دعوت به حفظ اصول تمرکززدایی
” ویتالیک بوترین ” همراه با دو تن از رهبران اتریوم (ETH)، ” مانیفست بی‌اعتمادی ” را برای تأکید بر اهمیت تمرکززدایی و پرهیز از قربانی کردن آن در مسیر گسترش پذیرش عمومی منتشر کردند. او به‌عنوان بنیان‌گذار اتریوم، این مانیفست را با هدف حفظ ارزش‌های بنیادی تمرکززدایی و مقاومت در برابر سانسور نگاشت و امضا کرد. و از توسعه‌دهندگان خواست تا برای افزایش پذیرش، از افزودن واسطه‌ها و نقاط کنترل پرهیز کنند.
خطر از دست دادن استقلال شبکه
این مانیفست که با همکاری پژوهشگران بنیاد اتریوم، ” یوآو وایس ” و ” ماریسا پزنر ” نوشته شده است. هشدار می‌دهد پلتفرم‌های ارز دیجیتال از لحظه‌ای که یک گره (Node) میزبانی‌شده یا رله متمرکز را ادغام می‌کنند، بی‌اعتمادی را از دست می‌دهند. نویسندگان توضیح می‌دهند که این کار در ابتدا بی‌ضرر به نظر می‌رسد. اما به مرور به عادت تبدیل می‌شود و با هر نقطه کنترل جدید، پروتکل از ویژگی بدون مجوز بودن فاصله می‌گیرد.
ماهیت بنیادین بی‌اعتمادی در سیستم‌ها
در این مانیفست آمده است: ” بی‌اعتمادی ویژگی‌ای نیست که پس از طراحی به آن افزوده شود، بلکه همان جوهره‌ی سیستم است. بدون آن، سایر عناصر مانند کارایی، تجربه کاربری و مقیاس‌پذیری (Scalability) صرفاً تزئیناتی بر هسته‌ای شکننده هستند. ” آنان تأکید کردند که زمانی که پیچیدگی ما را وسوسه به تمرکزگرایی می‌کند، باید به یاد داشته باشیم که هر خط از کد تسهیل‌کننده می‌تواند به نقطه خفگی تبدیل شود.
نقد پنهان به پروژه‌های متمرکز
اگرچه این مانیفست مستقیماً فرد یا شرکتی را هدف قرار نداده است، برخی از راه‌حل‌های لایه دوم (L2) اتریوم مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. که برای افزایش مقیاس‌پذیری و تسریع در پذیرش، تمرکززدایی را قربانی کرده‌اند. بوترین، پزنر و وایس اظهار داشتند: ” ما موفقیت را نه بر اساس تعداد تراکنش‌ها در ثانیه، بلکه با میزان کاهش اعتماد در هر تراکنش می‌سنجیم. “
نمونه‌های واقعی از خطر تمرکز
وابستگی به واسطه‌ها در سقوط سرویس آمازون وب سرویس (AWS) در ماه گذشته آشکار شد. زنجیره ” بیس (Base) ” متعلق به کوین بیس (COINX) نیز حدود ۲۵ درصد از توان پردازشی خود را از دست داد، زیرا ترتیب‌دهنده آن که در AWS میزبانی می‌شد از کار افتاد. در مقابل، آربیتروم (ARB) و اپتیمیسم (OP) با استفاده از تنظیمات چند ابری، عملکرد خود را حفظ کردند. چندین عضو دیگر از اکوسیستم اتریوم از جمله ” تام تمن “، عضو بنیاد اتریوم و پژوهشگر ناشناس hitas.base.eth نیز این مانیفست را امضا کردند.
بازگشت به روح سایفرپانک اتریوم
این نخستین مانیفستی نیست که ویتالیک بوترین ارائه داده است. در دسامبر ۲۰۲۳، او خواستار ” سایفرپانکی‌سازی دوباره اتریوم ” شد. و بر استفاده از اثبات‌های دانش صفر (ZK Proof)، انتزاع حساب‌ها و دیگر راهکارهای رمزنگاری برای افزایش حریم خصوصی تأکید کرد.
پایداری در برابر نفوذ نهادهای مالی
این اقدام در زمانی صورت می‌گیرد که اتریوم شاهد پذیرش نهادی گسترده‌ای است. از جمله آغاز صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) اتریوم در جولای۲۰۲۳ و گرایش روزافزون شرکت‌های عمومی به خرید این رمزارز برای تقویت ترازنامه خود. بااین‌حال، بنیاد اتریوم و توسعه‌دهندگان اصلی همچنان بر اجرای نقشه‌راه فنی شبکه متمرکزند تا آن را تا حد ممکن غیرمتمرکز، خودمختار و مقاوم در برابر سانسور نگه دارند.
