
صنعت رمزارزها بهطرز چشمگیری گسترده است و پروژههای بزرگی مانند بیت کوین، اتریوم، پالیگان و سولانا را در بر میگیرد. هر یک از این پروژههای کلیدی قادر به ایجاد و مدیریت زیراکوسیستمهای کاملی هستند که اهداف مختلفی را دنبال میکنند. یکی از نمونههای چنین اکوسیستمی، بلاک استریم است؛ شرکتی که بر بهبود امنیت و قابلیتهای پردازشی بیت کوین از طریق مجموعهای جامع از محصولات و خدمات تمرکز دارد. بیایید نگاه دقیقترین به فعالیتهای پروژه Blockstream داشته باشیم.
بلاک استریم چیست؟
بلاک استریم (Blockstream) یکی از شرکتهای پیشرو در اکوسیستم بیت کوین است که به دلیل تأثیرگذاریاش بر توسعه زیرساخت و فناوری بیت کوین شهرت یافته است. این شرکت در ابتدا با تمرکز بر بهبود قابلیتهای اصلی بیت کوین تأسیس شد و این هدف را عمدتاً از طریق محصول اصلی خود، بلاک استریم لیکوئید (Blockstream Liquid)، دنبال کرد. لیکوئید یک ساید چین (زنجیره جانبی) است که برای انجام سریعتر تراکنشها و پشتیبانی از برنامههای مالی پیشرفته طراحی شده، در حالی که همچنان ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین را حفظ میکند.
با گذشت زمان، بلاک استریم دامنه فعالیتهای خود را گسترش داد و وارد حوزههایی مانند طراحی سختافزار و راهکارهای لایه دوم همچون شبکه لایتنینگ (Lightning Network) شد.
این شرکت همچنین در توسعه بیت کوین نقش قابلتوجهی دارد و تعدادی از توسعهدهندگان برجسته Bitcoin Core را در اختیار دارد که به نگهداری و پیشرفت نرمافزار بیت کوین کمک میکنند. مأموریت بلاک استریم ایجاد زیرساخت مالی آینده است.
تاریخچه بلاک استریم
بلاک استریم در سال ۲۰۱۴ توسط آدام بک تأسیس شد. آدام بک یکی از شخصیتهای کلیدی در تاریخ اولیه بیت کوین محسوب میشود و خالق HashCash است؛ سیستمی که پیشزمینهای برای الگوریتم اثبات کار (Proof-of-Work) بیت کوین به شمار میآید.
دیگر اعضای تیم مدیریتی بلاک استریم عبارتند از:
- اریک سونسون – رئیس و مدیر مالی
- مایکل مینکویچ – مدیر عملیات
- جف بورتز – مدیر ارشد محصولات
- لارنس ناهوم – معمار ارشد
- شان بیل – مدیر سرمایهگذاری
بلاک استریم از حمایت گسترده جامعه کریپتو برخوردار شد و در دور اول سرمایهگذاری خود ۲۱ میلیون دلار جذب کرد. این شرکت سپس در دور سری A موفق به جذب ۵۵ میلیون دلار دیگر شد. برخی از سرمایهگذاران کلیدی آن عبارتند از:
- AXA Strategic Ventures
- Blockchain Capital
- AME Cloud Ventures
- Cast Ventures
- Mosaic Ventures
آشنایی با اکوسیستم پروژه بلاک استریم
در ادامه، به بررسی اجزای متنوع اکوسیستم پروژه بلاک استریم میپردازیم:
۱. کور لایتنینگ – Core Lightning

Core Lightning (CLN) نسخهای انعطافپذیرتر از شبکه لایتنینگ است که برای افزایش سرعت و حفظ حریم خصوصی تراکنشهای بیت کوین طراحی شده است. یکی از ویژگیهای مهم آن، امکان شخصیسازی نودها با استفاده از پلاگینهایی است که در زبانهای برنامهنویسی مختلف توسعه یافتهاند. این قابلیت به کسبوکارها و توسعهدهندگان اجازه میدهد که CLN را بر اساس نیازهای خاص خود تنظیم کنند، چه برای مسیریابی پرداختها و چه برای مدیریت بهینه نقدینگی.
