با توجه به وضعیت تورمی در ایران و البته جهان، بسیاری از اقتصاددانان توصیه می‌کنند که از نگهداری پول کاغذی اجتناب شود. حال این سوال پیش می‌آید که بهترین ابزار برای ذخیره ارزش چیست؟ بهترین گزینه برای سرمایه گذاری طلا است یا بیت کوین؟ از گذشته تا به امروز شکل‌های مختلفی از سرمایه گذاری و ذخیره ارزش وجود داشته است. طلا، سکه، ملک و زمین رایج‌ترین آن‌ها بوده است. این روزها ارزهای دیجیتال هم به عنوان یک ابزار دیگر سرمایه گذاری در دسترس و البته در حال محبوب شدن هستند.
[ez-toc]مقایسه طلا و بیت کوین
بیت کوین را طلای دیجیتال می‌نامند. این تشبیه جالبی است؛ چرا که بیت کوین نیز مانند طلا محدودیت استخراج دارد و بیشتر از ۲۱ میلیون واحد از آن تولید نخواهد شد. پس یکی از وجه تشابهات بین طلا و بیت کوین امکان استخراج آن‌ها است! البته به شکل‌های کاملاً متفاوت. طلا شکل فیزیکی دارد و از دیرباز مورد اطمینان افراد مختلف بوده است، اما بیت کوین شکل فیزیکی ندارد و نسبتاً جدید است. برای همین نسبت به طلا خیلی شناخته شده نیست.
طلا بخریم یا بیت کوین؟
می‌توان با اطمینان گفت که روند کلی طلا روبه‌بالا است. چرا که اطمینان به آن بالا است و مقبولیت خوبی دارد. نکته مهم این است که نوسانات طلا مانند نوسانات ارزهای دیجیتال زیاد نیست. پس اگر قصد خرید و فروش یا به اصطلاح ترید کردن را دارید، ارزهای دیجیتال و بیت کوین، با توجه به نوسانات زیاد، سودده‌تر هستند. با این حال برای طولانی مدت اوضاع کمی متفاوت است. با توجه به پیش‌بینی‌هایی که دربارهٔ بیت کوین انجام می‌شود، انتظار داریم قیمت آن بسیار بالا برود. اما فراموش نکنیم این ها “پیش بینی” هستند و نه “پیشگویی”. به‌هرحال تحلیل‌های متعددی نشان می‌دهند که روند این دارایی با شیب تند، روبه‌بالا خواهد بود.
طلا برای هزاران سال به‌عنوان وسیله‌ای برای مبادله و حفظ ارزش دارایی بر اقتصادها و بازارهای جهان تسلط داشته است. بیت کوین در سال 2009 راه اندازی شد و تنها چند سال بعد به رسمیت شناخته شد. سایر تفاوت‌های کلیدی می‌توانند سرنخ‌هایی را ارائه دهند که کدام یک را ممکن است بخواهید در سبد سرمایه گداری خود بگنجانید.
قانون گذاری
طلا در همه جهان پذیرفته شده است و تولید نمونه تقلبی آن تقریبا ناممکن است. همچنین از نظر قانونی طلا خیلی خوب قانون گذاری شده است. به عنوان مثال در بسیاری از کشورها، هنگام حمل طلا بدون مجوز قانونی نمی‌توانید از مرزها عبور کنید. هنگام سرمایه گذاری در طلا، عموماً فقط می‌توانید آن را از فروشندگان و دلالان ثبت شده خریداری کنید. البته یک نکته در مورد طلا را نباید فراموش کرد، این که فقط در صورتی باید طلای فیزیکی بخرید که بتوانید با خیال راحت آن را ذخیره کنید. در مورد بیت کوین، موضوع مقداری متفاوت است. به لطف سیستم رمزگذاری شده و غیرمتمرکز آن، سرقت و جعل بیت کوین تقریباً ناممکن است. استفاده از آن در سراسر کشورهای جهان و با دسترسی به اینترنت امکان پذیر است؛ هرچند که ممکن است در برخی کشورها، مانند چین، غیرقانونی اعلام شده باشد.
سوددهی
طلا در طول تاریخ بسیار کاربردی بوده است. مثلاً به عنوان ابزار پرداخت، جنبه لوکس و زینتی، کاربردهای تخصصی در دندانپزشکی، الکترونیک و موارد دیگر استفاده شده است. همین کاربردهای متفاوت باعث شده‌اند که طلا در زمان ریزش دارایی‌های دیگر ارزش خود را حفظ کند.
بیت کوین از نظر کاربرد محدود است. در حال حاضر تنها به عنوان یک ارز دیجیتال و یک سرمایه گذاری پرسود استفاده می‌شود. با این حال، یک انقلاب در حوزه مالی و اقتصادی در سراسر جهان در حال شکل گیری است و آن استفاده از رمزارزها به عنوان ابزار پرداخت جهانی است. بیت کوین در این اقتصاد نوظهور به عنوان دارایی اصلی، ابزاری برای وام، استقراض، وثیقه و احتمالاً موارد دیگر کاربرد دارد. بیت کوین همچنین این پتانسیل را دارد که تقریباً به اندازه طلا کاربردی شود.
