در حوزه ارزهای دیجیتال پس از بیت کوین، اتریوم (ETH) یکی از برجسته‌ترین نام‌ها است. تقریباً 4 سال پس از تولد بیت کوین، صحبت درباره پروژه اتریوم آغاز شد و در سال 2015 این پروژه با قابلیت‌های کاربردی خود رسماً راه‌اندازی شد. اتریوم نیامد تا بیت کوین را از میان بردارد، بلکه آمد تا در کنار بیت کوین به ساخت یک اقتصاد غیرمتمرکز کمک کند. البته که بعدها کاربرد آن فقط به اقتصاد محدود نشد و در زمینه‌های بسیاری مورد استفاده قرار گرفت. اما اتریوم چیست و چگونه کار می‌کند؟ چه مزایا و معایبی دارد؟ و چگونه به ساخت یک دنیای غیرمتمرکز کمک می‌کند؟ در این مقاله به پاسخ این سؤال‌ها خواهیم پرداخت.
تعریف اتریوم
اتریوم یک پلتفرمِ متن باز (Open Source) و شبکه‌ای مبتنی بر فناوری بلاک چین می‌باشد که از قابلیت‌های قابل توجهی برخوردار است. شاید این تعریف کمی سطحی و سردرگم کننده باشد، پس بیایید تا آن را بیشتر موشکافی کنیم.
اتریوم یک پلتفرم است. ” پلتفرم ” در برنامه‌نویسی به محیطی گفته می‌شود که برنامه‌نویسان از طریق آن می‌توانند کدهای خود را بنویسند و آنها را اجرا و مدیریت کنند. این محیط معمولاً شامل زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف، ابزارهای توسعه متنوع و دسترسی به منابع مورد نیاز برای توسعه نرم‌افزارها است. بنابراین، برنامه‌نویسان می‌توانند با استفاده از زبان برنامه‌نویسی مخصوص اتریوم که سالیدیتی (Solidity) نام دارد، به توسعه برنامه‌های کاربردی مختلف مشغول شوند. به برنامه‌های ایجاد شده بر روی اتریوم یا پلتفرم‌های مشابه اتریوم، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApp) گفته می‌شود که جلوتر به آن می‌پردازیم.
- بیشتر بخوانید: تفاوت بین پروتکل و Dapp چیست و چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
اتریوم چیست؟
اتریوم متن باز است؛ بدین معنی که کد منبع (سورس کد) آن برای عموم قابل مشاهده و در دسترس است. در پلتفرم‌های متن‌باز، توسعه‌دهندگان می‌توانند به کد منبع دسترسی پیدا کرده و آن را برای تغییرات و توسعه‌های خود تنظیم کنند. گفتنی است که در دنیای برنامه‌نویسی این ویژگی اهمیت زیادی دارد. در پلتفرم‌های متن‌باز، تعداد بسیاری از توسعه‌دهندگان می‌توانند به بهبود و توسعه پروژه کمک کنند. این امکان، به افراد و توسعه‌دهندگان مستقل اجازه می‌دهد تا بهبودها، اصلاحات و تغییرات را در کد منبع اعمال کنند و به بهبود کل پروژه کمک کنند.
اتریوم یک شبکه مبتنی بر بلاکچین است. شبکه به تعدادی از کامپیوترها گفته می‌شود که امکان جابه‌جایی داده‌ها در بین آنها فراهم می‌باشد. بلاک چین یک نوع به‌خصوص از شبکه است؛ زیرا تمام داده‌های رد و بدل شده در این شبکه مانند یک طومار توسط میلیون‌ها کامپیوتر تشکیل دهنده شبکه ثبت می‌شود. این داده‌ها به‌صورت زنجیره‌وار به هم گره خورده‌اند. پس تغییر یک قسمت از آنها ممکن نیست. همچنین، یک نسخه از این طومار ایجاد شده در همه کامپیوترها ثبت می‌شود. این خاصیت‌ها، بلاکچین را در برابر دست‌کاری و سانسور مقاوم می‌کند.
