بیت کوین در نگاه نسل Z: از سرمایه گذاری تا ابزاری برای ایجاد برابری

من و هم‌نسلم از دو کشور مختلف، آمریکا و چین، هستیم، اما هر دو در دانشگاه واشنگتن و دانشگاه لی در ویرجینیا تحصیل می‌کنیم. تابستان گذشته، در کنار پروفسور سِث کانتی که او هم از نویسندگان این متن است، روی نقش بیت کوین و تتر در لبنان تحقیق می‌کردیم. برای کمک به آن کار، اول باید چیزهای زیادی یاد می‌گرفتیم. بیت کوین چیست و چه مشکلاتی را می‌خواهد حل کند؟ چطور در لبنان استفاده می‌شود؟ آیا پذیرش بیت کوین می‌تواند بحران اقتصادی را کاهش دهد؟ دو ماه با این سوالات دست و پنجه نرم کردیم؛ اما یک سوال دیگر هم مطرح شد: نسل زد (Gen Z)، درباره بیت کوین چه فکری می‌کند؟

نسل Z درباره بیت کوین چه فکری می‌کند؟

نسل زد، گروه جمعیتی‌ای که بعد از نسل هزاره آمده، شامل کسانی است که از اواسط دهه ۱۹۹۰ تا اوایل دهه ۲۰۱۰ به دنیا آمده‌اند. به طور خلاصه، ما بومی‌های دنیای دیجیتال در دوران نوجوانی و جوانی هستیم. همین حالا داریم وارد بزرگسالی می‌شویم، سهم بیشتری از نیروی کار را می‌گیریم و به اقتصاد جهانی کمک می‌کنیم. شاید غول‌هایی مثل بلک راک (Blackrock) نباشیم، اما اینکه آیا و چطور بیت کوین را بپذیریم، در درازمدت برای این ارز دیجیتال و شبکه آن اهمیت خواهد داشت. بنابراین، تصمیم گرفتیم از هم‌نسل‌های خود بپرسیم که چه فکری درباره این فناوری دارند. و خودمان هم چند نظر داریم.

نظرسنجی ما ساده و غیرعلمی بود، اما از نظر تجربی برایمان مفید بود. دو سوال باز از ده‌ها نفر از هم‌نسل‌های خود در ایالات متحده و چین پرسیدیم:

۱) درک شما از بیت کوین چیست؟

۲) چقدر با آن مواجه می‌شوید؟

به خصوص علاقه‌مند بودیم به اینکه آیا پاسخ‌ها به این سوالات با توجه به موقعیت جغرافیایی متفاوت است یا خیر؛ چرا که آمریکا و چین سیاست‌های کاملاً متفاوتی در رابطه با بیت کوین و رمزارزها دارند.

نوع نگاه به بیت کوین در بین نسل Z

پاسخ‌های هم‌نسل‌های ما در برخی موارد شبیه و در برخی دیگر متفاوت بود. نسل زد در هر دو کشور بیت کوین را عمدتاً یک گزینه سرمایه گذاری می‌بینند. در ایالات متحده، آن‌ها آن را یک سرمایه گذاری سوداگرانه (speculative) می‌دانند، اما سرمایه گذاری ای که توجه بیشتری به خود جلب می‌کند و به تدریج به بخش برجسته‌تری از استراتژی های سرمایه گذاران تبدیل می‌شود. آن‌ها همچنین فکر می‌کنند که سرمایه گذاران زیرک بخش زیادی از سبد سرمایه گذاری خود را به بیت کوین اختصاص نمی‌دهند. این موضوع به عنوان «پر ریسک، اما با پاداش بالا» درک می‌شود.

نسل زد چینی نیز بیت کوین را یک سرمایه گذاری سوداگرانه می‌دانند، اما تمایل بیشتری به احتیاط دارند. در چین، بیت کوین یادآور قمار، تقلب و جرم است که همه فعالیت‌هایی با عواقب بالقوه جدی هستند. دولت چین به شهروندانش گفته است که بیت کوین از سوی دولت پشتیبانی نمی‌شود که باعث ایجاد درک عدم تضمین ارزش می‌شود.

