شاید برای شما هم این سؤال پیش آمده باشد که به چه ارزهای دیجیتالی تورمی و به کدام ارزهای دیجیتال ضد تورمی می‌گویند. ویژگی‌های ارزهای دیجیتال تورمی و ضد تورمی چیست. تفاوت این ارزها در چه است و اصلاً چرا بدین گونه ایجاد شده‌اند. در این مقاله قصد داریم با زبانی ساده و مختصر، به پاسخ این سؤالات بپردازیم. همچنین، در انتها به اینکه مهمترین ارزهای بازار کریپتو، یعنی بیت کوین و اتریوم، تورمی هستند یا ضد تورمی نیز پاسخ خواهیم داد.
[ez-toc]ارز دیجیتال تورمی چیست؟
آن دسته از ارزهای دیجیتال که تعداد توکن های در گردش آن‌ها به تدریج افزایش می‌یابد، ارز دیجیتال تورمی محسوب می‌شوند. ارزهای دیجیتال تورمی، از ترکیب نرخ تورم از پیش تعیین شده، محدودیت در عرضه و همچنین مکانیزم‌های توزیع توکن استفاده می‌کنند تا میزان عرضه را کنترل کنند.
با نگاه به سیستم پولی ارزهای دیجیتال، متوجه می‌شویم که آن‌ها مکانیزم‌های ایجاد توکن و عرضه مختلفی دارند. ارزهای دیجیتال تورمی، به طور مداوم توکن های جدید به بازار عرضه می‌کنند. معمولاً نرخ تورم از پیش تعیین شده‌ای وجود دارد که میزان افزایش عرضه ارز را در طول زمان مشخص می‌کند. حداکثر عرضه توکن های تورمی، یا ثابت است یا متغیر. بعد از رسیدن به حداکثر میزان عرضه، دیگر توکن جدید ساخته نخواهد شد.
با این حال، ارزهای دیجیتال مختلف، دارای توکنومی متفاوت هستند که ممکن است در طول زمان تغییر کند. به‌عنوان‌مثال، در گذشته حداکثر عرضه توکن های دوج کوین (DOGE)، ۱۰۰ میلیارد توکن بود تا زمانی که در سال ۲۰۱۴ این حداکثر عرضه برداشته شد و اکنون دوج دارای عرضه نامحدود است.
ارز دیجیتال تورمی چگونه کار می‌کند؟
ارزهای دیجیتال تورمی، هر کدام با استفاده از مکانیزم اجماع مختص به خود، مانند مدل اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS)، توکن های جدید را بین مشارکت‌کنندگان در شبکه توزیع می‌کنند. توکن های جدید می‌توانند با استخراج (مانند بیت کوین) یا توزیع بین اعتبارسنج های شبکه (مانند اتریوم) به وجود آیند.
در مکانیزم اثبات کار (PoW) بیت کوین، ماینرها تراکنش ها را تأیید کرده و بر اساس اینکه چه کسی معمای پردازش شده را جلوتر از بقیه حل کرده، پاداش می‌گیرند. در مکانیزم اثبات سهام (PoS)، هنگامی که یک بلوک از تراکنش ها آماده پردازش شد، پروتکل PoS یک گره اعتبارسنج (validator node) را برای بررسی آن بلوک انتخاب می‌کند. سپس، اعتبارسنج بررسی می‌کند که آیا تراکنش های موجود در بلوک، صحیح و دقیق هستند یا خیر. اگر صحیح باشند، اعتبارسنج بلوک را به بلاکچین اضافه کرده و پاداش خود را برای این مشارکت دریافت می‌کند. این پاداش عموماً نسبت به سهم اعتبارسنج در شبکه تعیین می‌شود.
در برخی از ارزهای دیجیتال، ممکن است توزیع توکن های جدید تحت تاثیر تصمیمات حاکمیتی باشد. به‌عنوان‌مثال، در یک سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) می‌توان به آزادسازی وجوه خزانه و یا تغییر پاداش استیکینگ رأی دهند که در نهایت بر نرخ تورم ارز و توزیع توکن های جدید تأثیر می‌گذارد.
ارز دیجیتال ضد تورمی چیست؟
ارزهای دیجیتال ضد تورمی، به این دلیل که تعداد توکن های آن‌ها به تدریج کاهش می‌یابد، ضد تورمی نامیده می‌شوند. توکن های ضد تورمی از مکانیزم های مختلفی برای کاهش عرضه استفاده می‌کنند. معمولاً توکن ها یا به‌عنوان هزینه تراکنش یا در فرایند سوزانده شدن (burning) از بین برده می‌شوند.