بنابراین، با این تعاریف، ما با پلتفرمی روبه‌رو هستیم که دارای یک زبان برنامه نویسی به‌خصوص است و بر روی بلاکچین غیرمتمرکز خودش اجرا می‌شود. اگر با استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی یک نرم افزار ایجاد کنیم و آن را بر روی شبکه Ethereum راه‌اندازی نماییم، درواقع یک dApp یا برنامه‌های غیرمتمرکز ایجاد کرده‌ایم، زیرا بستر اجرای نرم افزار ما که شبکه بلاکچین اتریوم می‌باشد، غیرمتمرکز است.
اتریوم چگونه کار می‌کند؟
اتریوم در ابتدا یک شبکه بلاکچین مبتنی بر مکانیزم اجماع اثبات کار (POW) بود که در ارتقا معروف ” The Merge ” یا ” ادغام ” به مکانیزم اجماع اثبات سهام (POS) مهاجرت کرد. گفتنی است، مکانیزم اجماع به روشی گفته می‌شود که از طریق آن تراکنش‌ها و داده‌ها در شبکه ثبت می‌شوند. مکانیزم اجماع اثبات کار، روشی است که بیت کوین از آن استفاده می‌کند. اما مکانیزم اثبات سهام چیست؟
بیشتر بخوانید: اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS) | تفاوت در چیست؟
ابتدا بیایید تا فرایند انجام یک تراکنش و ثبت آن در بلاکچین را یک مسئله ریاضی و رمزنگاری شده در نظر بگیریم. در مکانیزم اثبات کار، پس از ثبت یک تراکنش توسط کاربر، نودهای (NODE) شبکه یا همان ماینرها (کامپیوترهایی که به ثبت تراکنش‌ها مشغول هستند) تلاش خود برای حل این مسئله ریاضی را آغاز می‌کنند. به این فرایند استخراج گفته می‌شود. اولین ماینری که به جواب برسد پاداش کار خود را در قالب بیت کوین دریافت می‌کند. البته که این تعریف بسیار ساده‌‌ای از POW است.
در مکانیزم POS، یک نسخه از جواب این مسائل ریاضی در سیستم همه نودها موجود است و نودها فقط باید این جواب را بیایند که نسبت به فرایند استخراج بسیار ساده‌تر است. زمانی‌که یک تراکنش به شبکه ارسال می‌شود، یک نود بر اساس سه عامل ” میزان دارایی قفل (استیک) شده “، ” زمان سپری شده از دریافت پاداش قبلی” و ” فاکتور شانس ” تایید تراکنش را بر عهده می‌گیرد و پس از تایید، این فرایند توسط یا سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) اتریوم راستی آزمایی می‌شود. اگر تراکنش صحیح باشد، نود با رمزارز ETH پاداش می‌گیرد و در غیر این صورت نود جریمه شده و تعدادی از اتریوم‌های استیک‌شده خود را از دست می‌دهد.
تفاوت نود شبکه و اعتبارسنج (Validator) چیست؟
تفاوت اصلی نود شبکه و اعتبار سنج در این است که نود شبکه فقط وظیفه تایید تراکنش‌ها را بر عهده دارد، اما اعتبارسنج علاوه بر تایید تراکنش‌ها، وظیفه تولید بلاک‌های جدید را نیز بر عهده دارد.
نود شبکه
نود شبکه به هر دستگاهی گفته می‌شود که به شبکه اتریوم متصل شده و از بلاکچین آن کپی داشته باشد. نودهای شبکه وظیفه تایید تراکنش‌ها را بر عهده دارند. برای این کار، نودها تراکنش‌های جدید را جمع‌آوری می‌کنند و آنها را به‌صورت یک بلوک در می‌آورند. سپس این بلوک‌ها را به شبکه ارسال می‌کنند تا توسط اعتبارسنج‌ها تایید شوند.
اعتبار سنج
اعتبارسنج نوعی نود شبکه است که علاوه بر تایید تراکنش‌ها، وظیفه تولید بلوک‌های جدید را نیز بر عهده دارد. اعتبارسنج‌ها برای این کار باید مقدار مشخصی از رمزارز ETH را بهعنوان وثیقه در شبکه قفل کنند. هر ولیدیتور که بلوک جدیدی را تولید کند، پاداش دریافت می‌کند.