Core Lightning همچنین ویژگیهای متعددی برای افزایش حریم خصوصی دارد، از جمله:
- مسیرهای پرداخت مخفی: برای جلوگیری از افشای اطلاعات حساس مانند آدرسهای IP و کلیدهای عمومی نودها.
- پرداختهای چندبخشی و مسیریابی تصادفی: برای افزایش سطح ناشناس بودن کاربران.
علاوه بر این، کور لایتنینگ اولین پیادهسازی شبکه لایتنینگ است که قابلیت ایجاد کانالهای دوطرفه تأمین مالی (Dual-funded Channels) را ارائه میدهد. این ویژگی به کاربران امکان میدهد که کانالهای متعادلی را با هزینههای پایینتری ایجاد و مدیریت کنند.
Core Lightning با استفاده از پلاگین CLBOSS، فرآیندها را خودکار کرده و نقدینگی را مدیریت میکند. همچنین، از طریق Liquidity Ads، کاربران میتوانند کانالهای متعادلی ایجاد کرده و بهصورت مستقیم با همتایان خود متصل شوند، بدون نیاز به خدمات متمرکز. این قابلیت همچنین به کاربران امکان میدهد که از کارمزد مسیریابی (Routing Fees) درآمد کسب کنند.
علاوه بر این، استفاده از رابطهای برنامهنویسی (APIs) و سیستم فاکتورهای ایستا (Static Invoice Systems)، افزودن قابلیتهای پیشرفته به اپلیکیشنهای غیرمتمرکز بیت کوین را برای توسعهدهندگان آسانتر میکند.
۲. لیکوئید بلاک استریم – Liquid

لیکوئید بلاک استریم یک راهکار لایه دوم بیت کوین است که با هدف افزایش سرعت، حفظ حریم خصوصی و بهبود عملکرد تراکنشهای رمزارزی طراحی شده است. این شبکه مبتنی بر سایدچین است و ارتباط بین صرافیهای رمزارزی، مؤسسات مالی و سایر نهادهای مرتبط در سراسر جهان را تسهیل میکند.
لیکوئید بر پایه کدهای پلتفرم Blockstream Elements ساخته شده و به کاربران اجازه میدهد که بیت کوینهای خود را از شبکه اصلی به Liquid و بالعکس منتقل کنند. این فرآیند از طریق یک مکانیسم پل دوطرفه امن (Two-way Peg System) انجام میشود. بیت کوینهای منتقلشده به شبکه لیکوئید بهعنوان Liquid Bitcoin (L-BTC) شناخته میشوند. هر L-BTC معادل یک بیت کوین واقعی است که توسط اعضای شبکه نگهداری میشود.
ویژگیهای کلیدی لیکوئید
- تسویه سریعتر تراکنشها – در لیکوئید، تراکنشها تنها در ۲ دقیقه نهایی میشوند، که بسیار سریعتر از زمان تأیید معمول بیت کوین است.
- تولید بلوکهای سریعتر و منظمتر – بلوکهای جدید در لیکوئید هر دقیقه تولید میشوند، در حالی که در بیت کوین این زمان بهطور متوسط ۱۰ دقیقه است.
- حفظ حریم خصوصی از طریق تراکنشهای محرمانه – اطلاعات حساس مانند مبالغ و نوع دارایی در تراکنشها مخفی میشود.
- صدور توکنهای سفارشی (Issued Assets) – امکان صدور انواع داراییهای دیجیتال مانند ارزهای فیات، اوراق بهادار و کلکسیونهای دیجیتال.
شبکه Liquid همچنین از ویژگیهای پیشرفتهای مانند سوآپهای اتمی (Atomic Swaps)، کیف پولهای چندامضایی و قابلیت تعامل بین L-BTC و سایر توکنهای سفارشی پشتیبانی میکند. این ویژگیها، تراکنشهای بیت کوین را بهینه کرده و به کسبوکارها اجازه میدهند تا از دادههای حساس محافظت کرده و به حوزههایی مانند توکنیزهسازی داراییها وارد شوند.
