
هنگام ورود به دنیای ارزهای دیجیتال، احتمالاً با اصطلاح «ارزش بازار» یا همان «مارکت کپ» (Market Cap) روبهرو شدهاید. چه بهعنوان یک سرمایهگذار حرفهای و چه بهعنوان یک علاقهمند به این حوزه، درک دقیق از فضای کریپتو و عوامل مؤثر بر آینده آن میتواند به شما در تصمیمگیریهای آگاهانه کمک کند. ارزش بازار کریپتو تأثیرات قابلتوجهی بر بازارهای مالی دارد و هرچه یک ارز دیجیتال ارزش بازار بالاتری داشته باشد، سرمایهگذاری در آن با ثباتتر خواهد بود.
اگر قصد فعالیت حرفهای در حوزه کریپتو را دارید، شناخت کامل مارکت کپ و تأثیر آن بر استراتژیهای سرمایهگذاری و پیشبینیهای بلندمدت میتواند شما را به یک متخصص حرفهای در این صنعت تبدیل کند. در ادامه، به بررسی دقیق مفهوم مارکت کپ در بازار رمزارزها، نحوه محاسبه و کاربردهای آن در تحلیل رمزارزها، میپردازیم.
مارکت کپ چیست؟ یک شاخص مهم در بازار رمزارزها
به زبان ساده، مارکت کپ (Market Cap) کریپتو نشاندهنده اندازه نسبی یک ارز دیجیتال است. این مقدار با ضرب قیمت هر واحد از یک ارز دیجیتال در تعداد سکههای در گردش آن محاسبه میشود. بهعنوان مثال، اگر قیمت هر واحد از یک ارز دیجیتال ۳ دلار باشد و ۲ عدد از آن در گردش باشد، ارزش بازار یا مارکت کپ آن برابر با ۶ دلار خواهد بود (۳ × ۲ = ۶). این فرمول برای تمامی ارزهای دیجیتال به کار میرود.
با توجه به این موضوع، نوسانات قیمت کریپتو میتواند تغییرات بزرگی در مارکت کپ آن ایجاد کند. هنگامی که از اصطلاح «مارکت کپ کلی ارزهای دیجیتال» (Global Cryptocurrency Market Capitalization) صحبت میشود، منظور مجموع ارزش بازار تمام ارزهای دیجیتال است.
چرا مارکت کپ در بازار رمزارزها مهم است؟

مارکت کپ کریپتو میتواند بهعنوان یک معیار کلی برای سرمایهگذاران در ارزیابی میزان ثبات یک ارز دیجیتال استفاده شود. درواقع، این مقدار نشاندهنده میزان محبوبیت یک ارز دیجیتال در بازار است. سرمایهگذارانی که به دنبال رشد بلندمدت در کریپتو هستند، معمولاً به سراغ ارزهایی با مارکت کپ بالا میروند. چنین ارزهایی به دلیل سابقه رشد طولانیتر و توانایی مقابله بهتر با فشار فروش، انتخاب امنتری محسوب میشوند.
میتوان ارزش بازار را به یک دسته کاغذ تشبیه کرد؛ یک برگ کاغذ بهراحتی پاره میشود، اما هرچه تعداد بیشتری از کاغذها روی هم قرار بگیرند، سختتر میتوان آنها را پاره کرد. ارزهایی با ارزش بازار بالاتر نیز به همین شکل در برابر نوسانات مقاومتر هستند.
در بازارهای مالی، مارکت کپ سهام معمولاً به سه دسته «مارکت کپ بزرگ»، «مارکت کپ متوسط» و «مارکت کپ کوچک» تقسیم میشود. در دنیای کریپتو نیز میتوان از چنین طبقهبندیای استفاده کرد:
- مارکت کپ بزرگ (Large-cap): ارزهای دیجیتال پیشرو در صنعت با ارزش بازار بیش از ۱۰ میلیارد دلار. بیت کوین، اتریوم، سولانا و دوجکوین در این دسته قرار دارند.
- مارکت کپ متوسط (Mid-cap): رمزارزهایی که ارزش بازاری بین ۲ تا ۱۰ میلیارد دلار دارند، مانند لایتکوین، چینلینک و پولکادات.
- ارزش بازار کوچک (Small-cap): رمزارزهایی با ارزش بازار کمتر از ۲ میلیارد دلار که معمولاً ریسک بالاتری دارند. ارزهایی مانند LayerZero، 1Inch و Centrifuge در این دسته جای میگیرند.
با این حال، باید توجه داشت که ارزش بازار بهتنهایی نمیتواند میزان ریسک یک ارز دیجیتال را مشخص کند. بازار کریپتو بسیار نوسانی است و ارزش بازار تنها یکی از فاکتورهایی است که پیش از سرمایهگذاری باید در نظر گرفته شود.