| ویژگی | نود شبکه | اعتبار سنج |
| وظیفه | تایید تراکنش‌ها | تایید تراکنش‌ها و تولید بلوک‌های جدید |
| مکانیزم اجماع | اثبات کار یا اثبات سهام | اثبات سهام |
| پاداش | – | پاداش تولید بلوک جدید |
| وثیقه | – | 32 اتر |
شرایط و موارد مورد نیاز برای راه اندازی نود اتریوم
همه می‌توانند تبدیل به یک نود اتریوم شوند. راه‌اندازی نود اتریوم نیازی به سیستم و سخت افزار سطح بالا ندارد و حتی می‌توان از کامپیوترهای شخصی برای این کار استفاده نمود. برای تبدیل شدن به نود اتریوم باید برنامه client اتریوم را بر روی سیستم خود نصب کنید. این نرم افزار یک نسخه از بلاکچین اتریوم را دانلود کرده و اعتبار هر بلوک را تأیید می‌کند، سپس آن را با بلوک‌ها و تراکنش‌های جدید به روز نگه می‌دارد و به دیگران کمک می‌کند تا نسخه‌های خود را دانلود و به‌روز کنند.
با آنکه همه می‌توانند تبدیل به نود اتریوم شوند، اما برای دریافت پاداش ثبت بلوک و تبدیل شدن به یک اعتبارسنج علاوه بر دو شرط بالا، به 32 رمزارز ETH نیاز خواهید داشت. این 32 واحد اتریوم حداقل تعداد لازم است و باید آن را بهعنوان وثیقه در قرارداد هوشمند (Smart Contract) اثبات سهام اتریوم قفل کنید.
تفاوت اتر و اتریوم در چیست؟
همان‌طور که گفته شد، اتریوم یک شبکه مبتنی بر بلاکچین است که از ایجاد قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز پشتیبانی می‌کند. توسعه دهندگان می‌توانند بر روی این پلتفرم به ساخت و توسعه dAppها بپردازند. هزاران پروژه رمزارزی در زمینه‌های مختلف متاورس، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT)، پروتکل‌های دیفای (DeFi) و… بر روی این شبکه ایجاد شده‌اند. اتریوم بزرگ‌ترین میزبان نرم افزارهای غیرمتمرکز و توکن‌های ارز دیجیتال است.
اتر که با نماد ETH شناخته می‌شود رمزارز بومی شبکه اتریوم است. رمزارز ETH با استفاده از پلتفرم اتریوم جابه‌جا می‌شود. کارمزد هر تراکنشی که در شبکه اتریوم انجام شود با این رمزارز پرداخت می‌شود. علاوه بر این‌ها اتر را می‌توان ستون فقرات شبکه اتریوم در نظر گرفت. این رمزارز عدم تمرکز را برای شبکه به ارمغان می‌آورد و سوخت اصلی شبکه است. برای پرداخت هزینه‌های راه اندازی برنامه‌های غیرمتمرکز و استفاده از خدمات کاربردی اتریوم، باید از رمزارز ETH استفاده کرد. علاوه بر این هر برنامه ای که بر روی شبکه اتریوم اجرا شود نیز برای ثبت داده‌ها در بلاکچین به اتر نیازمند است.
برنامه‌های اتریوم و موارد استفاده آن
از اتریوم می‌توان برای ساخت تقریباً هر برنامه‌ای استفاده کرد. مانند سایر زبان‌های برنامه نویسی، با استفاده از سالیدیتی هم می‌توان هر ایده‌ای را تبدیل به کد کرد و از آن یک نرم افزار کاربردی ساخت. البته که این ادعا در صورتی صحیح است که کارکرد شبکه را در حالت ایده‌آل آن در نظر بگیریم. برای مثال برخی از برنامه‌ها، دارای پیچیدگی‌هایی هستند که در ساعات شلوغی شبکه ممکن است در اجرا دچار مشکل شوند.