ارزهای دیجیتال ضد تورمی دارای نرخ ضد تورمی از پیش تعیین شده‌ای هستند. این نرخ، میزان کاهش عرضه کل (total supply) ارز را در طول زمان تعیین می‌کند. به‌عنوان‌مثال، در یک ارز دیجیتال با نرخ ضد تورمی سالیانه ۲/۵ درصد، میزان عرضه کل ارز به میزان ۲/۵ درصد در هر سال، کاهش پیدا می‌کند.
همانند بسیاری از ارزهای دیجیتال تورمی، ارزهای دیجیتال ضد تورمی ممکن است دارای حداکثر عرضه متغیر یا ثابت باشند تا تعداد کل توکن های ایجاد شده را محدود کنند. به طور کلی، پس از رسیدن به حداکثر عرضه، دیگر توکن جدید ساخته نمی‌شود. مهمترین نکته این است که توکنومیکس ارزهای دیجیتال ضد تورمی تحت تأثیر انگیزه صاحب‌نظران از جمله ماینرها، توسعه‌دهندگان و کاربران آن است که اهداف و انگیزه‌های مختلفی دارند که بر میزان عرضه و تقاضا تأثیرگذارند. به عنوان نمونه، ماینرها توکن های جدید را استخراج کرده و در بازارهای خرسی، مایل به فروش آن‌ها نیستند.
ارز دیجیتال ضد تورمی چگونه کار می‌کند؟
ارزهای دیجیتال ضد تورمی می‌توانند از مکانیزم های مستقیم یا غیرمستقیم برای از بین بردن توکن های در جریان استفاده کنند. برخی از ارزهای دیجیتال ضد تورمی از هزینه تراکنش ها جهت از بین بردن توکن ها استفاده می‌کنند و تعداد کل توکن های در جریان را کاهش می‌دهند. همچنین، ممکن است که از بین بردن توکن ها شامل ارسال یک مقدار خاص از آن‌ها به یک آدرس غیر قابل دسترسی باشد که در این صورت، آن‌ها را مستقیما از جریان خارج می‌کند. به طور نمونه، بایننس کوین (BNB)، هر دو مکانیزم را به کار گرفته است که باعث کاهش ۵۰ درصدی عرضه آن در طول زمان شده است.
ارزهای دیجیتالی ضد تورمی همچنین از ابزارهای دیگری برای کاهش عرضه استفاده می‌کنند، از جمله هاوینگ. تقریباً هر چهار سال، رویداد نصف شدن سود ماینرهای بیت کوین، مستقیماً بر کمیت بیت کوین تأثیر می‌گذارد و کمیت آن را کاهش می‌دهد.
تفاوت بین ارزهای دیجیتال تورمی و ضد تورمی چیست؟
هر دو ارز دیجیتال تورمی و ضد تورمی می‌توانند توکنومیک منحصر به فردی داشته باشند که بر ارزش و کاربرد آن‌ها تأثیرگذار است. ارزهای دیجیتال ضد تورمی معمولاً دارای حداکثر عرضه ثابت هستند که منجر به افزایش قدرت خرید در طول زمان می‌شود. ارزهای دیجیتال تورمی اغلب دارای نرخ ایجاد توکن قابل تغییر هستند که در برخی موارد، به افزایش نقدینگی و بهبود پذیرش آن‌ها منجر می‌شود. علاوه بر این، آن‌ها به طور قابل توجهی یک سیاست پولی انعطاف‌پذیرتر نسبت به ارزهای دیجیتال ضد تورمی و برخی از ارزهای فیات ارائه می‌دهند. همچنین در ارزهای دیجیتال تورمی، تورم توکن می‌تواند برای تطبیق با نیازهای اکوسیستم تنظیم شود.
در مقابل، ارزهای دیجیتال ضد تورمی انگیزه‌ای برای نگه داشتن یا هولد کردن ایجاد می‌کنند. علاوه بر این، ارزهای دیجیتال ضد تورمی می‌توانند در برابر تورم، ابرتورم و کاهش رشد اقتصادی مقاومت کرده و ارزش پول را در طول زمان حفظ کنند. کاهش عرضه توکن در این نوع از ارز دیجیتال، می‌تواند با فشار تورمی که توسط عوامل خارجی، از جمله سیاست دولت ها یا رویدادهای اقتصادی ایجاد می‌شود، مقابله کند.
