تعریف بلاکچین و تراکنش
اسم بلاکچین بیشتر شبیه به غول مرحله آخر و نماد دنیایی پیچیده و ترسناک است که هر لحظه ممکن است سرمای شما را به باد بدهد. در این قسمت، میخواهیم ببینیم اصلا بلاکچین چیست؟ توکن چیست؟ چه فرقی با کوین دارد، تراکنش چطوری روی بلاکچین ثبت میشود و از همه مهمتر بلاکچین چقدر امنیت دارد؟
در اینترنتی که در حال حاضر از آن برای برای دیدن اطلاعات، استفاده میکنید، همهچیز حول محور مراکز داده یا دیتا سنترها (data center) میچرخد. این فیلمی که شما در حال تماشا کردنش هستید، در یک جایی از دنیا، روی یک دیتا سنتر و سرور ذخیره شده است.
سیستم شما و اون دیتا سنتر از طریق مسیر مشخصی به همدیگه متصل میشوند و شبکهای که این مسیرها رو میسازد، در واقع همان اینترنت است.
حالا شما چند تا سیستم مختلف رو در نظر بگیرین که همه به هم متصل هستند، دقیقا مثل شکلی که روی صفحه میبینید. هر کدام از این سیستمها برای مردم است؛ اما هیچ کسی نمیداند که دقیقا برای کیست. این شبکه غیرمتمرکز، همان بلاکچین است و هر کدام از این سیستمها، نقش دیتاسنتر رو ایفا میکنن که در نهایت اطلاعات شبکه، روی همه این سیستمها پخش میشود. راستی، به هرکدام از این سیستمها، "نود یا گره" گفته میشود.
اطلاعات چطوری ذخیره میشوند؟
هر سیستم، ظرفی رو در اختیار دارد و اطلاعات در این ظرفها ریخته میشود، هرموقع که ظرفی پُر شود، درش رو میبندند و میروند سراغ ظرف بعدی و این چرخه تا بینهایت ادامه دارد؛ به این ظرفها "بلوک" گفته میشود.
هر زمان که ظرفی پُر بشود، شمارهای بهش تعلق میگیرد که بهش "شماره بلوک" یا "ارتفاع بلوک" میگویند. بر اساس این شماره، ظرفهارو پشت سر هم میچینن و زنجیرهای رو درست میکنند؛ به این زنجیره، بلاکچین گفته میشود.
و اما امنیت بلاکچین...
برای اینکه امنیت بلاکچین حفظ بشود و کسی نتواند اطلاعات قدیمی ثبت شده رو تغییر بدهد، به هر ظرف، قفلی زده میشود که رمزش را کسی ندارد و غیرقابل بازیابی است. با یک الگوریتم خاص، بخشی از این قفلها در ظرف بعدی قرار میگیرد و هر ظرف، تابعی از ظرف قبلی محسوب میشود.این الگوریتم ساخت قفل که در واقع، کلید همین قفل هست، "هش" نام دارد.با تمام این شرایط، هک بلاکچین غیرممکن نیست و به روشهای مختلفی، مثل حمله ابرکامپیوتر یا حمله 51 درصدی، قابل هک شدن هستند؛ البته اگه ایرادی به کدهاش وارد نباشد.
هش تو همهجای بلاکچین کاربرد دارد و ردّ همه آدرسها و اسناد، بهوسیله هش پاک میشود. الگوریتم هش در بلاکچین، هر نوعی از داده رو به یک ترکیب 18 عضوی، تبدیل میکند که مخلوطی از حرف بزرگ، حروف کوچک و اعداد است.
حالا بریم سراغ تراکنشهای بلاکچینی
تو دنیای رمزارزها انواع مختلفی از بلاکچین وجود دارد؛ اما همهشون تراکنشهارو به یک شکل، انجام میدهند. حالا شما فرض کنید که من میخواهم، رمزارزی رو به ارزینجا منتقل کنم. آدرس ارزینجا را دارم و از کیف پولم درخواستم را با وارد کردن مبلغ و آدرس، ثبت میکنم. این درخواست به بلاکچین ارسال میشود و طبق مکانیزمی خاص که تو قسمت بعدی، انواعش رو توضیح میدیم به یکی از نودها میرسد. این نود از شما، ارز و کارمزدش رو دریافت و بهصورت ناشناس به کیف پول مقصد، واریز میکنه و سندش رو هم که تا ابد در بلاکچین معتبره، به صورت هش، بهتون تحویل میدهد.
هر بلاکچین، یه ارز مختص به خودش را دارد که بهش "کوین" گفته میشود که به وسیله آن، کارمزدها پرداخت میشود. بعضی از بلاکچینها، مثل اتریوم از طریق چندین پلتفرم دیگر استفاده میشوند؛ اما اگه ارزی، بلاکچین خودش را نداشته باشد، به جای کوین، بهش "توکن" گفته میشود.
علاوهبراین، خود شبکه که به صورت خودکار هم براش تعریف شده به ازای هر بلوکی که به پایان میرسد، مقداری کوین رو به نودهای انجام دهنده تراکنشها بابت زحمتی که کشیدند ـپرداخت میکند؛ مثلا برای شبکه بیتکوین، 6.25 بیتکوین به ازای هر بلوک به نودها پرداخت میشود.