کوییک سواپ (QuickSwap) یک اپلیکیشن غیرمتمرکز لایه ۲ بر پایه بلاک چین پالیگان (Polygon) است که به کاربران امکان سواپ (مبادله) توکنهای ERC-20 را میدهد. صرافیهای غیرمتمرکز (DEXs) اپلیکیشنهای مبتنی بر بلاکچین هستند که بخش اساسی امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) را تشکیل میدهند.
صرافی کوییک سواپ چیست؟
صرافی غیرمتمرکز کوییک سواپ، در سال 2020 به عنوان یک DEX لایه دو در شبکه پالیگان تأسیس شد. این صرافی برای مبادله توکنها از مدل بازارساز خودکار (AMM) استفاده میکند. همچنین، با اطمینان از امکان معامله ارزهای دیجیتال غیر قابل اعتماد، بدون مجوز و مقاوم در برابر سانسور، تمرکززدایی را تقویت میکند.
این اپلیکیشن به عنوان یک «پروتکل نقدینگی خودکار دیفای» عمل میکند که کاربران میتوانند جفت توکنها را به استخر نقدینگی اضافه کنند و از کسانی که برای مبادله توکنها از استخر استفاده میکنند، هزینه تراکنش دریافت کنند. کاربران میتوانند به طور یکپارچه هر ترکیبی از توکنهای ERC-20 را بدون دفتر سفارش مبادله کنند. تا زمانی که یک استخر نقدینگی برای آن وجود دارد، کاربران میتوانند هر جفتی را از طریق کوییک سواپ معامله کنند. هر کس با ارائه یک جفت توکن، میتواند یک استخر نقدینگی جدید را راهاندازی کرده و از سایر شرکتکنندگان هزینه تراکنش دریافت کند. این باعث میشود که این پلتفرم بدون نیاز به اجازه شخص ثالثی، غیرمتمرکز باشد.
- بیشتر بخوانید: صرافی غیرمتمرکز (DEX) چیست و چگونه کار می کند؟
کوییک سواپ همانند یونی سواپ (Uniswap)، از پیشگامان استفاده از AMM است و با پروتکلهای مشابهی در مورد نقدینگی، عملکرد مشابه یونی سواپ را ارائه میدهد؛ با این تفاوت که بر روی یک راهحل مقیاسپذیری لایه دو (پالیگان) ساخته شده، در حالی که یونی سواپ بر روی یک بلاک چین لایه ۱، یعنی بلاک چین اتریوم (Ethereum) ساخته شده است.
توکن کوییک (QUICK)، توکن بومی کوییک سواپ است که که یک توکن ERC-20 محسوب میشود. این توکن دارای دو کاربرد است: حاکمیت (governance) و استیکینگ (staking). مدل حاکمیت کوییک سواپ به دارندگان توکن کوییک امکان ارائه پیشنهاد برای ایجاد تغییر در پروتکل و همچنین رأی دادن در مورد مسائل مختلفی که بر عملکرد آن تأثیر میگذارند را میدهد.
مقایسه کوییک سواپ با یونی سواپ
یونی سواپ، یک فورک از یونی سواپ است، چرا که از همان مدل استخر نقدینگی استفاده میکند. تفاوت آنها در این است مورد اول بر روی پالیگان ساخته شده است، در حالی که دیگری بر روی اتریوم.
این موضوع باعث میشود تا کاربران با دسترسی به کد تجزیهوتحلیل شده یونی سواپ برای ارتقای امنیت استفاده کنند، در کنار آن نیز از تراکنشهای با سرعت بالا و هزینه گس (gas) نزدیک به صفری که توسط شبکه پالیگان ارائه میشود، بهرهمند شوند.
کوییک سواپ چگونه کار میکند؟
کوییک سواپ از مدل AMM برای فراهم کردن استخرهای توکن، جهت انجام مبادلات، استیک کردن و تأمین نقدینگی استفاده میکند.
ویژگی های صرافی کوییک سواپ
ویژگیهای کلیدی کوییک سواپ که زیرساخت DEX آن را تشکیل میدهد عبارتاند از:
استخرهای نقدینگی
استخرهای نقدینگی (liquidity pools)، مجموعهای از داراییهای دیجیتال هستند که انجام مبادله در یک DEX را ممکن میکنند. آنها یک جزء حیاتی در دیفای هستند؛ زیرا نقدینگی لازم برای اجرای معاملات در DEXها را فراهم میکنند.
برای ایجاد استخرهای نقدینگی، کاربران باید رمزارزهای خود را در قراردادهای هوشمند پروتکل قفل کنند، این اقدام باعث میشود تا دیگران بتوانند از داراییهای قفل شده استفاده کنند. کسانی که نقدینگی را تأمین میکنند (تامین کنندگان نقدینگی)، در مقابل تأمین نقدینگی، بخشی از هزینه تراکنش انجام گرفته توسط کاربران را دریافت میکنند. تامینکنندگان نقدینگی، ۰/۲۵ درصد از هزینه معاملات را نسبت به سهم خود از استخر نقدینگی دریافت میکنند.