بیت کوین در آمریکا و چین

هنگامی که از هم‌نسل‌های آمریکایی پرسیده شد که آیا و چگونه بیت کوین را در زندگی روزمره خود دیده‌اند، حضور بیت کوین را حاشیه‌ای توصیف کردند. آن‌ها دستگاه‌های خودپرداز بیت کوین را در جایگاه‌های پمپ بنزین، دستگاه‌های کوین استار (Coinstar) هنگام خرید مواد غذایی و گزینه‌های پرداخت در برخی فروشگاه‌های آنلاین را دیده‌اند و حتی کدهای QR در چند رستوران. به عبارت دیگر، آن‌ها می‌دانند بیت کوین وجود دارد، اما هنوز حس یک چیز جدید را می‌دهد. در مقابل، چینی‌ها به ندرت بیت کوین را در زندگی روزمره خود می‌بینند. تصمیم چین برای ممنوعیت استخراج بیت کوین در سال ۲۰۲۱ به حس محدودیت دسترسی مردم به آن دامن زد. در حالی که هرگز ممنوعیت صریحی برای نگهداری بیت کوین یا سایر رمزارزها در چین وجود نداشته است، ترید آن غیرقانونی است و پکن به بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی در مورد ارائه خدمات کریپتویی هشدار داده است.

بیت کوین در نگاه نسل Z: سرمایه گذاری یا پتانسیلی انقلابی؟

اگرچه این هم‌نسل‌های ما به‌عنوان نماینده‌ای از همه نسل زد نیستند، اما دیدگاه‌هایشان برای ما منطقی است، زیرا آن‌ها شبیه به تفکر خودمان قبل از کار روی این موضوع در طول تابستان هستند.

اما آن تفکر تغییر کرده است. پس از ماه‌ها مطالعه و تحقیق درباره بیت کوین، حالا دیدگاه ما بسیار فراتر از یک گزینه صرفاً سرمایه گذاری است. در لبنان، جایی که نظام بانکی و مالی فروپاشیده، بیت کوین نقش ابزارِ پس‌انداز و حصارِ ایمنی در برابر تورم را بازی می‌کند. داخل روسیه، برای مخالفانی که حساب‌های بانکی‌شان مسدود شده، حکم یک طناب نجات را پیدا کرده است. در نیجریه، به‌عنوان ابزاری برای حواله‌های بین‌المللی ظاهر شده که پتانسیلِ کنار زدنِ غول‌هایی مثل وسترن یونیون (Western Union) را دارد. حتی پناهندگانِ فراری از اوکراین از آن برای جابجایی دارایی‌های خود، روی کیف‌پول‌های سخت‌افزاری یا حتی فقط در ذهنشان، استفاده کرده‌اند. السالوادور هم آن را سنگ بنای کمپین جذبِ کارآفرینانِ حوزه فناوری و توریست‌ها قرار داده است و این فهرست ادامه دارد.

در سطحی گسترده‌تر، بیت کوین راهی برای ایجاد برابری در عرصه ارزهای بین‌المللی به نظر می‌رسد. البته شک داریم که بتواند به‌طور کامل جایگزین پول‌های رایجِ دولتی شود، چرا که دولت‌ها همواره خواهان کنترل بر پول خواهند بود. با این حال، به نظر می‌رسد بیت کوین بتواند ترمزِ تورم در ارزهای دولتی، به‌ویژه با نمونه‌هایی که در سال‌های اخیر دیده‌ایم، باشد. همین اتفاق به تنهایی، دستاورد بزرگی برای جهان خواهد بود. اما بیت کوین کارهای بیشتری هم انجام می‌دهد.

نتیجه‌گیری

چیزی که از هم‌نسل‌های خود آموخته‌ایم این است که بیت کوین نه فقط برای نسلِ ما، بلکه برای تمام نسل‌ها، مفهومِ مبهمی است. هنوز ابتدای راه هستیم. ما که با اینترنت بزرگ شده‌ایم، فکر می‌کنیم نسل Z احتمالاً سریع‌تر از بقیه بتواند با بیت کوین ارتباط برقرار کند، اما هنوز به آن نقطه نرسیده‌ایم. تاکنون، آموزش گسترده‌ای در دانشگاه‌ها درباره آن صورت نگرفته و هم‌نسل‌های ما هنوز آن را عمدتاً یک ابزارِ سفته‌بازی می‌دانند. به نظر ما این رویه در سال‌های آینده تغییر خواهد کرد. این را کشف کرده‌ایم که وقتی کسی وارد دنیای بیت کوین می‌شود، معمولاً آن‌چه می‌بیند را دوست دارد.