آربیتراژ چیست؟ | آموزش معاملات آربیتراژ

در بازارهای مالی، به خصوص بازار ارزهای دیجیتال، چیزی به نام سود تضمین شده وجود ندارد. روش‌های تحلیلی مختلف، ابزارها، مدیریت ریسک و… تنها ریسک معاملات را کاهش می‌دهند و ضامن دریافت سود ما از بازار نیستند. با این حال آربیتراژ کردن یک روش با سود تضمین شده محسوب می‌شود یا می‌توان گفت که حداقل در تئوری چنین است. به همین دلیل، معامله گران زیادی برای به دست آوردن فرصت‌های آربیتراژ با یکدیگر رقابت می‌کنند. این رقابت شدید موجب می‌شود تا سود آربیتراژ عموما ناچیز باشد و رابطه مستقیمی با سرعت عمل و حجم سرمایه داشته باشد. به همین دلیل است که بیشتر معاملات آربیتر‌اژ توسط بات‌ها و الگوریتم‌های معاملاتی با فرکانس بالا (HFT) انجام می‌شوند.

آربیتراژ چیست؟

آربیتراژ (Arbitrage) یک استراتژی معاملاتی نسبتا کم ریسک است که از تفاوت قیمت در بازارهای مختلف استفاده می کند. بیشتر اوقات، این روش شامل خرید و فروش یک دارایی (مانند بیت کوین) در صرافی های مختلف است. از آنجایی که قیمت بیت کوین در تئوری باید در صرافی الف و صرافی‌ ب برابر باشد، هر تفاوتی بین این دو احتمالاً یک فرصت آربیتر‌اژ است. آربیتراژ یک استراتژی بسیار رایج در دنیای ترید می‌باشد، اما بیشتر، ابزاری برای موسسات مالی بزرگ بوده است. با دموکراتیزه شدن بازارهای مالی به لطف ارزهای دیجیتال، ممکن است فرصتی برای معامله گران ارزهای دیجیتال نیز وجود داشته باشد تا از آن بهره ببرند.

آربیتراژ تریدینگ

معاملات آر‌بیتراژ یک استراتژی معاملاتی است که هدف آن کسب سود از طریق خرید همزمان دارایی در یک بازار و فروش آن در بازار دیگر است. در تئوری، قیمت یک دارایی باید در صرافی‌های مختلف یکی باشد، اما گاهی واقعیت عمل با تئوری متفاوت است. چالشی که یک معامله‌گر آربیتر‌اژ یا آربیتراژور دارد، نه تنها یافتن این تفاوت های قیمتی است، بلکه امکان معامله سریع آنها است. از آنجایی که سایر معامله گران آربیتراژ احتمالاً شاهد این تفاوت در قیمت (اسپرد) هستند، پنجره سودآوری معمولاً خیلی سریع بسته می شود. علاوه بر این، از آنجایی که معاملات آربیتراژ معمولاً کم خطر هستند، بازده آن‌ها عموماً پایین است. این بدان معناست که معامله گران آربیتر‌اژ نه تنها باید سریع عمل کنند، بلکه به سرمایه زیادی نیاز دارند. ممکن است تعجب کنید اگر بگوییم که معاملات آربیتراژ چند نوع مختلف دارند، پس بیایید تا به بررسی و توضیح هرکدام بپردازیم.

انواع معاملات آربیتراژ

انواع مختلفی از استراتژی‌های آربیتراژ وجود دارد که معامله گران در سراسر جهان در بسیاری از بازارهای مختلف از آنها بهره می برند. با این حال، وقتی صحبت از بازار ارزهای دیجیتال می‌شود، انواع مختلفی از آربیتراژ مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آربیتراژ در صرافی

متداول ترین نوع معامله آر‌بیتراژ، آربیترا‌ژ در صرافی است؛ یعنی زمانی که یک معامله گر یک رمزارز را در یک صرافی خریداری می کند و همان را در صرافی دیگری می فروشد. قیمت ارزهای دیجیتال می تواند به سرعت تغییر کند. اگر به اوردر بوک‌ های یک دارایی در صرافی‌های مختلف نگاهی بیندازید، متوجه می‌شوید که قیمت‌ها هرگز در یک زمان، یکسان نیستند. اینجاست که معامله گران آربیتراژ وارد می شوند. آنها سعی می کنند از این تفاوت های کوچک برای گرفتن سود خود استفاده کنند.

این موضوع در عمل یعنی چه؟ فرض کنید که قیمت بیت کوین در بایننس 35000 دلار و در صرافی ارزینجا 35100 دلار است. اگر یک معامله گر آر‌بیتراژ این تفاوت قیمت را ببیند، بیت کوین را از بایننس خریده و آن را در ارزینجا می‌فروشد. این معامله گر در این اقدام خود به ازای هر بیت کوین 100 دلار سود خواهد کرد. البته زمان بندی، سرعت عمل و اجرای این معاملات بسیار مهم خواهد بود. همچنین در این فرایند کارمزدهای خرید و فروش، کارمزد انتقال شبکه بیت کوین و میزان سرمایه نقش مهمی دارد. همچنین اختلاف قیمتی که ما مثال زدیم، برای بیت کوین، کاملا رویایی است؛ زیرا بازار این ارزدیجیتال نسبتاً بالغ است و فرصت های آربیتراژ آن معمولاً بسیار کم هستند.