۳. ماهواره بلاک استریم – Blockstream Satellite

یکی دیگر از محصولات بلاک استریم، شبکه ماهوارهای آن است که بلاکچین بیت کوین را بهصورت روزانه در سراسر جهان پخش میکند. این سرویس کاملاً رایگان بوده و روشی سریعتر و آسانتر برای اتصال به شبکه بیت کوین فراهم میکند، بهطوری که کاربران میتوانند بدون نیاز به اینترنت پایدار به بلاکچین بیت کوین متصل شوند. این فناوری نهتنها تجربه کاربری را بهبود میبخشد، بلکه از جداسازی یا انزوای نودها جلوگیری میکند.
Blockstream Satellite از شبکهای متشکل از ایستگاههای زمینی (Teleports) بهره میبرد. این ایستگاهها که بخشی از شبکه گسترده بیت کوین هستند، بلوکهای بیت کوین را به ماهوارههایی در مدار زمینثابت (Geosynchronous Orbit) در فاصله تقریباً ۲۲,۲۳۶ مایلی ارسال میکنند. این ماهوارهها با همان سرعت چرخش زمین در مدار قرار دارند، به این معنا که همواره در یک موقعیت ثابت نسبت به زمین باقی میمانند.
این روش باعث میشود که ماهوارهها بدون تداخل، سیگنالها را از ایستگاههای زمینی دریافت کرده و آنها را در مناطق وسیعی از زمین پخش کنند. در نتیجه، هر فردی که در محدوده پوشش این ماهوارهها باشد، میتواند تنها با استفاده از یک آنتن کوچک و یک گیرنده USB به شبکه بیت کوین متصل شود. این امکان، دریافت بلاکها و همگامسازی نودها بدون نیاز به اینترنت را برای کاربران فراهم میکند. علاوه بر این، سیستم متصلشدهای از Teleports تضمین میکند که تمامی نودها همیشه به یک مجموعه اطلاعات یکسان دسترسی داشته باشند، بدون هیچگونه خطر جداسازی یا شکاف اطلاعاتی.
۴. بلاک استریم المنتس – Blockstream Elements

بلاک استریم المنتس یک پلتفرم متنباز است که در ژوئن ۲۰۱۵ برای پیادهسازی بلاکچینهای فدرال و سایدچینها راهاندازی شد. سایدچینهای فدرال مدلهایی از بلاکچین هستند که در آنها گروهی از نودهای معتبر (Federated Nodes) وظیفه تأیید تراکنشها و انتقال داراییها را بر عهده دارند. این نودهای اعتبارسنج معمولاً نهادهای شناختهشدهای هستند که یک لایه اعتماد اضافی را به عملکرد سایدچین اضافه میکنند.
بلاکچینهای المنتس میتوانند بهعنوان یک بلاکچین مستقل یا سایدچین عمل کنند و از ویژگیهایی مانند تراکنشهای محرمانه و صدور دارایی برای امنیت کامل انتقال داراییها بهره ببرند.
ویژگیهای کلیدی بلاک استریم المنتس
- صدور داراییهای دیجیتال – کاربران میتوانند انواع مختلفی از داراییها را ایجاد، مجدداً صادر و منتقل کنند.
- حفظ حریم خصوصی – ویژگی Confidential Transactions اطلاعات مربوط به مقدار و نوع دارایی انتقالیافته را مخفی میکند.
- اسکریپتهای پیشرفته – معرفی Opcodes جدید علاوه بر آنچه بیت کوین پشتیبانی میکند، که امکان برنامهنویسی دستورات پیچیدهتر و خودکارسازی تراکنشها را فراهم میکند.
- شبکهای از امضاکنندگان (Block Signers) – این افراد مسئولیت امضا و ایجاد بلوکها را بر عهده دارند و امنیت و سرعت پردازش شبکه را تضمین میکنند.
۵. بلاک استریم ایامپی – Blockstream AMP

Blockstream AMP یک پلتفرم مدیریت دارایی است که به کسبوکارها و توسعهدهندگان یک چارچوب امن برای ایجاد و مدیریت داراییهای دیجیتال بر بستر شبکه بلاک استریوم لیکوئید ارائه میدهد. این داراییها شامل توکنهای امنیتی، استیبلکوینها و سایر داراییهای بلاکچینی هستند.