بیایید تا بحث را با یک مثال ادامه دهیم. قطعاً شما با شبکه اجتماعی اینستاگرام آشنا هستید. این نرم افزار محبوب عمدتاً با زبان‌های برنامه نویسی پایتون (Python) و جاوا اسکریپت (JAVA) نوشته شده است و در نسخه فعلی اینترنت (وب 2) در دسترس است. حال می‌توان همین برنامه یا نسخه مشابه آن را با زبان سالیدیتی نوشت و بر روی شبکه اتریوم راه اندازی کرد، اما اگر تعداد کاربران برنامه ما به تعداد کاربران اینستاگرام برسد آیا برنامه ما بدون مشکل کار خواهد کرد؟ جواب یک خیر قاطعانه است، اما چرا؟
با معرفی اتریوم، وب 3 زاده شد، نسل جدید اینترنت یا همان اینترنت غیرمتمرکز. وب 3 مبتنی بر شبکه بلاک چین است و به جای اینکه مانند وب 2 توسط چندین شرکت بزرگ مانند آمازون (ANZNX)، مایکروسافت، گوگل و… کنترل شود توسط خود کاربران (نودها) اجرا می‌شود. این کاربرد وب 3 امنیت و حریم خصوصی بیشتری را به همراه خود می‌آورد، علاوه بر اینکه قابلیت‌های بی‌شمار دیگری، از جمله پرداخت با رمزارزها را نیز ارائه می‌کند. بنابراین، با استفاده از اتریوم می‌توان هر برنامه‌ای که در وب 2 هست (و یا هنوز نیست) را ایجاد کرد. البته برای رسیدن به چنین مرحله‌ای شبکه اتریوم باید بسیار سریع‌تر شود.
- بیشتر بخوانید: مقایسه وب ۳ با وب ۲
کاربردهای اتریوم
طبق گفته بنیاد اتریوم، این پلتفرم را می‌توان برای کدگذاری، غیرمتمرکز کردن، ایمن سازی و تجارت (تقریباً همه چیز) به کار برد. برخی از کاربردهای اتریوم شامل موارد زیر است:
- تأمین مالی جمعی پروژه‌ها
- مبادلات مالی و نقل و انتقال ارزش
- ایجاد و مدیریت حاکمیت غیرمتمرکز
- ایجاد نام‌های دامنه (ENS)
- ثبت مالکیت معنوی با استفاده از NFTها
- رأی دادن
- ایجاد قراردادهای هوشمند برای حذف واسطه‌ها
- ایجاد بازی‌های ویدئویی یا بازی‌های کسب درآمدی (P2E)
ماشین مجازی اتریوم یا EVM چیست؟
ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) یا به اختصار (EVM) می‌تواند بهعنوان یک محیط مجازی فرضی در نظر گرفته شود که درون بلاکچین اتریوم وجود دارد. این ماشین مجازی مخصوص اتریوم است و وظیفه اجرای کدها و برنامه‌های نوشته شده برای اتریوم را دارد. وقتی کسی یک قرارداد هوش مصنوعی (AI) که معمولاً به زبان برنامه‌نویسی Solidity نوشته شده یا یک تراکنش را به شبکه اتریوم ارسال می‌کند، EVM مسئولیت اجرای آن را دارد. EVM قادر به اجرای برنامه‌های توزیع شده مختلفی است و این برنامه‌ها می‌توانند کارهای متنوعی از انتقال وجه تا انجام قراردادهای هوش مصنوعی را انجام دهند.
بنابراین، EVM وظیفه اجرای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز در بلاکچین اتریوم را دارد و برای این کار از زبان مخصوص و فرایند اجرایی مجازی خود استفاده می‌کند. این قابلیت به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا برنامه‌های متنوعی را در اتریوم ایجاد و اجرا کنند، از جمله ایجاد توکن‌ها و اجرای قراردادهای هوشمند و… .
در نتیجه، هنگامی که در مطالعه و تحقیق درباره یک توکن یا dApp با عبارت EVM compatible مواجه شدیم، می‌توانیم نتیجه بگیریم که آن توکن یا کد برنامه، با ماشین مجازی اتریوم سازگار است و توسط نودهای شبکه شناسایی می‌شود.
چند نمومنه از پلتفرم‌های سازگار با EVM
از آنجایی که اتریوم بزرگ‌ترین میزبان قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز است، بسیاری از پلتفرم‌ها سعی می‌کنند تا با ماشین مجازی اتریوم سازگار باشند. توسعه دهندگان پلتفرم‌های جدید خود را سازگار با EVM طراحی می‌کنند تا dAppهای موجود در اتریوم بتوانند به سادگی به پلتفرم آنها گسترش یافته یا نقل مکان کنند.