آیا مارکت کپ ارز دیجیتال یک شاخص ارزشمند است؟
اهمیت نسبی اندازه بازار ارزهای دیجیتال موضوعی پرچالش در میان کارشناسان است. برخی منتقدان معتقدند که این مفهوم میراث ناخواستهای از بازار سهام است که میتواند منجر به تصمیمات سرمایهگذاری نادرست شود و احساسات ترس و طمع را در بازار تقویت کند. از سوی دیگر، مارکت کپ کریپتو میتواند معیاری عینی و مبتنی بر دادههای واقعی برای ارزیابی عملکرد یک توکن ارائه دهد، که در میان تبلیغات و هیجانات شبکههای اجتماعی، ابزاری ضروری برای تحلیل دقیقتر محسوب میشود.
تحلیل ارزهای دیجیتال با مارکت کپ بزرگ و متوسط

ارزهای دیجیتال با ارزش بازار بزرگ (Large-cap) اغلب بهعنوان گزینههای سرمایهگذاری امنتری شناخته میشوند. این داراییهای دیجیتال دارای ارزش بازاری بیش از ۱۰ میلیارد دلار هستند. بهطور کلی، سرمایهگذاری در ارزهایی با ارزش بازار بالا تصمیمی منطقی محسوب میشود. اگرچه این ارزها نسبت به سرمایهگذاریهای سنتی مانند سهام، نوسانات بیشتری دارند، اما معمولاً از سایر ارزهای دیجیتال پایدارتر هستند.
در مقابل، ارزهای دیجیتال با ارزش بازار متوسط (Mid-cap) پتانسیل رشد بیشتری دارند اما درعینحال نوسانات بیشتری را تجربه میکنند. ارزهای دیجیتال با ارزش بازار کوچک ممکن است در کوتاهمدت رشد چشمگیری داشته باشند، اما ریسک بالایی نیز دارند و در هر لحظه ممکن است سقوط کنند.
قبل از سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال، انجام تحقیقات جامع و در نظر گرفتن تمامی عوامل مرتبط ضروری است. بهعنوان مثال، ارزش بازار اطلاعاتی درباره حجم معاملات اخیر ارائه نمیدهد. بنابراین، بررسی شاخصهایی مانند حجم معاملات ۲۴ ساعته در پلتفرمهایی مانند CoinMarketCap میتواند به تصمیمگیری بهتر کمک کند.
تفاوت بین عرضه در گردش و عرضه کاملاً رقیقشده چیست؟
دو اصطلاح دیگر که در هنگام بررسی ارزش بازار کریپتو با آنها مواجه میشوید، «عرضه در گردش» (Circulating Supply) و «عرضه کاملاً رقیقشده» (Fully Diluted Supply) هستند.
- عرضه در گردش: به مقدار ارز دیجیتالی که در حال حاضر در بازار وجود دارد و با قیمت فعلی معامله میشود، گفته میشود.
- عرضه کاملاً رقیقشده: حداکثر تعداد سکههایی که میتوان استخراج کرد. بسیاری از ارزهای دیجیتال دارای محدودیت عرضه هستند، به این معنی که بیش از مقدار مشخصی از آن ارز نمیتوان استخراج کرد.
درک این مفاهیم میتواند به سرمایهگذاران کمک کند تا دید بهتری نسبت به عرضه و ارزش بالقوه یک ارز دیجیتال در آینده داشته باشند.
تحلیل ارزشگذاری کاملاً رقیقشده (FDV) با مارکت کپ
تحلیل نسبت ارزشگذاری کاملاً رقیقشده (Fully Diluted Valuation – FDV) به ارزش بازار میتواند دیدگاهی درباره قیمت فعلی یک توکن نسبت به ارزش بالقوه آن در صورت عرضه تمامی توکنها ارائه دهد.
نسبت FDV به مارکت کپ بالا
اگر FDV بهطور قابلتوجهی بالاتر از ارزش بازار فعلی باشد، این بدان معناست که هنوز تعداد زیادی از توکنها وارد بازار نشدهاند. این موضوع میتواند در آینده باعث افزایش فشار فروش شود، زیرا با عرضه توکنهای جدید، احتمال کاهش قیمت افزایش مییابد.
مثال: اگر تنها ۱۰٪ از کل توکنهای یک پروژه در گردش باشد و FDV آن ۱۰ برابر ارزش بازار فعلی باشد، این میتواند نشانهای از ارزشگذاری بیش از حد باشد، مگر اینکه پروژه رشد پایداری را نشان دهد.
نسبت FDV به مارکت کپ پایین
نسبت پایین FDV به ارزش بازار نشان میدهد که بیشتر توکنها قبلاً وارد گردش شدهاند. این امر احتمال کاهش قیمت ناشی از عرضه جدید توکنها را کاهش داده و در صورت ثبات تقاضا، قیمت توکن را پایدارتر میکند.
مثال: پروژههایی با نسبت پایین FDV به ارزش بازار، معمولاً با ریسک تورمی کمتری مواجه هستند و برای سرمایهگذارانی که به دنبال اقتصاد توکنی باثباتتر هستند، جذابتر خواهند بود.
این نسبت میتواند دیدگاهی درباره تأثیر عرضه آتی بر قیمت توکن ارائه دهد. نسبت بالا نشاندهنده تورم بالقوه بیشتر است، درحالیکه نسبت پایین بیانگر عرضه پایدار و احتمال قیمتهای باثباتتر است.
