نحوه ارزیابی ارزهای دیجیتال با استفاده از تحلیل بنیادی

ارزهای دیجیتال در سال‌های اخیر جای خود را در میان سبد بسیاری از سرمایه‌گذاران باز کرده‌اند. در ده سال گذشته با ورود سرمایه‌گذاران بزرگ به این بازار نوظهور، تقاضا برای رمزارزها بالا رفته و از سوی دیگر هر روزه پروژه‌های جدید با اهداف مختلف معرفی می‌شوند. بازار کریپتو، با بازارهای مالی سنتی کاملا تفاوت دارد و شناخت این تفاوت‌ها باعث می‌شود تا هنگام سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال انتخاب بهتر و هوشمندانه‌تری داشته باشیم. بدین منظور، در این مقاله به نکاتی می‌پردازیم که هر سرمایه‌گذار، قبل از سرمایه گذاری در بازار کریپتو باید به آن‌ها توجه کند.

تحلیل بنیادی

تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال (Fundamental analysis) فرآیند یافتن ارزش ذاتی یک دارایی است. هدف این نوع تحلیل تعیین این است که “آیا قیمت دارایی بیشتر از ارزش واقعی آن است یا کمتر؟”. با اطلاعات بدست آمده از طریق تحلیل بنیادی می‌توان تصمیم گرفت که یک رمزارز برای سرمایه‌گذاری مناسب است یا خیر و سپس می توان با استفاده از تحلیل تکنیکال زمان و اهداف قیمتی مناسب را پیدا کرد.

تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال (Fundamental analysis) فرآیند یافتن ارزش ذاتی یک دارایی است.

تحلیل بنیادی ارزهای دیجیتال تا حدودی متفاوت از روشی است که معمولاً برای ارزیابی دارایی‌های سنتی، مثل سهام، استفاده می‌شود. رمزارزها اطلاعات تاریخی مورد نیاز را ندارند، زیرا معمولاً هیچ سابقه گزارش درآمد یا صورت‌های سود و زیانی برای آن‌ها وجود ندارد. برای تجزیه و تحلیل ارزهای دیجیتال، تمام اطلاعات موجود در مورد دارایی باید از طریق تحقیقاتی که شامل بررسی موارد استفاده از آن، شبکه، تیم پشت پروژه، زمان‌بندی واگذاری توکن و … است، جستجو شود.

در ادامه این مقاله ۱۰ مورد از برترین موارد برای بررس بنیادی پروژه‌های رمزارزی را بیان کرده‌ایم.

۱. قبل از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال وایت پیپر را بخوانید

وایت پیپر (white paper) سندی است که از سوی تیم بنیان‌گذار و یا شرکت پشت یک رمزارز منتشر می‌شود و یک نمای کلی و دقیق از پروژه را ارائه می دهد. بررسی وایت پیپر، به خصوص برای سرمایه گذاری بلندمدت و هولد کردن رمزارزها، امری بسیار مهم است. یک وایت پیپر خوب شامل موارد زیر است:

• اهداف پروژه
• موارد استفاده و کاربرد پروژه و توکن آن
• چشم انداز تیم
• فناوری پشت توکن
• برنامه هایی برای ارتقاء و ویژگی های جدید
• توکن چه ارزشی را به کاربران ارائه می‌کند و چه چیزی آن را خاص می‌کند

البته وایت پیپر پروژه‌های رمزارزی در زبان انگلیسی منتشر می‌شوند و ممکن است که حاوی اطلاعات تخصصی و توابع یک قرارداد هوشمند یا توکن باشند که مطالعه آن‌ها برای همه کاربران مقدور نباشد. با این حال با جستجوی اسم و نماد رمزارز می‌توانید مطالب و نقدهای مختلفی را درمورد آن پروژه پیدا کنید که ممکن است اطلاعات مفیدی را به شما ارائه کنند.

• بیشتر بخوانید: وایت پیپر چیست؟

۲. ادعاهای مطرح شده در وایت پیپر را ارزیابی کنید

هنگام بررسی وایت پیپر رمزارزها لطفا شکاک باشید؛ زیرا افرادی که پشت این پروژه ها قرار دارند ممکن است حقیقت را جور دیگری نشان دهند و یا حتی مواردی را بیان کنند که اصلا حقیقت ندارند. این اتفاق بیشتر از آن چیزی که تصور کنید رخ می‌دهد. به عنوان مثال، مایکل آلن استولری، بنیانگذار و مدیر عامل شرکت خدمات زیرساخت بلاکچین تیتانیوم، ۲۱ میلیون دلار در یک عرضه اولیه (ICO) جمع آوری کرد. او بعداً اعتراف کرد که بخش‌هایی از وایت پیپر پروژه را جعل کرده است. یا در مثالی دیگر، وایت پیپر رمزارز ترون (TRX) در ابتدای کار فقط یک کپی از وایت پیپر اتریوم بود. البته که ترون اکنون به یکی از اکوسیستم‌های بزرگ کریپتویی تبدیل شده و شکل و ماهیت توکن و شبکه آن نیز به کلی تغییر یافته است.