وقتی می‌گوییم آوالانچ (AVAX) با شبکه اتریوم سازگار است، به این معنا است که آوالانچ به گونه‌ای طراحی شده تا با محیط اجرایی اتریوم سازگاری داشته باشد. به عبارت دیگر، توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌ها و قراردادهای هوشمندی را که قبلاً برای اتریوم نوشته‌اند، به راحتی بر روی شبکه آوالانچ منتقل کرده و آنها را در این شبکه اجرا کنند. این سازگاری امکان توسعه و استفاده از برنامه‌ها و سرویس‌های مبتنی بر بلاکچین را در چندین شبکه ممکن می‌سازد و به توسعه‌دهندگان انعطاف بیشتری در انتخاب شبکه‌های مورد استفاده خود می‌دهد.
بهعنوان برخی از شبکه های سازگار با EVM می‌توان به نام‌های پالیگان، آوالانچ، شبکه بایننس (BNB)، هارمونی (ONE)، آربیتروم (ARB)، اپتیمیسم (OP) و… اشاره نمود.
اتریوم در مقابل بیت کوین: تفاوت‌های کلیدی
تفاوت‌های ابتدایی
- بیت کوین پراستفاده‌ترین ارز دیجیتال است و اتریوم پس از بیت کوین در رتبه دوم قرار دارد. کلمه بیت کوین برای اشاره به شبکه بلاکچین و خود ارز شبکه (با نماد BTC) استفاده می‌شود. اتریوم به شبکه و اتر به ارز دیجیتال این شبکه اشاره دارد.
- بیت کوین اولین ارز رمزنگاری شده جهان است که در سال 2009 ایجاد شد، اما اتریوم در سال 2015 راه اندازی شد و در رتبه بعدی قرار گرفت.
- بیت کوین منحصراً برای معامله و انتقال ارزش ایجاد شد، در حالی که اتریوم علاوه بر این قابلیت، پشتیبانی از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز را ارائه می‌کند.
- سازنده بیت کوین، با نام مستعار ” ساتوشی ناکاموتو “، ناشناس است و چند سال پس از راه اندازی شبکه خود ناپدید شد در حالی که اتریوم دارای یک بنیاد پشتیبان است و سازندگان آن شناخته شده و فعال هستند.
تفاوت‌های فنی
سرعت: در زمان نگارش مقاله، سرعت تایید تراکنش در شبکه اتریوم برابر با 45 تراکنش در ثانیه (TPS) است. در حالی که این مشخصه برای بیت کوین در حدود 7 تراکنش در ثانیه است. ناگفته نماند که این مقادیر با استفاده از روش‌هایی مانند زنجیره‌های جانبی یا سایدچین (برای اتریوم) و لایتنینگ (برای بیت کوین) به رکوردهای بسیار بالاتری دست پیدا کرده‌اند.
مکانیزم اجماع: شبکه بیت کوین بر اساس مکانیزم اجماع اثبات کار عمل می‌کند درحالی‌که شبکه اتریوم از سال 2022 به بعد از مکانیزم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کند.
مصرف انرژی: میزان مصرف انرژی یک از مهم‌ترین فاکتورهای حال حاضر در پذیرش یک شبکه است. همان‌طور که در تصویر زیر مشخص است، میزان مصرف انرژی اتریوم در مقایسه بیت کوین، بسیار ناچیز است.
کد اجرایی: اتریوم از ایجاد قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند. این قابلیت به توسعه دهندگان امکان می‌دهد تا برنامه‌های کاربردی را بر روی شبکه ایجاد نمایند در حالی که بیت کوین دارای چنین قابلیتی نمی‌باشد.
الگوریتم هش: این دو شبکه بلاک چین رمزگذاری متفاوتی را اجرا می‌کنند. اتریوم بعد از ادغام از LMD-GHOST و بیت کوین از پروتکل رمزگذاری 256 Secure Hash Algorithm یا به اختصار (SHA-256) استفاده می‌کند.
مزایای اتریوم
بسیاری از مزایای فناوری بلاکچین برای اتریوم اعمال می‌شود، از جمله موارد زیر:
عدم تمرکز: اتریوم غیرمتمرکز است، بنابراین، هیچ دخالتی از جانب شخص ثالث در آن وجود ندارد. این پلتفرم از بلاکچین استفاده می‌کند که تراکنش‌های همتا به همتا (P2P) را امکان پذیر می‌سازد. برخلاف برخی نرم افزارهای دیگر که اغلب نیاز به اعتماد به یک مرجع مرکزی دارند، کاربران می‌توانند بدون نیاز به واسطه‌ها، به مبادله یا ذخیره ارزش بپردازند.