آربیتراژ با فاندینگ ریت

آربیتراژ با فاندینگ ریت نوعی از معاملات آربیتراژ است که در بازار مشتقات ارزهای دیجیتال انجام می‌شود. در این نوع آربیتراژ، معامله‌گر از اختلاف بین قیمت اسپات (نقدی) یک دارایی و قیمت آن در قراردادهای آتی یا فیوچرز بهره‌برداری می‌کند.

نحوه محاسبه فاندینگ ریت

فاندینگ ریت (Funding Rate) در قراردادهای آتی و فیوچرز، نرخ بهره‌ای است که به معامله‌گرانی که پوزیشن‌های خرید (Buy) یا فروش (Sell) دارند، پرداخت یا دریافت می‌شود. این نرخ معمولاً هر 8 ساعت یک بار محاسبه و پرداخت می‌شود.

نحوه انجام آربیتراژ با فاندینگ ریت

در آربیتراژ با فاندینگ ریت، معامله‌گر ابتدا قیمت اسپات یک دارایی را در بازار اسپات بررسی می‌کند. سپس، قیمت آن دارایی را در بازار قراردادهای آتی یا فیوچرز بررسی می‌کند. اگر قیمت اسپات دارایی با قیمت آن در بازار قراردادهای آتی یا فیوچرز اختلاف داشته باشد، معامله‌گر می‌تواند از این اختلاف قیمت برای کسب سود استفاده کند.

برای مثال، فرض کنید قیمت بیت کوین در بازار اسپات 40,000 دلار است. همچنین، قیمت بیت کوین در بازار قراردادهای آتی با سررسید یک ماهه 40,500 دلار است. در این حالت، قیمت بیت کوین در بازار قراردادهای آتی 500 دلار بالاتر از قیمت اسپات آن است. معامله‌گر می‌تواند با خرید بیت کوین در بازار اسپات و فروش آن در بازار قراردادهای آتی، از این اختلاف قیمت سود کسب کند.

محاسبه سود آربیتراژ با فاندینگ ریت

سود آربیتراژ با فاندینگ ریت را می‌توان به صورت زیر محاسبه کرد:

سود = (قیمت قرارداد آتی – قیمت اسپات) * مقدار معامله

در مثال بالا، سود معامله‌گر در صورت معامله 1 بیت کوین به صورت زیر خواهد بود:

 500$ = (40,000 – 40,500) * 1

آربیتراژ مثلثی

یکی دیگر از انواع بسیار رایج معاملات آر‌بیتراژ در دنیای ارزهای دیجیتال آربیتراژ مثلثی است. این نوع آربیتراژ زمانی است که یک معامله گر متوجه اختلاف قیمت بین سه ارز دیجیتال مختلف می شود و آنها را در یک نوع حلقه‌ای شکل با یکدیگر مبادله می کند. ایده پشت آربیتراژ مثلثی ناشی از تلاش برای استفاده از تفاوت قیمت ارزهای متقابل مانند بیت کوین به اتریوم است. به عنوان مثال، می توانید با بایننس کوین خود بیت کوین بخرید، سپس با بیت کوین خود اتریوم بخرید و در نهایت با اتریوم، بایننس کوین خود را پس بگیرید. اگر ارزش نسبی بین اتریوم و بیت کوین با ارزش هر یک از این ارزها در مقابل بایننس کوین مطابقت نداشته باشد، فرصت آربیتراژ وجود دارد. البته به تعابیر دیگر، خرید و فروش یک یا دو دارایی در 3 صرافی‌هم آربیتراژ مثلثی خوانده می‌شود.

ریسک های مرتبط با معاملات آربیتراژ

در حالی که معاملات آر‌بیتراژ نسبتاً کم ریسک در نظر گرفته می شود، این به معنای صفر بودن ریسک نیست. بدون ریسک، هیچ پاداشی وجود نخواهد داشت و ترید آربیتراژ قطعا از این قاعده مستثنی نیست. بزرگترین ریسک مرتبط با معاملات آربیترا‌ژ، ریسک اجراست. این ریسک زمانی اتفاق می افتد که اسپرد (اختلاف) بین قیمت ها قبل از اینکه بتوانید معامله را نهایی کنید بسته می شود و در نتیجه بازدهی صفر یا منفی به دست می آید. این موضوع می تواند به دلیل اسلیپیج قیمت، اجرای کند، هزینه های غیرعادی و بالای تراکنش، افزایش ناگهانی نوسانات و غیره باشد. یکی دیگر از ریسک‌های مهم در معاملات آربیتراژ، ریسک نقدینگی است. این مورد زمانی اتفاق می افتد که نقدینگی کافی برای ورود و خروج از بازارهایی که برای تکمیل آربیتراژ خود نیاز دارید وجود نداشته باشد. اگر با استفاده از ابزارهای اهرمی مانند قراردادهای آتی معامله می‌کنید، ممکن است در صورت تغییر روند قیمت، مارجین کال شوید. طبق معمول، اعمال مدیریت ریسک مناسب بسیار مهم است.

جمع بندی

امکان استفاده از معاملات آربیتراژ فرصتی عالی برای معامله گران ارزهای دیجیتال است. با سرعت و سرمایه مناسب برای شرکت در این نوع استراتژی ها، می توانید معاملات کم ریسک و سودآور را در کمترین زمان انجام دهید. ریسک مرتبط با معاملات آربیتراژ را نباید نادیده گرفت. در حالی که معاملات آر‌بیتراژ ممکن است به معنای «سود بدون ریسک» یا «سود تضمین شده» باشد، واقعیت این است که بدون ریسک، هیچ پاداشی وجود نخواهد داشت.