یکی دیگر از ویژگیهای جالب کوییک سواپ تغییر روش معامله از طریق دفتر سفارشها است. به طور سنتی، صرافیها برای معاملات سواپ از دفتر سفارشها استفاده میکردند. دفتر سفارشها مجموعهای از سفارشهای خرید و فروش در زمان واقعی است که در آن، خریداران قیمتی که تمایل دارند پرداخت کنند را تعیین میکنند، سفارش خود را با آن قیمت ارائه میدهند و سپس منتظر تحقق سفارش خود میمانند. هنگامی که سفارش فروش یک فروشنده با آن قیمت مطابقت کند، سفارش اجرا میشود.
استفاده از دفتر سفارشات اغلب تجربه کاربری نامطلوبی را ایجاد میکند. از جمله دلایل این کاربری نامطلوب، زمان انتظار طولانی، کمبود نقدینگی یا عدم اجرای سفارش، وابستگی به یک شخص ثالث برای کمک به تحقق سفارشها و همچنین افزایش احتمال کلاهبرداری و هک شدن است.
کوییک سواپ این کار را به طور خودکار از طریق قراردادهای هوشمند انجام میدهد و به کاربران اجازه می دهد تا توکنهای ERC-20 را مبادله کنند. زمانی که یک کاربر میخواهد یک توکن را با یک توکن دیگر مبادله کند، توکنهای انتخابی خود را به قرارداد هوشمند کوییک سواپ ارسال میکند. سپس قرارداد هوشمند، مقدار توکن دوم را که کاربر بر اساس قیمت فعلی بازار دریافت میکند، بدون تکیه بر درخواستهای خرید و فروش شخص ثالث برای توکن مورد معامله، محاسبه میکند. تعیین قیمت توسط «مدل AMM کوییک سواپ» انجام میشود.
بازارساز خودکار
مدل AMM کوییک سواپ، قیمت داراییها را تعیین کرده و نقدینگی لازم را فراهم میکند. در واقع، این دسترسی به نقدینگی را از طریق الگوریتم خود، دموکراتیزه میکند. بازارساز خودکار کوییک سواپ مانند یک ربات مالی یا کد است که میتواند یک قیمت را بین دو دارایی پیشنهاد دهد. در اینجا، به جای استفاده سنتی از دفتر سفارش، از داراییهای موجود در استخر نقدینگی برای تعیین قیمت استفاده میشود. این فرایند برنامهریزی شده است و امکان دسترسی سریع به نقدینگی را فراهم میکند، زیرا الگوریتم همیشه میتواند قیمتی را برای یک کاربر اعلام کند. با این رویکرد، تراکنش میتواند بدون انتظار برای طرف دیگر انجام شود. تا زمانی که نقدینگی کافی در استخر مشخص موجود باشد، معاملات قابل اجرا هستند.
کوییک سواپ برای هر معاملهای که در پلتفرم صورت میگیرد، یک کارمزد تراکنش اندک به میزان ۰/۳ درصد و کارمزد گس تقریباً نزدیک به صفر دریافت میکند. تامینکنندگان نقدینگی هزینههای ایجاد شده توسط مبادله را دریافت میکنند.
ضرر ناپایدار
از ریسکهایی که تامینکنندگان نقدینگی برای بازارسازان خودکار مانند کوییک سواپ ، یونی سواپ و سایر پلتفرمهای دیفای، با آن مواجه میشوند، خطر ضرر ناپایدار (Impermanent loss) است. ضرر ناپایدار زمانی رخ میدهد که یک تامینکننده نقدینگی توکنها را به یک استخر نقدینگی ارائه میدهد و قیمت توکن واریزی در مقایسه با زمان واریز آن تغییر میکند.
تامینکنندگان نقدینگی ملزم به قرار دادن هر دو دارایی از جفت معاملاتی در یک استخر نقدینگی هستند. بهعنوانمثال، در یک استخر ETH-DAI، زمانی که معاملات موجب کاهش مقدار اتر (ETH) در استخر و افزایش قیمت آن میشود، تامینکننده نقدینگی از ضرر ناپایدار رنج میبرد؛ چراکه در حال حاضر اتر کمتری را نگه میدارد، زیرا ارزش آن افزایش یافته است.
این ضرر، به عنوان ضرر ناپایدار خوانده میشود، چرا که قیمت ETH ممکن است به میزان زمان واریزی بازگردد و کارمزدهای دریافتی از مبادله حتی ممکن است از خسارت پوشش داده شود. از این رو، این ریسک را باید به عنوان یک عامل مهم در نظر گرفت.