خلاصهای از نقش مارکت کپ در تحلیل رمزارزها

در تعیین ارزش یک ارز دیجیتال، ارزش بازار (Market Cap) نسبت به قیمت آن معیار دقیقتری به شمار میرود. دلایل اهمیت ارزش بازار شامل این موارد هستند:
- اندازه بازار: ارزش بازار نشاندهنده ارزش کل تمامی سکههای در گردش است و تصویری شفاف از مقیاس ارز دیجیتال ارائه میدهد. بهعنوان مثال، ممکن است یک ارز دیجیتال با قیمت پایین اما تعداد سکههای زیاد، ارزش بازاری بیشتری نسبت به ارزی با قیمت بالا اما تعداد سکههای محدود داشته باشد.
- ارزش نسبی: مقایسه ارزهای دیجیتال بر اساس ارزش بازار، به ارزیابی میزان اهمیت و تسلط آنها در بازار کمک میکند. ممکن است یک کوین ۱ دلاری با توجه به تعداد سکههای آن، در مجموع ارزش بیشتری نسبت به یک کوین ۱۰ دلاری داشته باشد.
- تصمیمات سرمایهگذاری: ارزش بازار نشاندهنده پتانسیل رشد و ثبات یک ارز دیجیتال است. معمولاً ارزهای با ارزش بازار بزرگ، پروژههای تثبیتشدهتری را نشان میدهند، درحالیکه ارزهای با ارزش بازار کوچکتر، ممکن است ریسک بیشتری داشته باشند اما فرصتهای رشد بالاتری نیز ارائه دهند.
نتیجهگیری
ارزش بازار یک معیار اساسی در ارزهای دیجیتال است که اطلاعات ارزشمندی درباره اندازه نسبی، محبوبیت و پتانسیل رشد داراییهای دیجیتال ارائه میدهد. اگرچه ارزش بازار بالا اغلب نشاندهنده یک ارز دیجیتال باثباتتر و تثبیتشدهتر است، اما برای تصمیمگیری آگاهانه در سرمایهگذاری، باید فاکتورهای دیگری مانند حجم معاملات، حمایت جامعه و مبانی فنی پروژه نیز مورد توجه قرار گیرند.
سوالات متداول
مارکت کپ (Market Cap) در ارزهای دیجیتال چیست و چگونه محاسبه میشود؟
مارکت کپ یا ارزش بازار در ارزهای دیجیتال، معیاری برای اندازه نسبی یک ارز دیجیتال است. این مقدار از ضرب قیمت هر واحد ارز دیجیتال در تعداد سکههای در گردش آن به دست میآید. فرمول محاسبه آن به صورت زیر است:
مارکت کپ = قیمت هر واحد × تعداد سکههای در گردش
برای مثال، اگر قیمت یک ارز دیجیتال ۵ دلار باشد و ۱۰۰ میلیون واحد از آن در گردش باشد، ارزش بازار آن ۵۰۰ میلیون دلار خواهد بود.
اهمیت مارکت کپ در بازار رمزارزها چیست؟
مارکت کپ نشاندهنده میزان ارزش و مقیاس یک ارز دیجیتال در بازار است. سرمایهگذاران از این معیار برای ارزیابی میزان ثبات، محبوبیت و تسلط یک رمزارز در بازار استفاده میکنند. ارزهایی با مارکت کپ بالا معمولاً نوسانات کمتری دارند و گزینههای امنتری برای سرمایهگذاری محسوب میشوند.
تفاوت بین عرضه در گردش و عرضه کاملاً رقیقشده چیست؟
- عرضه در گردش (Circulating Supply): تعداد سکههایی که در حال حاضر در بازار وجود دارند و معامله میشوند.
عرضه کاملاً رقیقشده (Fully Diluted Supply): تعداد کل سکههایی که در آینده منتشر خواهند شد. این عدد شامل تمام توکنهایی است که ممکن است استخراج یا منتشر شوند.
ارزهای دیجیتال با مارکت کپ بالا، متوسط و پایین چه تفاوتهایی دارند؟
- مارکت کپ بالا (بیش از ۱۰ میلیارد دلار): ارزهای پیشرو مانند بیت کوین و اتریوم که معمولاً ثبات بیشتری دارند.
- مارکت کپ متوسط (بین ۲ تا ۱۰ میلیارد دلار): رمزارزهایی با پتانسیل رشد بالا اما ریسک بیشتر، مانند چینلینک و پولکادات.
- مارکت کپ پایین (کمتر از ۲ میلیارد دلار): ارزهایی با نوسانات شدید که ممکن است سودآور یا بسیار پرریسک باشند.
آیا مارکت کپ به تنهایی معیار مناسبی برای سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال است؟
خیر. اگرچه مارکت کپ یک شاخص مهم برای ارزیابی اندازه یک ارز دیجیتال است، اما به تنهایی کافی نیست. برای تصمیمگیری بهتر باید عوامل دیگری مانند حجم معاملات، تیم توسعهدهنده، حمایت جامعه، کاربرد پروژه و میزان عرضه توکنها را نیز بررسی کرد.