وایت پیپر (white paper) سندی است که از سوی تیم بنیان‌گذار و یا شرکت پشت یک رمزارز منتشر می‌شود و یک نمای کلی و دقیق از پروژه را ارائه می دهد.

چند سوال برای بررسی در هنگام مطالعه وایت پیپر:

• آیا توکن ها واقعاً همانطور که وعده داده شده توزیع می شوند؟
• آیا تیم پروژه نقشه راه را کامل می‌کند و یا تا چه مرحله ای را کامل کرده است؟
• آیا آنها فقط مشکلی را اختراع می کنند تا با پروژه خود آن مشکل را رفع نمایند؟
• دیگران در مورد پروژه چه می گویند؟
• آیا در وایت پیپر چیزی مشکوک به نظر می‌رسد؟
• آیا اهداف پروژه واقعی به نظر می رسند یا فقط اهدافی آرمانی هستند؟

۳. به رقبا نگاه کنید

بر اساس گزارش برخی منابع، نزدیک به ۴۰ درصد از ارزهای دیجیتالی که در سال ۲۰۲۱ فهرست شده بودند، امروزه دیگر وجود ندارند. این حقیقت مهمی است که سرمایه‌گذاران باید در نظر بگیرند: بسیاری از پروژه‌ها (نزدیک به نصف و یا حتی بیشتر) موفق نمی‌شوند و به طرز فجیعی شکست می‌خورند.

آمار پروژه های شکست خورده از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۲

بررسی وایت پیپر یک پروژه، مورد استفاده ای را که دارایی رمزنگاری هدف قرار داده است و مشکلی که سعی در حل آن دارد را آشکار می کند. سپس باید در نظر گرفت که آیا آن موارد استفاده، در واقع، قابل دوام و تحت تعقیب هستند یا خیر. علاوه بر این، شناسایی پروژه‌های رقیب و بررسی پروژه‌های موجود که این پروژه جدید ممکن است جایگزین آن‌ها شود، مهم است. برای مثال، برخی از پروژه‌ها سرعت پایین شبکه اتریوم و هزینه تراکنش بالای آن را هدف قرار می‌دادند و خود را جایگزین بهتری برای اتریوم معرفی می‌کردند اما بعد اتریوم به مکانیزم اجماع اثبات سهام (POS) تغییر کرد و همه این کاستی ها برطرف شد. پس در واقع نیازی به جایگزینی برای اتریوم احساس نمیشد. نتیجه نهایی این است که سرمایه گذاران باهوش به دنبال این هستند که ببینند آیا این پروژه از پروژه های مشابه دیگر بهتر است یا خیر.

• بیشتر بخوانید: ۶ دلیل اصلی برای سرمایه گذاری در بازار کریپتو

۴. پیش از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال به تیم پشت پروژه نگاه کنید

یک پروژه فقط به اندازه تیم پشت سر خود خوب است.

تیم پشت پروژه اتریوم

افرادی که پروژه را ارائه می دهند باید دقیقاً مهارت های مناسبی برای اجرای پروژه خود داشته باشند. وایت پیپر باید اطلاعاتی در مورد هر یک از اعضای تیم داشته باشد، اما انجام برخی تحقیقات مستقل نیز می تواند مفید باشد.

چند سوال در مورد افرادی که پشت هر پروژه هستند:

• آیا آنها در گذشته روی پروژه های معتبر و موفق دیگری کار کرده اند؟
• اعتبار آنها چیست؟ آیا آنها با تجربه هستند؟
• آیا آنها اعضای معتبر جامعه کریپتو و اکوسیستم بلاکچین هستند؟
• آیا آنها در پروژه های مشکوک یا کلاهبرداری شرکت داشته اند؟

تحقیق کنید که آیا پروژه دارای صفحه GitHub عمومی است یا خیر. در صورت وجود، تعداد مشارکت‌کنندگان در پروژه و سطوح فعالیت آن‌ها را بررسی کنید. هرچه فعالیت توسعه پایدار در یک پروژه بیشتر باشد، بهتر است.

گیت‌هاب (GitHub) یک سرویس میزبانی و مدیریت پروژه‌های نرم‌افزاری مبتنی بر وب است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد کدهای خود را در مخزن‌هایی آنلاین ذخیره کرده و آن‌ها را به اشتراک بگذارند. از این طریق سایر کاربران می‌توانند کدها را مشاهده کرده و یا در توسعه آن‌ها سهیم شوند.

