید نگرانی‌هایی برای کاربران پیام‌رسان‌هایی که رهبرانشان دستگیر نمی‌شوند، ایجاد کند. او گفت: «مردم باید حتی نگران پلتفرم‌هایی باشند که رهبران آن‌ها دستگیر نمی‌شوند، زیرا آن‌ها به احتمال زیاد به سادگی در حال انجام خواسته‌های دولتها هستند.»
در مورد دسترسی به اپلیکیشن، اوتامایا معتقد است که کاربران نباید نگرانی فوری داشته باشند. او گفت: «بعید است که فرانسه، دوروف، یا هر کس دیگری بتواند تلگرام را تعطیل کند.»
جالب است که دستگیری پاول دوروف باعث شد تلگرام به بیشترین میزان دانلود در فرانسه برسد. بر اساس داده‌های Appfigures، تلگرام در بازار فرانسه به صدر دسته‌بندی «شبکه‌های اجتماعی» صعود کرده است. این اپلیکیشن به سومین اپ محبوب در کشور (شامل بازی‌ها و سایر برنامه‌ها) تبدیل شده و تعداد کل دانلودهای آن در سطح جهانی ۴ درصد افزایش یافته است. در ایالات متحده، تلگرام ۱۰ رتبه صعود کرده و در مجموع در جایگاه هشتم محبوب‌ترین اپلیکیشن‌ها و دوم در دسته‌بندی «شبکه‌های اجتماعی» قرار گرفته است. این بالاترین آمار برای تلگرام از ابتدای سال ۲۰۲۳ تاکنون است.