دسترسی و اجرا: از آنجایی که اتریوم غیرمتمرکز است، اگر یک گره از کار بیفتد، شبکه دچار مشکل نمی‌شود. اما سایر مدل‌های محاسباتی یا پلتفرم‌های وب 2 از سرورهای متمرکز استفاده می‌کنند که در صورت قطع شدن سرور، ممکن است با مشکلات عملکردی مواجه شوند.
حریم خصوصی: هنگام استفاده از شبکه برای نقل و انتقالات، کاربران می‌توانند ناشناس بمانند. آنها برای استفاده از برنامه اتریوم نیازی به وارد کردن اطلاعات شخصی خود ندارند.
امنیت: مانند هر شبکه غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین، اتریوم نیز غیر قابل هک طراحی شده است. هکرها باید بیشتر (بیش از 51 درصد) گره‌ها را برای سوء استفاده از شبکه کنترل کنند.
بدون نیاز به مجوز: اتریوم یک بلاکچین بدون نیاز به مجوز (permissionless) است؛ به این معنی که همه می‌توانند در آن شرکت کنند.
معایب اتریوم
بیشتر انتقاداتی که به اتریوم وارد شده بود، مانند مصرف انرژی و مقیاس پذیری (Scalability)، مربوط به گذشته می‌شوند؛ چرا که با انتقال به مکانیزم اجماع POS، مصرف انرژی اتریوم به شدت کاهش و همچنین سرعت و مقیاس پذیری شبکه به شدت افزایش یافت. با این حال هر تغییر، خوبی و بدی‌های خود را دارد و اتریوم POS نیز نگرانی‌هایی را ایجاد کرده است که در ادامه آمده است.
نگرانی‌ها درمورد اتریوم
در حال حاضر اتریوم دارای چند چالش اصلی است. اولین مورد (که فقط مربوط به اتریوم نیست) بحث وابستگی وب 3 به وب 2 است. وب 3 هنوز در مراحل اولیه توسعه خود قرار دارد و هنوز به بسترهای وب 2 مانند خدمات میزبانی وب و بازارهای آنلاین آن وابسته است. قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرمتمرکز مقدار زیادی داده را تولید می‌کنند. این داده‌ها باید در جایی ذخیره شوند تا در دسترس کاربران قرار گیرند. اینجا است که پای غول‌هایی مانند آمازون وب سرویس (AWS) و پلتفرم گوگل کلود (GCP) به میان می‌آید. وابستگی اتریوم به سرورهای آمازون و گوگل یک نقطه ضعف بالقوه است. اگر این شرکت‌ها به هر دلیلی خدمات خود را قطع کنند، ممکن است منجر به اختلال در شبکه اتریوم شود.
به گفته ” ویتالیک بوترین “، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، تمرکز گره‌ها نیز یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که شبکه اتریوم با آن مواجه است که باید با ارزان‌تر و آسان‌تر کردن راه اندازی نودها برطرف شود. طبق داده‌های منتشر شده توسط Ether.fi بیش از 50 درصد از نودهای اتریوم در ایالات متحده قرار دارند که این امر تا حدودی غیرمتمرکز بودن شبکه را زیر سؤال می‌برد.
از جمله مشکلات دیگری که اتریوم با آن دست و پنجه نرم می‌کند، می‌توان به پلتفرم‌های استیکینگ نقدینگی (liquidstaking protocols) اشاره کرد. همان‌طور که گفته شد برای تبدیل شدن به یک اعتبار سنج شبکه به 32 اتر نیاز است که رقم کمی نیست. برای رفع این مشکل پلتفرم‌هایی مانند لیدو فایننس (LDO) و راکت پول ایجاد شدند که امکان مشارکت در شبکه را با رقم‌های کمتر فراهم می‌کنند. طبق داده‌های دون آنالیتیکس بیش از 50 درصد از اترهای استیک شده در پلتفرم‌های استیکینگ نقدینگی قرار دارند. این موضوع نگرانی‌هایی را ایجاد می‌کند؛ زیرا به دست گرفتن کنترل پروتکلی مانند لیدو می‌تواند به هکرها امکان حمله 51 درصدی را بدهد.