این پلتفرم امکان ردیابی فعالیتهای دارایی را از طریق گزارشهای دقیق در مورد موجودی کاربران و تاریخچه انتقالها فراهم میکند. همچنین، کاربران میتوانند از ویژگی تعیین محدودیتهای انتقال بر اساس دستهبندی داراییها استفاده کنند. این قابلیت از طریق ویژگی همامضایی (Cosigner Features) در محصول دیگر بلاک استریم یعنی Blockstream Green فعال میشود. همچنین، کاربران میتوانند از طریق API تأیید شخص ثالث به این قابلیت دسترسی پیدا کنند.
دیگر ویژگیهای مهم Blockstream AMP عبارتند از:
- مدیریت فرآیند واگذاری (Vesting Management) – داراییهای واگذار شده بهطور خودکار به کاربران ثبتشده اختصاص داده میشوند.
- رهگیری پرداخت سود سهام (Dividend Payments) – پرداختهای سود میتوانند به ارز موردنظر صادرکننده دارایی انجام شوند.
- حفظ حریم خصوصی – تمامی جزئیات تراکنشها، از جمله نوع دارایی و مقدار آن، بهصورت پیشفرض مخفی هستند. بااینحال، صادرکنندگان دارایی میتوانند اطلاعات خاصی را از طریق کلید اشتراکگذاری ویژه با دیگران به اشتراک بگذارند.
۶. بلاک استریم جید – Blockstream Jade

کیف پول جید بلاک استریم بهعنوان کیف پول سختافزاری بیت کوین و شبکه لیکوئید طراحی شده است. این دستگاه بیت کوینهای کاربران را بهصورت آفلاین ذخیره میکند، به این معنا که دسترسی به داراییها تنها از طریق کلیدهای خصوصی ذخیرهشده در کیف پول سخت افزاری Jade امکانپذیر است.
ازآنجاکه این دستگاه به اینترنت متصل نمیشود، امنیت بالایی را برای محافظت از کلیدهای خصوصی کاربران فراهم میکند. این ویژگی از سرقت احتمالی کلیدها توسط هکرها جلوگیری میکند.
ویژگیهای کلیدی Blockstream Jade:
- تراکنشهای کاملاً ایزوله (Air-gapped Transactions) – این دستگاه مجهز به دوربین داخلی است که امکان اسکن کدهای QR برای ارسال تراکنشها و تأیید آدرسها را فراهم میکند.
- اتصال چندمنظوره – کاربران میتوانند از طریق USB، بلوتوث و کدهای QR به دستگاه متصل شوند.
- اپلیکیشن همراه موبایل – کاربران میتوانند از طریق یک برنامه موبایل اختصاصی به دستگاه دسترسی داشته باشند و آن را مدیریت کنند.
کیف پول سخت افزاری جید بلاک استریم یک راهکار ایدهآل برای کاربرانی است که به دنبال ذخیرهسازی امن بیت کوین و داراییهای دیجیتال خود بهصورت آفلاین هستند، در حالی که همچنان گزینههای متعددی برای تعامل با شبکه در اختیار دارند.
۷. بلاک استریم گرین – Blockstream Green

کیف پول گرین بلاک استریم یکی از کیف پولهای محبوب بیت کوین و شبکه لیکوئید است که برای ذخیره دارایی کاربران استفاده میشود. این کیف پول دارای ویژگیهای متعددی است و روی پلتفرمهای مختلف اجرا میشود. یکی از قابلیتهای جدید آن، پروتکل استاندارد SingleSig است که یک رابط کاربری سادهتر را در اختیار کاربران قرار میدهد و به آنها امکان میدهد تا از کلیدهای خود برای خرج کردن داراییهایشان در هر برنامهای که از استانداردهای رایج کیف پول پشتیبانی میکند، استفاده کنند.
کیف پول بلاک استریم گرین همچنین از یک راهکار چندامضایی دو مرحلهای برای محافظت از حساب کاربران استفاده میکند. در این روش، یک کلید روی دستگاه کاربر و کلید دیگر روی سرورهای ۲FA شرکت بلاک استریم ذخیره میشود. کاربران همچنین میتوانند از یک کلید سوم برای افزایش امنیت بهره ببرند.