نقدینگی
یکی از نگرانی‌های اصلی سرمایه گذاران بیت کوین، یا کسانی که از آن به عنوان ابزاری برای ذخیره ارزش استفاده می‌کنند، بحث نقدینگی آن است. ارزهای دیجیتال معمولاً دارایی‌های بسیار نقد شونده‌ای هستند، با این حال، ممکن است همیشه این‌طور نباشد. به‌عنوان‌مثال، اگر چند صد بیت‌کوین داشته باشید و بخواهید فورا آن‌ها را نقد کنید، ممکن است در بعضی از روزها که حجم معاملات کمتر است، کمی اذیت شوید و بیت کوین خود را کمی ارزان‌تر از قیمت بازار بفروشید. البته باید به این نکته اشاره کرد که در سال های اخیر، حتی در طول بازار خرسی، چنین روزهایی انگشت شمار بوده‌اند.
از طرفی نقد کردن طلا، که در سراسر جهان معامله می‌شود، با چالش‌هایی همراه است. یکی از مشکلات نقد کردن طلا، به خصوص در ایران، این است که اگر بازار نزولی باشد دلالان اقدام به خرید نمی‌کنند و تبدیل به فروشنده {صرف} می‌شوند. همچنین در رقم‌های بالا نقد کردن طلا سخت تر می‌شود. فرض کنید 1 میلیون دلار سرمایه را تبدیل به طلا و بیت کوین کردیم و حالا قصد فروش آن‌ها را داریم. اگر این مبلغ به شکل بیت کوین باشد، در هر تایمی از روز می‌توانیم آن را با استفاده از تلفن همراه خود در یک صرافی ارزدیجیتال نقد کنیم. از طرفی 1 میلیون دلار طلا قطعا فضای زیادی می‌گیرد، حمل آن تا بازار ساده نیست و از همه مهم‌تر شاید مجبور شویم تا این حجم از طلا را به چندین دلال و با قیمت‌های مختلف بفروشیم. طلا و بیت کوین، مخصوصا در مقادیر کمتر، دارایی‌های نقد شونده‌ای هستند، اما این میزان نقدشوندگی در حجم سرمایه گذاری شما منعکس می‌شود.
نوسان
بیت کوین از نظر تاریخی ثابت کرده است که تحت تأثیر رسانه‌ها، احساسات سرمایه گذاران، اقدامات نظارتی و اخبار اقتصادی و سیاسی قرار دارد. اخبار مربوط به حوزه ارزهای دیجیتال می‌تواند سرمایه گذاران را به وحشت انداخته و باعث ایجاد تصمیمات سریع در بین سرمایه گذاران شود که به سرعت قیمت بیت کوین را افزایش و یا کاهش می‌دهد. این نوسانات به دلایلی که در بالا ذکر شد، در طلا وجود ندارد و شاید همین موضوع آن را به دارایی ایمن‌تری تبدیل کند.
در سال‌های اخیر، چندین ارز دیجیتال جایگزین راه‌اندازی شده‌اند که هدفشان ایجاد ثبات بیشتر نسبت به بیت‌کوین است. به این ارزهای دیجیتال «استیبل کوین» می‌گویند زیرا قیمت‌های آن‌ها به ارز فیات یا دارایی‌های باثبات دیگر مرتبط است. به‌عنوان‌مثال، تتر با ارزش دلار آمریکا یکسان سازی شده است و قیمت آن همیشه یک دلار است. مثال جالب‌تر رمزارز PAXG است که توسط شرکت پکسوس ایجاد شده، با شمش‌های طلا پشتیبانی می‌شود و قیمت آن همیشه برابر با یک اونس طلای خالص بریتانیا است.
طلا بخریم یا بیت کوین؟
پاسخ این سوال که “طلا بخریم یا بیت کوین”، به استراتژی سرمایه‌گذاری شما مربوط می‌شود. اگر از سفته‌بازی، ترید و نوسان گیری لذت می‌برید و از ریسک بالا ابایی ندارید بیت کوین سرمایه گذاری مناسبی برای شما است. به هر حال، یک مشاور مالی می‌تواند به شما در ایجاد اهداف سرمایه گذاری کمک کند تا تصمیم بگیرید که آیا بیت کوین بهتر است یا طلا. ضمناً، احتمالاً طلا فقط ارزش پول شما را حفظ می‌کند، اما بیت کوین علاوه بر رشد تورمی، خودش نیز ارزش پیدا می‌کند و همچنین نگهداری آن راحت‌تر از طلا است. با همه این احوال، پیشنهاد می‌کنیم همهٔ تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید. شاید بهترین گزینه خرید و نگهداری هر دو باشد!