تاریخچه اتریوم
تاریخ‌های کلیدی در توسعه اتریوم شامل موارد زیر است:
اتریوم برای اولین بار در وایت پیپر Vitalik Buterin در اواخر سال ۲۰۱۳ با هدف توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز توصیف شد. بوترین می‌خواست توسعه برنامه‌های بلاکچین را بهبود بخشد تا دارایی‌های دنیای واقعی، مانند اموال و سهام، به یک بلاکچین متصل شوند. بوترین نام اتریوم را تا حدودی به این دلیل انتخاب کرد که حاوی کلمه اتر بود، که به یک محیط نامرئی فرضی اشاره دارد که نور را قادر به حرکت می‌سازد.
- توسعه رسمی نرم افزار در سال 2014 آغاز شد و EVM در مقاله‌ای توسط ” گاوین وود “، مدیر ارشد فناوری Ethereum Switzerland GmbH تعریف شد. در همین سال عرضه اولیه (ICO) اتر برای جذب سرمایه لازم برگزار شد.
- در سال 2015 بلوک پیدایش اتریوم ایجاد شد و این پلتفرم رسماً راه اندازی شد.
- در سال 2016 اتریوم مورد حمله و هک قرار گرفت که پس از آن هارد فورک اتریوم کلاسیک انجام شد.
- در سال ۲۰۱۸ اتریوم از نظر ارزش بازار (مارکت کپ) پس از بیت کوین و در جایگاه دوم قرار گرفت.
- در سال 2020 شروع توسعه اتریوم 2.0 آغاز شد. این توسعه هدف نهایی انتقال اتریوم به POS را دنبال می‌کرد که سرانجام در سال 2022 تحت ارتقا ” ادغام ” به وقوع پیوست.
نتیجه‌گیری
اتریوم به عنوان یک پلتفرم غیرمتمرکز و متن‌باز مبتنی بر بلاکچین، نقش برجسته‌ای در شکل‌دهی به اقتصاد دیجیتال و توسعه Dappها ایفا کرده است. این پلتفرم با بهره‌گیری از قراردادهای هوشمند و پشتیبانی از مکانیزم اجماع اثبات سهام به کاهش مصرف انرژی و افزایش امنیت و مقیاس‌پذیری پرداخته است. با اینکه اتریوم هنوز با چالش‌هایی نظیر تمرکزگرایی در نودها و وابستگی به وب 2 روبروست، همچنان به عنوان یکی از پیشگامان بلاکچین و فناوری‌های غیرمتمرکز در حال توسعه و پیشرفت است.
پرسش‌های متداول
اتریوم چیست؟
اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند بسازند. این شبکه با استفاده از رمزارز ETH تراکنش‌ها را انجام می‌دهد و بر خلاف BTC، قابلیت‌های بیشتری برای ایجاد برنامه‌های کاربردی دارد.
اتریوم چه کاربردهایی دارد؟
اتریوم بهعنوان پلتفرم غیرمتمرکز، برای توسعه و اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز، ایجاد و مدیریت قراردادهای هوشمند، تأمین مالی جمعی، مبادلات مالی و حتی برای ایجاد توکن‌ها و NFTها مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، از آن برای ایجاد سیستم‌های حاکمیت غیرمتمرکز و رأی‌گیری نیز بهره می‌برند.
اتریوم چطور کار می‌کند؟
اتریوم ابتدا با مکانیزم اجماع PoW کار می‌کرد، اما از سال 2022 به مکانیزم اثبات سهام مهاجرت کرد. در این سیستم، اعتبارسنج‌ها با قفل کردن مقدار مشخصی از اتر به تأیید تراکنش‌ها می‌پردازند و در ازای آن پاداش دریافت می‌کنند. این فرآیند به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند.
تفاوت بیت‌کوین و اتریوم چیست؟
بیت‌کوین بیشتر بهعنوان یک ارز دیجیتال برای انتقال ارزش ایجاد شد، در حالی که اتریوم علاوه بر این، امکان ایجاد Smart Contractها و برنامه‌های غیرمتمرکز را نیز فراهم می‌کند. همچنین، اتریوم سرعت تراکنش‌های بالاتر و مقیاس‌پذیری بیشتری نسبت به BTC دارد و از مکانیزم PoS بهره می‌برد.