۵. معیارهای آنچین را بررسی کنید

معیارهای روی شبکه یا آنچین با مشاهده داده های موجود در بلاکچین بدست می‌آیند.

نرخ ورود و خروج ارز به صرافی‌ها می‌تواند اطلاعات مفیدی از احساسات بازار را به ما ارائه دهد

داده‌های آنچین را می‌توان از وب‌سایت‌های مختلفی مانند Cointelegraph Markets Pro، intotheblock، cryptodiffer،coincheckup و.. بدست آورد. این وب‌سایت‌های تحلیلی با ارائه داده‌های آنچین به کاربران کمک می‌کنند که تصمیمات سرمایه گذاری بهتری بگیرند.

برخی از داده هایی که قبل از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال باید بررسی کرد:

• شمار تراکنش‌ها: تعداد تراکنش‌ها معیاری از فعالیت انجام شده در شبکه است که هر چه این فعالیت بیشتر باشد، بهتر است.
• ارزش و حجم معاملات: در یک دوره زمانی چه حجمی از رمزارز مدنظر معامله شده است؟ هر چه این عدد بیشتر باشد نشانه‌ی بهتری است.
• آدرس‌های فعال: بلاکچین مدنظر چه میزان آدرس فعال دارد؟ باز هم، آدرس های فعال بیشتر، بهتر است.
• نرخ هش: نرخ هش معیاری از سلامت شبکه در ارزهای دیجیتال اثبات کار مانند بیت کوین است. هرچه نرخ هش بالاتر باشد، انجام موفقیت آمیز یک حمله ۵۱٪ دشوارتر است و در واقع شبکه غیرمتمرکز تر است.
• استیکینگ: مبلغ استیک شده در یک بازه زمانی معین نشان دهنده میزان تمرکز و توجه به آن پروژه است. هرچه این مقدار بیشتر باشد، بدین معناست که افراد بیشتری به شبکه اطمینان دارند.

۶. قبل از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال به توکنومیک رمزارز توجه کنید

در پروژه هایی که توکن های مفید و کاربردی ایجاد می کنند سرمایه گذاری کنید. در غیر این صورت، توکن ممکن است در بازار کاربردی نداشته باشد. کاربرد کمتر به معنای تقاضای کمتر و تقاضای کمتر به معنی کاهش قیمت است.  علاوه بر این، اگر توکن مفید باشد، هنوز باید مشخص شود که که این توکن‌ها به چه نحوی توزیع می‌شوند و بازار چگونه از آن استقبال خواهد کرد. تقریبا همه پروژه‌ها بخشی از توکن‌ها خود را به تیم و توسعه دهندگان اختصاص می‌دهند تا مشوقی برای آنان باشد، باید بررسی کرد که این توکن‌ها چند درصد از عرضه کل توکن هستند و از آن مهم‌تر اینکه این توکن‌ها چگونه و در چه بازه زمانی آزاد خواهند شد؟

همچنین نوع عرضه توکن بسیار مهم است. در گذشته بسیاری از پروژه ها از روش ICO استفاده می‌کردند. در این روش شرکت سازنده توکن به طور مستقیم توکن خود را به متقاضیان می‌فروشد. روش ICO در سال ۲۰۲۰ و با شهرت یافتن پروژه های دیفای بسیار پر استفاده بود اما منجر به کلاهبرداری‌های چند میلیارد دلاری شد. در حال حاضر روش IEO (عرضه در صرافی‌ها) و IDO (عرضه در صرافی‌های غیرمتمرکز) پرکاربردتر هستند. روش IEO منطقی تر است زیرا صرافی هم به نحو خود اعتبار پروژه را بررسی می‌کند.

مورد دیگر تورمی بودن یا نبودن رمزارز است. رمزارزهای ضدتورمی مانند بیت کوین و یا اتریوم (POS) به گونه‌ای طراحی شده‌اند که به مرور زمان {و یا برای اتریوم در هر تراکنش} از تعدادشان کاسته می‌شود. برای مثال بیت کوین با هاوینگ تورم را کنترل می‌کند و اتریوم با سوزاندن بخشی از کارمزد تراکنش‌ها. این دسته از رمزارزها با کاهش عرضه مستعد رشد قیمتی بیشتری هستند.