بیت کوین تورمی است یا ضد تورمی؟
طبقه‌بندی بیت کوین (BTC) به عنوان ارز دیجیتال تورمی یا ضد تورمی، به عوامل مختلفی بستگی دارد. بیت کوین تورمی است؛ زیرا سکه‌های جدید به طور مداوم استخراج می‌شوند و به عرضه اضافه می‌شوند. بیت کوین ضد تورمی است؛ زیرا اقدامات ضد تورمی مانند هاوینگ، باعث کاهش تورم آن در طول زمان می‌شود.
ضد تورمی بودن بیت کوین بر این واقعیت استوار است که عرضه بیت کوین محدود است و به طور ذاتی شامل اقدام ضد تورمی به نام هاوینگ می‌شود. رویداد نصف کردن (هاوینگ) پاداش برای استخراج کنندگان بیت کوین، بر کمیابی و کاهش تورم بیت کوین در طول زمان تاثیر دارد. به محض این که پاداش استخراج کاهش پیدا می‌کند، استخراج بیت کوین دشوارتر و گران تر می‌شود.
- بیشتر بخوانید: تاریخ هاوینگ بیت کوین ۲۰۲۴
محدودیت ۲۱ میلیون سکه در عرضه بیت کوین، به این معنی است که هنگامی که تمام بیت کوین ها استخراج شوند، دیگر بیت کوینی به بازار اضافه نمی‌شود. هنگامی که شبکه به سقف ۲۱ میلیون بیت کوین در سال ۲۱۴۰ برسد، تورم متوقف می‌شود. پذیرش و تقاضا برای بیت کوین به دلیل افزایش تقاضای خارجی و مکانیک کاهش تورم داخلی آن همچنان در حال افزایش است. از این رو، قیمت آن می تواند همچنان به افزایش خود ادامه دهد. بیت کوین به دلیل مکانیزم های داخلی خود که به تدریج نرخ تورم آن را کاهش می‌دهد، به عنوان یک محافظ در برابر تورم محسوب می‌شود.
اتریوم تورمی است یا ضد تورمی؟
طبقه‌بندی اتر به عنوان ارز دیجیتال ضد تورمی یا تورمی موضوعی بحث برانگیز است. حامیان دیدگاه تورمی بودن اتریوم، به عدم وجود سقف در عرضه اتر اشاره می‌کنند. با این حال، کاهش برنامه‌ریزی شده نرخ ایجاد توکن، پیاده‌سازی PoS و افزایش کاربرد آن در اکوسیستم دیفای (DeFi)، به ضد تورمی بودن اتر اشاره می‌کند.
اکوسیستم اتریوم، توسعه برنامه‌های غیر متمرکز (DApps) را تسهیل می‌کند. اتر (ETH)، ارز بومی آن، برای هزینه تراکنش ها و به عنوان پاداش برای اعتبارسنج هایی که تراکنش ها را پردازش می‌کنند، استفاده می‌شود. سقف ثابتی برای عرضه کل اتر وجود ندارد، اما نرخ ایجاد کوین جدید طوری طراحی شده که در طول زمان، عرضه کل کاهش بیابد.
- بیشتر بخوانید: دیفای چیست؟
پیش از ادغام (the Merge)، نرخ صدور سالانه اتر حدود ۵ درصد بود که به معنی افزایش موجودی اتر در هر سال بود. با این حال، انتقال به PoS منجر به کاهش عرضه اتر از طریق پاداش به اعتبارسنج ها شد. این در نهایت باعث شد اتر به عنوان یک دارایی ضد تورمی شناخته شود. اکوسیستم اتریوم اکنون از PoS استفاده می‌کند. با این حساب، اعتبارسنج ها باید میزانی از اتر خود را به عنوان تضمین، در شبکه قفل کنند. با قفل شدن اتر بیشتر در شبکه، میزان اتر موجود برای معامله گران کاهش می‌یابد. کاهش میزان اتر قابل معامله، می‌تواند منجر به افزایش قیمت آن در طول زمان شود. علاوه بر این، آن‌هایی که ایده ضد تورمی بودن اتر را دارند، به افزایش کاربرد و پذیرش آن نیز اشاره می‌کنند. بدین صورت که احتمالاً تقاضا برای اتریوم افزایش خواهد یافت و قیمت آن نیز صعودی باقی می‌ماند.