این کیف پول با کیف پولهای سختافزاری مانند بلاک استریم جید، لجر و ترزور سازگار است. همچنین، سطح بالایی از قابلیت شخصیسازی دارد و توسعهدهندگان میتوانند آن را با اپلیکیشنهای خود ادغام کنند. این میزان از سازگاری به کاربران امکان میدهد تا داراییهای بیت کوین خود را در حالت ذخیرهسازی سرد نگهداری کنند و در عین حال، از قابلیتها و امنیت بالای Blockstream Green بهرهمند شوند.
کیف پول گرین از چندین زبان از جمله انگلیسی، پرتغالی برزیلی، چینی، هلندی، آلمانی، عبری و … پشتیبانی میکند. برای استفاده از این کیف پول، کاربران نیازی به آپلود مدارک شخصی یا طی کردن مراحل احراز هویت (KYC) ندارند. تنها چیزی که لازم است، یک آدرس ایمیل متصل به حساب کاربری است که تنها برای بازیابی کیف پول استفاده خواهد شد.
۸. بلاک استریم اکسپلورر – Blockstream Explorer

بلاک استریم اکسپلورر یک ابزار متنباز و کاربرپسند است که به افراد اجازه میدهد تا اطلاعات مربوط به تراکنشها و بلاکهای بیت کوین را مشاهده و تحلیل کنند. این ابزار به کاربران امکان میدهد تا تراکنشهای خاص بیت کوین را جستجو کرده، بلاکهای اخیر اضافهشده به بلاکچین را مشاهده کنند و وضعیت شبکه بیت کوین را بهصورت زنده رصد نمایند. این سطح از شفافیت گواهی بر ماهیت غیرمتمرکز بیت کوین است، چرا که هر فردی میتواند تراکنشها را بهصورت مستقل تأیید کند.
Blockstream Explorer همچنین از شبکه لیکوئید و شبکه آزمایشی یا تستنت بیت کوین پشتیبانی میکند. این ابزار به دلیل تمرکز بر حریم خصوصی، از شبکه Tor پشتیبانی کرده و تجربهای بدون ردیابی ارائه میدهد. این موضوع باعث میشود که کاربران بتوانند اطلاعات بلاکچین را بررسی کنند بدون آنکه اطلاعات شخصی آنها به خطر بیفتد.
۹. فید دادههای ارز دیجیتال – Cryptocurrency Data Feed

فید دادههای ارز دیجیتال یک محصول جدید است که توسط بلاک استریم و Intercontinental Exchange (ICE) توسعه داده شده است. این ابزار طراحی شده تا بهترین دادههای لحظهای و تاریخی را از بزرگترین بازارهای ارز دیجیتال جهان ارائه دهد.
فید دادهها روزانه بیش از ۲۰۰ میلیون بهروزرسانی از معاملات و مظنهها را برای بیش از ۴۰۰ جفتارز کریپتو و فیات منتشر میکند. این محصول همچنین توسط شبکه STFI شرکت ICE پشتیبانی میشود که از هرگونه قطعی در سرویس جلوگیری کرده و کاربران را از هرگونه اختلال فنی در سطح صرافیها مطلع میکند.
این سرویس همچنین گزارشهای روزانه شامل حجم کل معاملات، VWAP، ارزش معاملات، و قیمتهای باز، بالا، پایین و نهایی هر دارایی را ارائه میدهد. این قابلیت به کاربران کمک میکند تا بتوانند بهصورت شفاف و بدون ابهام، حسابهای خود را ببندند.
آخرین دستاوردهای بلاک استریم
در تاریخ ۱۵ اکتبر ۲۰۲۴، شرکت بلاک استریم پایان موفقیتآمیز دور جدید تأمین مالی خود را اعلام کرد. این دور سرمایهگذاری که توسط Fulgur Ventures هدایت شد، توانست ۲۱۰ میلیون دلار جذب کند. سرمایه جمعآوریشده برای افزایش پذیرش فناوریهای لایه ۲، گسترش فعالیتهای ماینینگ، و تقویت خزانه بیت کوین این شرکت استفاده خواهد شد که جایگاه بلاک استریم را به عنوان یکی از رهبران اکوسیستم بیت کوین مستحکمتر خواهد کرد.