توکنومیک پروژه، نحوه توزیع رمزارز را مشخص می‌کند

چند سوال برای بررسی توکنومیک:

• آیا توکن مفید است؟
• توکن چگونه بین کاربران توزیع خواهد شد؟
• چه میزان از توکن‌ها به تیم توسعه اهدا شده و در چه بازه زمانی آزاد خواهد شد؟
• آیا توکن تورمی است یا ضد تورمی است؟

۷. ارزش بازار، حجم معاملات و نقدینگی

برخی از مهم ترین تحلیل ها، در مورد معیارهای مالی توکن یک پروژه است که قبل از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال باید به آن‌ها توجه کرد، از جمله:

• ارزش بازار: ارزش بازار یکی از معیارهای مهم در بررسی رمزارز ها است. این مشخصه از ضرب تعداد توکن های در گردش در قیمت توکن بدست می‌آید. هرچه ارزش بازار یک رمزارز بیشتر باشد، همانطور که از اسم آن پیداست، آن رمزارز بازار بزرگتری دارد. داشتن یک بازار بزرگ به این معنا است که قیمت آن توکن در مقابل بازار سازی و دستکاری‌های بازار مقاوم‌تر است.
• حجم معاملات: مقدار ارزشی است که در یک زمان معین (روزانه، هفتگی، ماهانه) معامله شده است. این مشخصه نشان می دهد که آیا یک توکن نقدینگی کافی دارد یا خیر.
• نقدینگی: نقدینگی شاخصی است که میزان آسانی خرید و فروش یک توکن را نشان می دهد. هرچه نقدینگی یک توکن بیشتر باشد، فروش آن با قیمت معاملاتی فعلی آسان‌تر است.

• بیشتر بخوانید: مارکت کپ یا ارزش بازار چیست؟

۸. جامعه رمزارز

جامعه فعال می‌تواند باعث رشد پروژه شود

هنگامی که یک جامعه پشت یک پروژه قرار می‌گیرد، تمایل دارد به ارزش توکن پروژه کمک کند. به عنوان مثال، رسانه های اجتماعی می توانند تأثیر قابل توجهی بر قیمت دارایی های رمزنگاری شده داشته باشند. ارزش میم کوین‌هایی مانند دوج کوین و شیبا اینو تا حدی به دلیل هیجان ایجاد شده در رسانه های اجتماعی افزایش یافت. با ترند شدن نام یک رمزارز در شبکه های اجتماعی توجهات به آن افزایش می‌یابد که منجر به تبلیغات و به دنبال آن افزایش تقاضا برای رمزارز می‌شود. پس از قبل از سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال، می‌توان جامعه توکن را در شبکه های اجتماعی بررسی کرد؛ که آیا جامعه فعالی دارد؟ آیا احساسات حول آن رمزارز مثبت است؟

۹. بازاریابی

در حال حاضر، طبق داده های سایت کوین مارکت کپ، حدود ۱.۸ میلیون ارزدیجیتال وجود دارد که نشان می‌دهد رقابت بسیار سنگین است. تیمی که در پشت یک پروژه قرار دارد، باید به طور فعال توکن خود را به بازار معرفی کند تا بتواند خود را از سایرین متمایز کند. به گفته فعالان صنعت ارزهای دیجیتال، اکنون برجسته کردن یک پروژه سخت‌تر از همیشه است. بنابراین، تیم پشت پروژه باید به طور فعال آگاهی از برند خود را افزایش دهد، مشتریان جدید را جذب و مشتریان قدیمی خود را حفظ کند تا فروش و سود توکن را بهبود بخشد.

برخی از سوالاتی که قبل از سرمایه گذاری در پروژه باید در نظر بگیرید:

• آیا تیم اصلی محصول را به خوبی بازاریابی می کند؟
• آیا آنها یک تیم بازاریابی اختصاصی دارند؟
• آیا تیم پروژه سهم توکن از بازار را افزایش می دهند یا خیر؟

۱۰. اگر محصول اصلی در دسترس است، آن را آزمایش کنید

این مورد برای کسانی که قصد سرمایه گذاری در توکن بومی یک شبکه را دارند مفید است. برای مثال رمزارز اتر (ETH) را در نظر بگیرید. اتر توکن بومی شبکه اتریوم است. اگر شما قصد سرمایه گذاری در رمزارز اتر را داشته باشید، می‌توانید شبکه آن را تست کنید. اگر شبکه دچار مشکل باشد، استفاده از آن هزینه بر باشد و یا دچار اختلال دیگری شده باشد، سرمایه گذاری در توکن آن منطقی نیست. البته حل این مشکلات به خودی خود می‌تواند نشانه مثبتی در نظر گرفته شود؛ زیرا این مفهوم را منتقل می‌کند که تیم پروژه فعالانه درحال کار بر روی شبکه و ارتقای آن هستند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی روش‌های کلیدی برای ارزیابی و بررسی اجزای اساسی یک ارز دیجیتال پرداخته‌ایم. با توجه به اهمیت رو به افزایش ارزهای دیجیتال در عصر امروز، شناختن و تحلیل اصول و عوامل مؤثر بر ارزها، امری حیاتی برای سرمایه‌گذاران، توسعه‌دهندگان و علاقه‌مندان به دنیای ارزهای دیجیتالی محسوب می‌شود. در این مقاله به سوالاتی که قبل از سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال باید به آن‌ها توجه کنیم پرداخته شده است.