نحوه استفاده از صرافی کوییک سواپ
مراحل زیر توضیح میدهند که چگونه میتوانید برای مبادله توکنها از کوییک سواپ استفاده کنید.
مراحل استفاده از کوییک سواپ برای مبادله توکنها
- کوییک سواپ را باز کنید
کوییک سواپ را در مرورگر باز کرده و با یک کیف پول پشتیبانی شده توسط پالیگان، مانند متامسک (MetaMask)، به آن متصل شوید. اطمینان حاصل کنید که در کیف پول خود مقداری متیک (MATIC) دارید.
- بر روی تب “Swap” در نوار پیمایش کلیک کنید
تب “Swap” را باز کرده و جفت توکن مورد نظر را برای مبادله انتخاب کنید.
متیک به عنوان توکن پیشفرض نمایش داده میشود، اما شما میتوانید به جای آن هر توکن ERC-20 دیگری را وارد کنید. توکنی که میخواهید مبادله کنید و توکنی که میخواهید دریافت کنید را وارد کنید.
- بر روی دکمه “Swap” کلیک کنید
روی دکمه “Swap” کلیک کرده و مبادله را انجام دهید. تراکنش را با ورود به کیف پول تأیید کنید.
آیندهی صرافیهای غیر متمرکز
صرافیهای غیرمتمرکز به دلیل علاقهمندی روزافزون به دیفای در سالهای اخیر، محبوبیت بیشتری به دست آوردهاند. صرافیهای غیرمتمرکز به کاربران اجازه میدهند تا بدون نیاز به واسطهها یا صرافیهای متمرکز، رمزارزها را معامله کنند و از امنیت، شفافیت و کنترل بیشتری بر روی داراییهای خود برخوردار شوند. تا زمانی که اکوسیستم دیفای به رشد خود ادامه دهد، آینده صرافیهای غیرمتمرکز امیدوارکننده به نظر میرسد.
رشد تعامل پذیری میان زنجیرهای (cross-chain interoperability) یکی از موضوعاتی است که به احتمال زیاد ادامه خواهد داشت. اکثر صرافیهای غیرمتمرکز در حال حاضر بر روی تنها یک بلاک چین کار میکنند؛ با این حال، توانایی معامله داراییها بین بلاکچینهای مختلف در حال رشد است. این موضوع باعث افزایش نوآوری و دسترسی به داراییهای متنوعتر میشود.
صرافیهای غیرمتمرکز در حال یکپارچهسازی با سایر اپلیکیشنهای دیفای مانند پروتکلهای وامدهی، پلتفرمهای ییلد فارمینگ و بازارهای پیشبینی هستند. به این ترتیب کاربران قادر به انتقال داراییها بین اپلیکیشنها در یک اکوسیستم دیفای متصلتر و با استفاده آسانتر خواهند بود. نمونههایی مانند کوییک سواپ، برای معامله رمزارزها منافع قابل توجهی را به کاربران خود ارائه میدهند. با افزایش قابلیتهای آنها، تعداد کاربران، داراییها، ارزش کل قفل شده و نوآوری آنها در حال افزایش است. علاوه بر این، پروژههای قرارداد هوشمند مبتنی بر بلاک چین، کاربران را قادر میسازند تا با ناشناس بودن کامل، در یک محیط مالی غیر قابل اعتماد فعالیت کنند.
با این حال، موانع نظارتی متعددی وجود دارند و چون مقررات مختلفی برای صرافیهای متمرکز در سراسر دنیا اعمال میشود، به احتمال زیاد نهادهای ناظر نسبت به این نوع صرافیها و سایر اپلیکیشنهای غیرمتمرکز دیفای، توجه بیشتری خواهند داشت. با این حال، به دلیل اینکه این پلتفرمها در یک محیط غیرمتمرکز و بدون مرز عمل میکنند، نامشخص است که نهادهای ناظر چگونه میتوانند آنها را کنترل کنند.
یکی دیگر از زمینههایی که میتوان بهبود بخشید، تجربه کاربری است. در مقایسه با گزینههای متمرکز، بسیاری از کاربران، صرافیهای غیرمتمرکز را پیچیده و چالشبرانگیز میدانند. با ایجاد رابط کاربری دوستانه و یکپارچهسازی این صرافیها با اپلیکیشنهای موجود دیفای، میتوان سبب شد تا صرافیهای غیرمتمرکز، برای کاربران بیشتری قابلدسترستر و جذابتر شوند.
سلام. بسیارعالی. این dexایردراپ نداره؟ بنظرم توایردراپ zksync تو یکی ازتسکهاش استفاده میشه؟ 👌
سلام حامد عزیز
کوییک سواپ توکن quick رو داره و جایی صحبت رسمی از ایردراپی دیده نمیشه