بلاک استریم لیکوئید نیز در حال افزایش نفوذ خود در بخش توکنیزهسازی داراییهای واقعی (RWA) است. اخیراً، شرکت فینتک مکزیکی Mifiel بیش از ۱ میلیارد دلار سفته دیجیتال مبتنی بر لیکوئید صادر کرده است که میتواند الگویی برای مؤسسات مالی غیربانکی در مکزیک باشد تا به نقدینگی جهانی دسترسی پیدا کنند.
علاوه بر این، بلاک استریم بهتازگی مایکل مینکوویچ (Michael Minkevich) را به عنوان مدیر ارشد عملیاتی (COO) منصوب کرده است. مایکل بیش از ۲۰ سال تجربه در توسعه راهکارهای فناوری پیشرفته برای صنایع سنتی دارد.
سخن پایانی – آینده منحصربهفردترین اکوسیستم کریپتو
بلاک استریم مجموعهای جامع از محصولات و خدمات را ارائه میدهد که استفاده از بیت کوین را ایمنتر، سریعتر و دسترسپذیرتر میکند. نمونهای از این رویکرد، راهاندازی Blockstream Asset Management (BAM) است که به عنوان بخش مدیریت دارایی این شرکت فعالیت خواهد کرد. این شرکت همچنین قصد دارد در سهماهه اول سال ۲۰۲۵ دو صندوق سرمایهگذاری مبتنی بر بیت کوین را راهاندازی کند:
- Blockstream Income Fund
- Blockstream Alpha Fund
این صندوقها به منظور ایجاد محصولات مالی شفافتر و تحت نظارت طراحی شدهاند که معمولاً در سیستمهای مالی سنتی وجود دارند. با وجود طیف گستردهای از راهکارهای مبتنی بر بیت کوین، باید توجه داشت که بازار ارزهای دیجیتال ذاتاً بیثبات است. بنابراین، به همه توصیه میشود که قبل از سرمایهگذاری در هر پروژه مرتبط با ارزهای دیجیتال، تحقیقات گستردهای انجام دهند.
سوالات متداول
بلاک استریم چیست و چه اهدافی را دنبال میکند؟
بلاک استریم یک شرکت پیشرو در اکوسیستم بیت کوین است که بر توسعه زیرساختها و فناوریهای مرتبط با این رمزارز تمرکز دارد. این شرکت با ارائه محصولاتی مانند سایدچین لیکوئید (Liquid)، شبکه لایتنینگ (Lightning Network)، کیف پولهای سختافزاری و نرمافزاری، و حتی سرویسهای ماهوارهای، به دنبال بهبود امنیت، مقیاسپذیری و قابلیتهای پردازشی بیت کوین است.
لیکوئید (Liquid) بلاک استریم چه مزایایی دارد؟
لیکوئید یک سایدچین بیت کوین است که برای انجام تراکنشهای سریعتر، خصوصیتر و با کارمزد کمتر طراحی شده است. این شبکه امکان صدور توکنهای سفارشی، انجام تراکنشهای محرمانه و تعامل بهتر بین صرافیها و مؤسسات مالی را فراهم میکند.
چگونه میتوان بدون اینترنت به شبکه بیت کوین متصل شد؟
بلاک استریم یک سرویس ماهوارهای ارائه داده که بلاکچین بیت کوین را از طریق ماهواره به سراسر جهان پخش میکند. کاربران با استفاده از یک آنتن و گیرنده USB میتوانند بلاکهای بیت کوین را بدون نیاز به اتصال اینترنتی دریافت کنند، که این قابلیت برای مناطق دورافتاده یا مواقع اضطراری بسیار مفید است.
کیف پولهای بلاک استریم چه ویژگیهایی دارند؟
بلاک استریم دو کیف پول مهم دارد:
- Blockstream Jade: یک کیف پول سختافزاری که برای ذخیرهسازی امن بیت کوین و L-BTC طراحی شده و از تراکنشهای آفلاین پشتیبانی میکند.
- Blockstream Green: یک کیف پول نرمافزاری که از امنیت چندامضایی، ذخیرهسازی سرد و قابلیتهای پیشرفته برای مدیریت داراییهای بیت کوین و لیکوئید پشتیبانی میکند.